دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها512
تعداد مقالات5,398
تعداد مشاهده مقاله10,402,821
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,914,468
شمس الدینی فرد, اعظم, صباغ جعفری, سید مرتضی, نجفی, امید. (1404). بررسی عامل ارجاع در مناجات شعبانیه بر اساس نظریه هالیدی و رقیه حسن. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 5(8), 104-126. doi: 10.22084/dua.2025.30545.1139
اعظم شمس الدینی فرد; سید مرتضی صباغ جعفری; امید نجفی. "بررسی عامل ارجاع در مناجات شعبانیه بر اساس نظریه هالیدی و رقیه حسن". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 5, 8, 1404, 104-126. doi: 10.22084/dua.2025.30545.1139
شمس الدینی فرد, اعظم, صباغ جعفری, سید مرتضی, نجفی, امید. (1404). 'بررسی عامل ارجاع در مناجات شعبانیه بر اساس نظریه هالیدی و رقیه حسن', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 5(8), pp. 104-126. doi: 10.22084/dua.2025.30545.1139
شمس الدینی فرد, اعظم, صباغ جعفری, سید مرتضی, نجفی, امید. بررسی عامل ارجاع در مناجات شعبانیه بر اساس نظریه هالیدی و رقیه حسن. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1404; 5(8): 104-126. doi: 10.22084/dua.2025.30545.1139

بررسی عامل ارجاع در مناجات شعبانیه بر اساس نظریه هالیدی و رقیه حسن

دوفصلنامه دعاپژوهی
دوره 5، شماره 8، شهریور 1404، صفحه 104-126    اصل مقاله (5.97 M)
نوع مقاله: علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2025.30545.1139
نویسندگان
اعظم شمس الدینی فرد* 1؛ سید مرتضی صباغ جعفری2؛ امید نجفی3
1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، کرمان، ایران
2استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان،کرمان، ایران
3کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، کرمان، ایران
چکیده
انسجام یک مفهوم معنایی است که به روابط موجود در یک متن می‌پردازد و بین اجزاء متن پیوستگی برقرار می‌کند. متن فقط از یک یا چند عنصر یا جمله که معنای مشخصی دارند، به‌وجود نیامده است، بلکه در درون متن روابطی بین جمله‌ها وجود دارد که موجب می‌شود خواننده پیام یک متن را به‌آسانی درک کند. هالیدی و رقیه حسن در سال 1976 م اثر مشترکی به‌نام (انسجام در زبان انگلیسی) منتشر کردند که در آن به بررسی پیوند بین اجزاء یک متن پرداختند. این دو زبان‌شناس، عواملی را که باعث انسجام یک متن می‌شود، به سه دسته عوامل انسجام دستوری (ارجاع، حذف و جایگزینی) واژگانی (تکرار و  با‌هم‌آیی) و پیوندی (افزایشی، علّی، تباینی و زمانی) تقسیم کردند. مناجات شعبانیه از جمله دعاهایی است که اجزای آن، چنان به‎هم مرتبط هستند که یک جریان پیوسته از تضرع، توحید، و درخواست از خدا را تشکیل می‌دهند و هر فراز از دعا، با فرازهای قبلی و بعدی خود ارتباط معنایی دارد و در نهایت، یک تصویر کلی از رابطه انسان با خدا را به‌نمایش می‌گذارد. در این پژوهش که به روش توصیفی‌تحلیلی انجام شده، عامل ارجاع به‌‌عنوان یکی از عوامل انسجام‌بخش دستوری در این مناجات، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که ضمیر، اسم اشاره و اسم موصول به‌صورت ماهرانه به‌عنوان ابزاری برای ایجاد پیوستگی معنایی، تاکید بر مفاهیم کلیدی و تقویت ارتباط عاطفی در این مناجات به‌کار رفته‌اند.
کلیدواژه‌ها
مناجات شعبانیه؛ انسجام دستوری؛ ارجاع؛ مایکل هالیدی؛ رقیه حسن
مراجع
  • آقاگل‌زاده، فردوس. (1390). تحلیل گفتمان انتقادی و تکوین تحلیل گفتمان در زبان‌شناسی. چاپ دوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
  • ابن طاووس. سیدعلی بن موسی (1376). الإقبال بالأعمال الحسنة. جلد سوم. چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  • ابن یعیش النحوی. (بی‌تا). شرح المفصل. مصر: انتشارات منیریه
  • اخلاقی، اکبر. (1377). تحلیل ساختاری منطق الطیر عطار. چاپ1. اصفهان: انتشارات کوثر
  • استرآبادی، رضی الدین. (1996). شرح الرضی علی الکافیة. چاپ اول. بیروت: انتشارات قاز یونس
  • بنویدی، زهرا. (1390). «کاوشی در دعای فرج». مجله انتظار موعود، بهار1390، شماره34، ص95 تا 118
  • التهانوی، محمدعلی. (بی تا). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم. لبنان: انتشارات ناشرون
  • حسن، عباس. (2007). النحو الوافی. چاپ اول. لبنان: مکتبه المحمدی
  • سجودی، فرزان. (1390). نشانه‌شناسی کاربردی. چاپ دوم. تهران: انتشارات علم
  • سیوطی، جلال­الدین عبدالرحمن. (1388). البهجة المرضیة علی الفیة ابن­مالک. چاپ یازدهم. قم: انتشارات اسماعیلیان
  • ---------------------. (1380) الإتقان فی علوم القرآن. ترجمه سیدمهدی حائری قزوینی. چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • صدیقی، کلثوم؛ ستایش‌مهر، عاطفه. (1394). «بررسی تطبیقی ارجاع به‌عنوان یکی از عوامل انسجام متنی در نهج­البلاغه بر پایه دیدگاه‌های هالیدی و حسن». پژوهش‌های نهج‌البلاغه، شماره 12، 42- 25.
  • الفقی، صبحی ابراهیم. (2000). علم اللغة النصی بین النظریة والتطبیق. چاپ اول. قاهره: انتشارات دار قباء
  • قمی، شیخ عباس. (1384). مفاتیح الجنان. چاپ نوزدهم. تهران: انتشارات قدیانی
  • کلینی، محمدبن یعقوب. (1388). اصول کافی. قم: انتشارات اجود
  • ملکی تبریزی، میرزاجواد. (1374). المراقبات. ترجمه ابراهیم محدث بندر ریگی. چاپ اول. قم: انتشارات ظهور.
  • مهاجر، مهران؛ نبوی، محمد. (1393). به‌سوی زبان شناسی شعر. چاپ اول. تهران: انتشارات آگه
  • هالیدی، مایکل؛ حسن، رقیه. (1393). زبان، بافت و متن ابعاد زبان از منظر نشانه‌شناسی اجتماعی. ترجمه محسن نوبخت چاپ اول. تهران: سیاه‌رود.
 

  • Halliday, M. Hasan, R. (1976). Cohesion in English. Newyork: Longman
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 162
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 30


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب