
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 499 |
تعداد مقالات | 5,215 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,763,340 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,453,857 |
تحلیل آماری الگوی استقرار و شیوه های زیستی جوامع انسانی دوره اشکانی در ارتفاعات کوهستانی شهرستان دهلران بر مبنای پژوهش های باستان شناسی | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.29189.2671 | ||
نویسندگان | ||
عبد المالک شنبه زاده* 1؛ غلامرضا کر میان2؛ مجید رضا رجبی3 | ||
1کارشناس اداره کل میراث فرهنگی استان ایلام | ||
2استاددانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز | ||
3استاد دانشگاه ازاد اسلامی تهران مرکز | ||
چکیده | ||
چکیده شهرستان دهلران منطقهای بینابینی در جنوبغرب ارتفاعات کوهستانی زاگرس، شمالغرب دشت خوزستان و شرق میانرودان است. ارتفاعات شمالی شهرستان که از نظر تقسیمات سیاسی شامل بخشهای سراب میمه و زرینآباد است، را منطقهای کوهستانی با درههای کوچک و بزرگ به هم پیوسته و گاهاً دشتهای کوچک میانکوهی فراگرفته است. این محدوده بخشی از حوضه آبخیز رودخانة میمه است که به علت شرایط مساعد جغرافیایی طی ادوار مختلف (دورة پارینهسنگی تا دوران معاصر) سکونتگاه گروههای مختلف انسانی بوده است. چگونگی الگو یا الگوهای استقراری و شیوههای زیستی جوامع انسانی دورة اشکانی در ارتفاعات کوهستانی شهرستان دهلران با تکیه بر تجزیه و تحلیلهای آماری مستخرج از نرمافزار GIS، از جمله مسائل و سوالات اساسی این پژوهش است. در نتیجه بررسیهای باستانشناسی محدوده مطالعاتی که گسترهای به وسعت 1355 کیلومترمربع را در بر میگیرد، مجموعاً 53 مکان باستانی با یافتههایی فرهنگی از دوره اشکانی شناسایی گردید که از نظر تنوع مکانهای شناسایی شده شامل 47 محوطه، 2 گورستان، 1 قلعه (؟)، 1 نقش صخرهای، 1 پناهگاه صخرهای و 1 دخمه (معماری زیر زمینی) است. پراکنش مکانهای باستانی شناسایی شده و همپوشانی آنها با نقشههای پایه در نرمافزار GIS تاثیر عوامل طبیعی بر شکلگیری، توسعه و اضمحلال این مکانها را به اثبات رسانید. علاوه بر عوامل محیطی، مسیرهای ارتباطی نیز نقش اساسی در چگونگی توزیع استقرارهای این دوره دارد. نهایتاً تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پژوهشها صورت گرفته منجر به اثبات جامعهای کوچرو با معیشتی متکی به دامپروری و گاهاً کشاورزی (در دشتهای میانکوهی با شرایط مساعد محیطی) را طی دورة اشکانی و در این منطقه به اثبات رسانید. به نظر میرسد، پسکرانههای کوهستانی زاگرس از ویژگیهای فرهنگی منظمی برخوردار نبوده و هر کدام در عین به هم پیوستگی، دارای ویژگیها و فرهنگهای خاصی هستند. کاوشها و بررسیهای باستانشناسی در این مناطق عموماً بیانگر توسعه و تطور فرهنگی و گاهنگاری جامعه کوچرو و روستانشینی از پیش از تاریخ تا کنون میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
دهلران؛ ارتفاعات کوهستانی؛ اشکانی؛ الگوی استقرار؛ تحلیل آماری (GIS) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |