دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها512
تعداد مقالات5,389
تعداد مشاهده مقاله10,382,828
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,903,033
شاکری زواردهی, روح اله. (1404). بایسته‌های قرآن‌شناختی آموزه‌ مهدویت با تأکید بر رویکرد اجتماعی. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4(1), 28-49. doi: 10.22084/qss.2025.30563.1105
روح اله شاکری زواردهی. "بایسته‌های قرآن‌شناختی آموزه‌ مهدویت با تأکید بر رویکرد اجتماعی". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4, 1, 1404, 28-49. doi: 10.22084/qss.2025.30563.1105
شاکری زواردهی, روح اله. (1404). 'بایسته‌های قرآن‌شناختی آموزه‌ مهدویت با تأکید بر رویکرد اجتماعی', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4(1), pp. 28-49. doi: 10.22084/qss.2025.30563.1105
شاکری زواردهی, روح اله. بایسته‌های قرآن‌شناختی آموزه‌ مهدویت با تأکید بر رویکرد اجتماعی. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1404; 4(1): 28-49. doi: 10.22084/qss.2025.30563.1105

بایسته‌های قرآن‌شناختی آموزه‌ مهدویت با تأکید بر رویکرد اجتماعی

مطالعات اجتماعی قرآن
دوره 4، شماره 1، شهریور 1404، صفحه 28-49    اصل مقاله (436.74 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/qss.2025.30563.1105
نویسنده
روح اله شاکری زواردهی*
دانشیار، گروه شیعه‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
 مهدویت اندیشه‌ای است که در میان همه نحله‌ها و فرق مسلمان علاوه بر بعد فردی رویکرد اجتماعی آن مورد توجه قرار گرفته و از جایگاه فاخری برخوردار است، به گونه‌ای که هیچ یک از فرق اسلامی منکر ظهور منجی موعــود نیســت. البتــه در مورد برخی امور مانند تولد و یا نســبت آن ممکن اســت اختلافاتی وجود داشــته باشند ولی در اصل نجات خواهی و بسط و گسترش عدالت اجتماعی در پرتو حکومت واحد جهانی، اختلافی نیست. ایــن امر نشــان از حتمیــت نجات بخشــی آخرالزمان و فرا گیر بــودن آموزه مهدویــت در اســلام دارد و بطوریکــه در طــول تاریــخ پذیــرش آن در میان مســلمانان یک امر بدیهی و قطعی بــود، منتهی یکی از مهم‌ترین دغدغه مســلمانان این اســت که نگاه قرآن به آموزه مهدویت چگونه اســت؟ مثلاً ُ فقــط بــه ب ُعد فردی آن پرداخته یا بعــد اجتماعی یا هر دو. و آیا اصولاً آنچه در روایــات در مســأله مــورد پذیــرش قــرار گرفتــه، آیــات قرآن بــدان دلالت دارند؟ برای پاســخ به این ســؤالات ابتدا لازم اســت این آموزه مورد تحلیل قرار گرفته و بایســته‌های این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی بر اســاس دانــش تفســیر قرآن کریم و یا تأویــل آیات قرآن مورد بررســی و ارزیابی قرار گیرنــد، در اندیشــه اســلامی بویــژه شــیعه امامیه، قــرآن از مهم‌تریــن منابع ُ آموزه مهدویت در بعد اجتماعی هستند و لذا ره آورد آن را می‌توان در پرتو گونــه شناســی آیات مهدوی، روش فهــم و تحلیل آن‌هــا، پرداختن قرآن به برخی شبهات در این مورد امعان نظر و بحث و بررسی قرار داد.
کلیدواژه‌ها
مهدویــت؛ آیــات قــرآن؛ گونــه شناســی؛ روش فهــم آیات مهدوی؛ عباد صالح؛ وارثان زمین
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. نهج البلاغه (1414 ق). محمد بن حسین سید رضی، محقق و مصحح: صبحی صالح، قم: هجرت، چاپ اول.
  3. ابن‌بابویه، محمد بن على. (1395). کمال الدین، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  4. ابن صباغ، علی بن محمد. (1422 ق). الفصول المهمه، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث.
  5. ابومعاش، سعید. (1388). الامام المهدی فی القرآن و السنته، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی.
  6. امینی، ابراهیم. (1388). دادگستر جهان، قم: شفق.
  7. بحرانی، هاشم بن سلیمان. (1427ق). المحجة فیما نزل فی القائم الحجة، قم: دار المودة.
  8. بحرانی، هاشم بن سلیمان. (۱۴۰۳ ق). تفسیر البرهان، بیروت: مؤسسه الرساله.
  9. جوادی آملی، عبدالله. (1390). امام مهدی(عج) موجود موعود، تحقیق و تنظیم: سید حسن مخبر، قم: نشر اسراء، چاپ هفتم.
  10. حائری‌پور، محمدمهدی. (1396). «پاسخ‌های قرآنی تفسیری به شبهه طول عمر امام مهدی(عج)»، پژوهش‌های مهدوی، ش23، 38ـ 25.
  11. حسینی علی‌آباد، سیدروح الله. (1397). «نگاه قرآنی به «شایعه» و «شبهه» دو روش نفوذ فرهنگی دشمن از طریق رسانه»، فصلنامه معرفت، شماره 247، ص 59ـ 68.
  12. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالشامیه.
  13. رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1385). منطق تفسیر قرآن (2) روش‌ها و گرایش‌های تفسیر قرآن، قم: نشر جامعه المصطفی العالمیه.
  14. رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1389). «آیات مهدویت در قرآن از منظر احادیث تفسیری»، مطالعات تفسیری، ش4، 130ـ105.
  15. رضوانی، علی‌اصغر. (1384). موعودشناسی و پاسخ به شبهات، قم: مسجد مقدس جمکران.
  16. سبحانی، جعفر. (2001). الائمه الاثنی عشر دراسه موجزه عن شخصیتهم و حیاتهم، بیروت: دارالاضواء، چاپ اول.
  17. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1390). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم.
  18. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو.
  19. طبرسی، فضل بن حسن. (1395). مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، تهران: المکتبه الاسلامیه، چاپ پنجم.
  20. طبرى، محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن (تفسیر الطبرى)، بیروت: دار المعرفه.
  21. طوسی، محمد بن محمد. (1411 ق). الغیبه، قم: موسه معارف اسلامی.
  22. طیب، عبدالحسین. (1369). اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: اسلام.
  23. عروسی حویزى، عبدعلى بن جمعه. (1415 ق). تفسیر نور الثقلین، قم: اسماعیلیان.
  24. عمیدزنجانی، عباسعلی. (1373). مبانی و روش‌های تفسیری قرآن، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  25. عیاشی، محمدبن مسعود. (1380). تفسیر العیاشی، تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
  26. فخر رازی، محمد بن عمر. (1420ق). التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم.
  27. قرائتی، محسن. (1388). امر به معروف و نهی از منکر، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
  28. القفاری، ناصر. (1414 ق). أصول مذهب الشیعه الإمامیه الإثنی عشریه، ریاض: دار النشر.
  29. کورانی، علی و همکاران. (1387). معجم احادیث الامام المهدی(عج)، قم: کتاب جمکران.
  30. مجلسی، محمدباقر. (1403 ق). بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  31. معرفت، محمدهادی. (1379). التفسیر و المفسرون، قم: مؤسسه فرهنگی التمهید.
  32. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1371). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  33. نجارزادگان، فتح‌الله. (1389). بررسی تطبیقی تفسیر آیات مهدویت و شخصیت‌شناسی امام مهدی (عج) در دیدگاه فریقین، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  34. یوسفیان، مهدی. (1388). امام مهدی(عج)، در قرآن، قم: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)، چاپ ششم.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 70
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 41


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب