
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 493 |
تعداد مقالات | 5,132 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,454,830 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,239,217 |
تعیین مرزهای جامعهشناسی گردشگری: از ادغامگرایان تا تغییرطلبان | ||
پژوهش های جامعه شناسی معاصر | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 مرداد 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2025.31117.2373 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی محمودی1؛ خلیل الله بیک محمدی* 2 | ||
1عضو هیات علمی دانشکده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دانشگاه مازندران | ||
2دکتری باستان شناسی، کارشناس تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینا | ||
چکیده | ||
گردشگری بهعنوان جدیدترین نوع فعالیتهای انسانی علاوهبر بر رویکردهای اقتصادی، سیاسی و محیطزیستی نیازمند تحلیل جامعهشناختی همهجانبه است تا هم فرصتها و هم چالشهای آن به شکلی متعادل بررسی گردد. البته نگاه جامعهشناختی تکمکتبی نمیتواند پیچیدگیهای این صنعت را در سطوح خُرد و کلان و/یا عینی و ذهنی پوشش دهد. این مقاله قصد دارد تا مرزهای جامعهشناسی گردشگری را مشخص نموده و به معرفی مفاهیم کلیدی مکاتب جامعهشناسی بهمنظور بررسی موضوعات گردشگری در قالب «نقشه شناختی» بپردازد. مفاهیم در روش ترسیم نقشه شناختی با عبارات کوتاهی بیان میشوند که یک کل واحد و در صورت لزوم مخالف را نهایتاً دربرمیگیرند. یافتههای پژوهش نشان داد که مکاتب جامعهشناسی ادغامگرا و تغییرطلب دیدگاه متفاوت و گاه ناقصی به گردشگری دارند. ادغامگرایان مانند کارکردگرایی با تأکید بر نقش گردشگری در حفظ تعادل اجتماعی به مزایای این صنعت میپردازند یا کنش متقابل نمادین و پدیدارشناسی با واکاوی تعاملات روزمره نشان میدهند که گردشگری فرایندی است که در آن معناها ساخته شده و هویتها بازتعریف میگردند. اما تغییرطلبان مانند مکتب تضادگرایی با افشای سلطه اقتصادی و بهرهکشی نوین نشان میدهد که سودهای کلان گردشگری اغلب به جیب شرکتهای چند-ملیتی نشت میکنند یا نظریه انتقادی با تمرکز بر کالاییسازی فرهنگ و بیگانگی انسانها هشدار میدهد که گردشگری میتواند اصالت فرهنگی را به نمایشهایی مصنوعی تقلیل داده و گردشگر را به انسانی تکساحتی تبدیل کند. فمینیسم هم با بررسی نقشهای جنسیتی به موقعیت فرودست و تبعیضآمیز زنان در این صنعت اشاره دارد. مجموع این دیدگاهها در کنارهم میتوانند به شناخت کامل ابعاد جامعهشناسی گردشگری منجر شوند. | ||
کلیدواژهها | ||
کژکارکردها؛ بهرهکشی نوین؛ کالاییسازی؛ داغ ننگ؛ فمینیسم | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |