آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 495 |
| تعداد مقالات | 5,173 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,601,971 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,323,782 |
بازخوانی طرحواره‌های اسامی بدنمند در حکمت‌های نهج‌البلاغه: از تجربیات ملموس تا مفاهیم انتزاعی | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2025.30617.3163 | ||
| نویسندگان | ||
| یحیی عطائی* 1؛ نعمت الله بهرقم2 | ||
| 1استادیار دانشگاه پیام نور | ||
| 2هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان | ||
| چکیده | ||
| نظریة استعارة مفهومی، ساختارهای ادراکی را بر پایة ابزارهای زبانی مدل‌سازی می‌کند و ادراکِ مفاهیم انتزاعی از طریق نگاشتِ شناختی را تبیین می‌سازد. نهج‌البلاغه نیز از این سازوکار بهره برده و مفاهیم انتزاعی را با تکیه بر تجارب حسی و بدنمند بازنمایی کرده است. این پژوهش با رویکرد تحلیل کیفی متنی، استعاره‌های مفهومی «قلب»، «زبان» و «دست» را در کلمات قصار نهج‌البلاغه بررسی کرده و ابعاد اجتماعی، فرهنگی و فلسفی آن‌ها را تحلیل نموده است. مسألة اصلی، تبیین نقش این مفاهیم در زبان و بازتاب آن‌ها در تفکر و رفتار اجتماعی است. هدف پژوهش بررسی کارکرد اعضای بدن به‌عنوان نمادهای مفهومی و تحلیل ارتباط میان عواطف انسانی و تصاویر استعاری در سخنان امام علی(ع) است. مبانی نظری برپایة دیدگاه‌های لیکاف وکروز در تصویرسازی شناختی و مباحث کوچش و اونگر دربارة انتقال معنای انتزاعی از عینی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که استعاره‌های «قلب»، «زبان» و «دست» در نهج‌البلاغه علاوه بر کارکرد زبانی، نقش‌های عمیق روان‌شناختی و اجتماعی ایفا می‌کنند. «قلب» به‌عنوان مرکز عواطف، ایمان و اراده با مفاهیمی چون صداقت و عشق پیوند دارد. «زبان» نمادی از قدرت کلامی، مسئولیت اجتماعی و تأثیرگذاری در روابط انسانی و سیاسی است و «دست» مفاهیمی چون قدرت، عدالت و اراده را بازنمایی می‌کند. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که این استعاره‌ها از عینیت به انتزاع حرکت کرده و بازتابی از ژرف‌اندیشی امام علی(ع) درباره ویژگی‌های انسانی‌اند. پژوهش بر اهمیت طرحواره‌های زبانی در تحلیل متون دینی تأکید دارد و نشان می‌دهد که فهم این استعاره‌ها به درک عمیق‌تر ساختارهای اجتماعی، فلسفی و روان‌شناختی می‌انجامد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استعارة مفهومی؛ نهج‌البلاغه؛ طرحواره؛ بدنمندی؛ نگاشت | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 6 |
||