آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 493 |
| تعداد مقالات | 5,144 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,473,782 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,249,200 |
واکاوی مبانی فلسفی دعا در شعر فارسی (با محوریت مبانی حکمت متعالیه) | ||
| دوفصلنامه دعاپژوهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2025.31001.1160 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدجواد جعفری زاده1؛ وحیده فخار نوغانی* 2؛ امیر راستین طرقی3 | ||
| 1دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 2دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 3استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| دعا که گفتگوی انسان با خداست هر چند در فهم عموم دین‌باوران یک گفتگوی ساده تلقی می‌شود اما مبتنی بر مبانی خداشناسی، هستی‌شناسی، و انسان‌شناسی عمیقی است، این مبانی نه تنها در آثار حکمی و فلسفی، بلکه در شعر شاعران نیز نمود و ظهور یافته است. پژوهش حاضر (به‌عنوان جستاری بینارشته‌ای میان «فلسفه اسلامی» و «ادبیات فارسی») با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد فلسفی به واکاوی مبانی ملاصدرا در مسئله «دعا» و پیوند این مبانی با اشعار شاعران فارسی‌زبان می‌پردازد. در این پژوهش با بهره‌گیری از مبانی هستی‌شناسی و انسان‌شناسی ملاصدرا، منظومه فلسفی جامعی درباره مسئله «دعا» بیان شده و حاصل این مداقه حکمی در اشعار فارسی بازتاب یافته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رهاورد مبانی حکمت متعالیه در مسئله دعا، ده مبنای حکمی است که این مبانی با محتوای اشعار شاعران فارسی همپوشانی و هم‌نوایی فراوانی دارد؛ مبانی یادشده عبارتند از: «موثر بودن دعا به‌عنوان یکی از اسباب نظام هستی، ضرورت تکمیل شرایط و رفع موانع در استجابت دعا، عدم استقلال دعا در تاثیرگذاری، دعا به مثابه جلوه‌ای از توفیق الهی، مطلوبیت ذاتی دعا، فطری بودن دعا، توافق قضا و دعا، ذومراتب بودن دعا، نقش حکمت الهی در استجابت دعا، و دعای تکوینی همه موجودات». در نهایت پس از اثبات هم‌نوایی و پیوند ژرف میان سه ضلعِ «دعا»، «مبانی فلسفی» و «اشعار شاعران» این نتیجه حاصل می‌شود که «معارف حکمت متعالیه» و «اشعار شاعران مسلمان»، از آبشخور واحدی سرچشمه گرفته‌اند که همان جوهره‌ی حکمتِ مخزون در آموزه‌های وحیانی می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دعا؛ شعر فارسی؛ فلسفه اسلامی؛ ملاصدرا؛ حکمت متعالیه | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 16 |
||