
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 501 |
تعداد مقالات | 5,262 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,923,190 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,612,595 |
پژوهشی در سنگمزارهای ایلخانی شهرستان بوکان | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 29 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.30805.2767 | ||
نویسندگان | ||
اسماعیل سلیمی* 1؛ گه شبین شه مال حمه حسن2؛ منصور محمود نژاد3؛ الهام رمضانی باغچه4 | ||
1دبیر مطالعات اجتماعی آموزش و پرورش شهرستان بوکان | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه تهران | ||
3عضو نظام مهندسی ساختمان بوکان | ||
4پژوهشگر آزاد | ||
چکیده | ||
سنگ مزارها یافتههای ارزشمندی در مطالعات باستانشناختی هستند چرا که بر اساس آنها میتوان به جایگاه سیاسی، اجتماعی، مذهبی و اقتصادی جوامع گذشته پی برد. در شهرستان بوکان گورستانهای تاریخی با سنگمزارهای جالب توجهی متعلق به دورۀ ایلخانیان شناسایی شدهاند که تاکنون مطالعۀ جامعی در ارتباط با آنها صورت نگرفتهاند. لذا مطالعۀ این گورستانها میتواند به آگاهی ما دربارۀ وضعیت منطقۀ بوکان در دورۀ مغولان کمک کند. در واقع شهرستان بوکان با واقع شدن در میان رودخانههای زرینهرود و سیمینهرود از مکانهای مطلوب مغولان و از جمله هولاکوخان بوده است و مطالعۀ گورستانهای ایلخانی بوکان میتواند درک عمیق-تری از وضعیت منطقۀ مورد مطالعه در سدههای 7 و 8 ﻫ. به دست دهد. سنگ مزارهای ایلخانی شهرستان بوکان به لحاظ زمانی و ریختشناسی قابل مقایسه با سنگمزارهای منطقۀ مُکریان و دیگر مناطق ایران از جمله آذربایجان هستند. هدف نوشتار حاضر پژوهشی در سنگمزارهای ایلخانی شهرستان بوکان است و سعی خواهد شد تا به این پرشسها پاسخ داده شود که با توجه به سنگ-مزارهای ایلخانی میتوان چگونه وضعیت سیاسی و اقتصادی برای منطقۀ بوکان در عصر مغولان متصور بود و اینکه مطالعۀ کتیبههای ادبی و نقشمایههای غنی سنگمزارهای گورستانهای ایلخانی شهرستان بوکان از لحاظ تنوع و کیفیت آثار، کدام نتایج مهم فرهنگی و اجتماعی عصر خویش را بازگو میکنند. نتایج مطالعات میدانی و کتابخانهای یافتههای پژوهش حاکی از آن است که شهرستان بوکان به دلیل شرایط زیست محیطی مناسب با دارا بودن رودخانههای دائمی و زمینهای حاصلخیز دارای جایگاه سیاسی و اقتصادی ویژهای در عصر مغولان بوده است. بهعلاوه سنگمزارهای ایلخانی بوکان از نوع افراشته، گهوارهای، محرابی افراشته تراش خورده و نخورده با نقشمایههای هندسی و نمادین، گیاهی، ابزار و ادوات جنگی و کتیبهای هستند و با اتکاء به فرم و نقشمایههای موجود میتوان به بینش مذهبی و ساختار اجتماعی منطقۀ بوکان در قرون میانۀ اسلامی و خصوصاً دورۀ ایلخانی پی برد. | ||
کلیدواژهها | ||
سنگمزار؛ گورستان؛ ایلخانی؛ بوکان | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 13 |