آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شمارهها | 512 |
| تعداد مقالات | 5,398 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,403,241 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,914,664 |
امت اسلامی و سرمایه اجتماعی: تحلیل قرآنی روابط مؤمنان و سرمایهسازی در صدر اسلام | ||
| مطالعات اجتماعی قرآن | ||
| دوره 4، شماره 1، شهریور 1404، صفحه 212-241 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/qss.2025.31076.1142 | ||
| نویسنده | ||
| مرتضی عرب* | ||
| بخش الهیات، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش میانرشتهای با هدف واکاوی سازوکارهای تولید سرمایهٔ اجتماعی در امت اسلامیِ صدر اسلام انجام شده است. دادهها شامل گزینش آیات کلیدی قرآن (حجرات/10، توبه/103، مائده/2، انفال/63، آلعمران/103)، تفاسیر معتبر و منابع تاریخی مانند سیرهٔ ابنهشام است. روش تحقیق تحلیل محتوای کیفیِ تماتیک است؛ آیات و تفاسیر کدگذاری و سه مقولهٔ محوری — اخوت اسلامی، نهادهای اجتماعی و هنجارهای متقابل — استخراج شد و با نظریهٔ سرمایهٔ اجتماعی (اعتماد، شبکهها و هنجارها) تطبیق یافت. یافتهها نشان میدهد که اخوتِ قرآنی بستر اعتماد و سرمایهٔ پیوندی را فراهم ساخت؛ نهادهایی مانند مسجد و نظام زکات شبکههای همکاری و سرمایهٔ پلزننده ایجاد کردند؛ و هنجارهای امر به معروف و تعاون در خیر، هنجارهای متقابل را نهادینه نمودند. نتیجه پژوهش نشان میدهد اصول قرآنی با کارکردهای عملی و تاریخی، سازوکارهایی برای تقویت اعتماد، همکاری و کاهش نابرابری فراهم کردهاند و میتوانند برای سیاستهای ادغام اجتماعی، برنامههای نهادسازی مدرن و ارتقای انسجام اجتماعی الهامبخش باشند. تحلیل تطبیقی آیات، تفاسیر و منابع تاریخی مبنای پیشنهادهای کاربردی مقاله را تشکیل میدهد. | ||
| کلیدواژهها | ||
| امت اسلامی'؛ سرمایه اجتماعی'؛ اخوت اسلامی'؛ نهادهای اجتماعی'؛ '؛ هنجارهای متقابل | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 78 |
||