آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 509 |
| تعداد مقالات | 5,344 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,125,337 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,752,775 |
روند شکل‌گیری و گسترش راه‌پلّه مارپیچی‌شکل در معماری پیش از اسلام، ایران | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.31207.2789 | ||
| نویسندگان | ||
| حامد حاجیلوئی* 1؛ کاظم ملازاده2؛ بهناز عیوض‌زاده3 | ||
| 1دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار گروه باستان‌شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران | ||
| 3دانش‌آموخته باستان‌شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران | ||
| چکیده | ||
| معماری ایران با سابقه حدود ده هزار سال در زمینه‌های مختلف ساختاری، فنّی و هنری پیش‌گام و نوآور بوده و شاهکارهای ارزشمندی را در دوران تاریخی و اسلامی به جهان عرضه کرده است. با وجود پیشینه پژوهشی حدود صد ساله جنبه‌های مختلف معماری سنّتی ایران، هنوز، ناگفته‌ها و جزئیات زیادی وجود دارد که شوربختانه به دلیل فقدان مدارک و اسناد تاریخی و نیز بقایای معماری اندک بر جا مانده، مورد مطالعه و روشنگری قرار نگرفته است. معماری ایران در زمینه‌های ساختاری، فنّی و هنری در جهان، پیش‌گام و نوآور بوده و شاهکارهای ارزشمندی در دوران تاریخی عرضه کرده است. با وجود این موضوع، در ارتباط با جنبه‌های مختلف آن، نادانسته‌ها و ابهامات زیادی وجود دارد. مباحث مربوط به طرّاحی، اجرا، فنون و عناصر خاصّ معماری از این جمله است. در این ارتباط علی‌رغم پیش‌گامی ایران در زمینه طرّاحی و اجرای نخستین راه‌پلّه‌های مارپیچی‌شکل و نیز نقش مهمّ این عنصر در معماری دوره تاریخی، پژوهشی علمی صورت نگرفته و منشأ، روند شکل‌گیری و سیر تکامل آن مشخّص نیست. پژوهش حاضر با تمرکز بر این ابهامات، با تکیه بر منابع و داده‌های باستان‌شناسی، به شیوه توصیفی-تحلیلی تلاش کرده روشنگر نقش و جایگاه ایران در زمینه ساخت راه‌پلّه‌های مارپیچی‌شکل باشد. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده و با توجّه به اشاره منابع لاتین به نخستین نمونه شناسایی‌شده راه‌پلّه مارپیچی‌شکل در ایتالیا مربوط به سال 480 ق. م.، نخستین نمونه شناسایی‌شده در ایران در حسنلو V بسیار قدیمی‌تر و مربوط به اواخر هزاره دوّم ق. م. بوده و روند شکل‌گیری و گسترش استفاده از آن‌ها در معماری هزاره اوّل ق. م. شمال غرب در حسنلو V و IV، در غرب ایران در باباجان III و استقرار اصلی ماد در محوّطه نوشیجان و تداوم آن در دوره هخامنشی در محوّطه شوش، در دوره اشکانی در محوّطه قومس و در دوره ساسانی در قلعه‌دختر و کاخ اردشیر یکم در فیروزآباد قابل مطالعه و پیگیری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| راه‌پلّه مارپیچی؛ معماری عصر آهن ایران؛ معماری ماد؛ شوش؛ حسنلو | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||