آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شمارهها | 512 |
| تعداد مقالات | 5,370 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,250,480 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,839,473 |
عصر آهن در منطقهی کوهستانی گرگان (جنوبشرقی دریای کاسپی): نویافتههای کاوش محوطهی ماهیان علیآباد کتول | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 آذر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.30584.2754 | ||
| نویسنده | ||
| جبرئیل نوکنده* | ||
| پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری | ||
| چکیده | ||
| عصر آهن یکی از کم شناخته شدهترین دورههای باستانشناسی در منطقه گرگان است. بیشتر پژوهشهای منتشرشده از این عصر، مربوط به دوره آهن II و III است که در بافت گورستانی شناسایی شدهاند. آگاهی ما درباره شروع این عصر، بسیار محدود است و پژوهشهای باستانشناسی در منطقه بیشتر بر دورههای کهنتر و جدیدتر در بخش جلگهای متمرکز بوده است. پژوهشهای هدفمند باستانشناسی در منطقه کوهستانی تاکنون صورت نگرفته است. طی گمانهزنی بهمنظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه ماهیان در منطقه کوهستانی علیآباد کتول در استان گلستان، بقایای یک ساختار گور با دو تدفین انسانی و گور آوندها شناسایی شد. این مقاله تلاش میکند به معرفی نویافتههای گورستان ماهیان بپردازد تا آگاهیهای باستانشناسی از شروع عصر آهن منطقه، بهویژه مناطق کوهستانی، افزایش یابد. پرسش اصلی این پژوهش این است که چه ویژگیهای فرهنگی و تدفینی در محوطه ماهیان قابل شناسایی است؟ و چه شباهتها و تفاوتهایی در فرهنگ مادی این محوطه با دیگر گورستانهای همدوره در مناطق همجوار وجود دارد؟ فرضیههای مطروحه عبارتند از اینکه گورستان ماهیان در بردارنده ویژگیهای فرهنگی و تدفینی اواخر عصر مفرغ و اوایل عصر آهن در نواحی شمالی رشته کوه البرز است و این گورستان احتمالاً اشتراکات فرهنگی با محوطههای همزمان در شمالشرق، غرب البرز و فلات مرکزی دارد. اطلاعات گردآوری شده از گمانهزنی، با روش توصیفی-تحلیلی بررسی شدند. در نتیجه گونهشناسی یافتهها و انجام مطالعات تطبیقی، مشخص شد که شیوه تدفین در ماهیان، مشابه دیگر گورستانهای عصر آهن حوزه دریای کاسپی و فلات مرکزی ایران و دره سومبار ترکمنستان است. در مجموع، هفت ظرف سفالی و دو شیء فلزی کشف شدن که قابل مقایسه با یافتههای مرحله اول تپه مارلیک، گورستان جمشیدآباد رودبار گیلان، گورستان قیطریه و گورستان 1 سومبار و پرخای 2 ترکمنستان هستند. این گورستانها همگی به دوره مفرغ جدید و آهن I (حدود 1500 تا 1300 پیش از میلاد) تاریخگذاری شدهاند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| محوطه ماهیان؛ منطقه گرگان؛ دوره آهن I؛ تدفین | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3 |
||