
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 498 |
تعداد مقالات | 5,196 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,663,252 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,351,513 |
درآمدی بر فرهنگ کورا-ارس در دشت قزوین، با تکیه بر مواد فرهنگی تپه شیزر | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 شهریور 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.30881.2776 | ||
نویسندگان | ||
ایمان مصطفیپور* ؛ حمیدرضا ولیپور | ||
گروه باستانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
تا پیش از انقلاب، تنها دو محوطه از فرهنگ کورا-ارس در دشت قزوین ثبت شده بود. طی بررسیهای انجامشده از دهه 80 خورشیدی به بعد، هشت محوطه با فرهنگ کورا-ارس در دشت قزوین شناسایی و یکی از آنها کاوش شده است؛ با این وجود تمرکز چندانی برای شناخت ویژگیهای این فرهنگ در منطقه نشده است. در نبود پژوهشی مستقل درباره این فرهنگ در منطقه، آنچه در نوشتار پیش رو در پی آنیم، درک ویژگیهای فرهنگ کورا-ارس علیرغم تعداد کم محوطهها است و طی آن بر جنبههایی از فرهنگ کورا-ارس چون معماری، سفال و اقتصاد معیشتی عمدتاً با تکیه بر مواد فرهنگی تپه شیزر تمرکز نموده و از مواد فرهنگی سایر محوطههای این فرهنگ در منطقه نیز بهره جستهایم. ویژگیهای فرهنگ کورا-ارس در منطقه و شباهتها و تفاوتهای آن با سایر مناطق گستره این فرهنگ، اصلیترین پرسش نوشتار حاضر است که به کمک مجموع یافتهها در سه بخش پژوهشهای تکمیلی میدانی، علوم میانرشتهای و مطالعات کتابخانهای با بهرهگیری از روش قیاسی-استقرائی در پی پاسخ به آنیم. اکنون به یاری این پژوهش میدانیم که الگوی مشخصی در معماری این فرهنگ وجود دارد که تا دورههای بعد نیز تداوم یافته است. سفالهای آن نیز شباهتهای کلی از منظر فرم و نقش با نمونههای بدست آمده از دیگر مناطق تحت گستره این فرهنگ دارند اما به گونهای مشخص در گذر از آغاز این فرهنگ در منطقه به پایان آن، از فراوانی سفالهای منقوش کنده و نیز تنوع نقشمایهها به شدت کاسته شده است. شیوه تولید سفال در این دوره در منطقه پژوهش به احتمال از نوع صنایع خانگی یا صنایع کارگاهی بوده است. اقتصاد معیشتی آن نیز ترکیبی از کشاورزی بر مبنای غلات و باغداری با کاشت انگور و پرورش گوسفند و بز است. این فرهنگ در محدوده پژوهش قابل تاریخگذاری به نیمه نخست هزاره سوم پ.م. و همزمان با مرحله کورا-ارس II است. | ||
کلیدواژهها | ||
دشت قزوین؛ فرهنگ کورا-ارس؛ عصر مفرغ قدیم؛ تپه شیزر؛ کشاورز-دامپرور | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 0 |