
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 501 |
تعداد مقالات | 5,252 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,906,526 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,602,415 |
جنبش دانشجویی و غیریتسازی سیاسی؛ چگونه دانشجویان در دهۀ پایانی سلطنت پهلوی دوم از دوقطبی کردن فضای دانشگاه بهعنوان ابزاری برای مبارزه با رژیم استفاده میکردند؟ | ||
پژوهش های جامعه شناسی معاصر | ||
مقاله 4، دوره 14، شماره 26، شهریور 1404، صفحه 79-102 اصل مقاله (916.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2025.28897.2265 | ||
نویسنده | ||
عباس خورشیدنام* | ||
استادیار گروه جامعهشناسی، پژوهشکده امامخمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
ترسیم مرز بین دوست و دشمن یکی از سازوکارهای برساخت هویتهای جمعی و انسجام گروهی و ملی است و این حاکم یک نظم سیاسی است که از اختیار چنین مرزکشیای برخوردار است. در یک وضعیت انقلابی مردم معترض چنین مشروعیتی را برای حاکم قائل نیستند و خود در پی ترسیم مرزیاند که حاکم را بهعنوان «آنها» و مردم را بهعنوان«ما» قلمداد میکند. این مقاله با بهرهگیری از روش اسنادی و مطالعه پژوهشها، مصاحبهها و اسناد مربوطه، در پی پاسخ به این سؤال است که دانشجویان شهر تهران در دهه پایانی سلطنت پهلوی دوم به چه شیوههایی به این غیریتسازی سیاسی دامن میزدند و چگونه فضای دانشگاه را بر اساس دوقطبیهای سیاسی بین دانشجویان و رژیم سیاسی مستقر سازماندهی میکردند. یافتههای تحقیق نشان میدهد که ترجمه امور صنفی به امور سیاسی نقش مؤثری در برساخت، تثبیت و بازتولید این دوقطبی داشته است. خلط مرزهای امر صنفی و سیاسی باعث سیال و مبهمشدن علت اعتراض و نارضایتی میشد و این ابهام، سیاسیشدن و سیاسیماندن فضای دانشگاهها را تشدید میکرد. بهواسطه چنین شکلی از تشدید تضادها و تنشهای سیاسی، هر عملی که نشان از کوچکترین ارتباطی با رژیم مستقر یا مسئولین امر داشت، به سازشکاری یا خیانت تعبیر میشد. آنچه در چنین شرایطی مغفول میماند پرداختن به این سؤال است که آیا باید همه اختلافات را معضلی آنتاگونیستی دانست و یا میتوان بخشی از نارضایتیها را در چارچوب موجود حلوفصل نمود. پرداختن یا نپرداختن به این سؤال، تأثیر پایداری بر فرهنگ سیاسی جامعه خواهد داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
جنبش دانشجویی؛ دوقطبیسازی؛ آنتاگونیسم سیاسی؛ انقلاب اسلامی؛ مطالبه صنفی | ||
مراجع | ||
- آگامبن، جورجو و همکاران. (گزیده مقالات) (1388). قانون و خشونت. ترجمۀ مراد فرهادپور و همکاران.، تهران: نشر رخداد نو. - اسنادی از جنبش دانشجویی در ایران (5 جلد) (1380). بهکوشش: معاونت خدمات مدیریت و اطلاع رسانی دفتر رییس جمهور. - اشرف، احمد، (1374). «نظام صنفی و جامعه مدنی»، ایراننامه، ویژه جامعه مدنی در ایران، 14 (1): 5-40 - اشمیت، کارل، (1390). الهیات سیاسی. ترجمۀ لیلا چمنخواه، نشر نگاه معاصر. - اشمیت، کارل، (1392). مفهوم امر سیاسی. ترجمۀ سهیل صفاری، نشر نگاه معاصر. - پهلوان، چنگیز، (1373). «نظام استادی در دانشگاههای ایران». مجله گفتگو، 5: 121-142 - دانایی، محمدحسین، (1398). دوران دانشکده. نشر اطلاعات. - زیباکلام، صادق، (1377). سنت و مدرنیته (ریشهیابی علل ناکامی اصلاًحات و نوسازی سیاسی در ایران عصر قاجار). انتشارات روزنه. - سریعالقلم، محمود، (1386). فرهنگ سیاسی ایران. پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی. - سفیری، مسعود، (1379). دیروز امروز و فردای جنبش دانشجویی ایران. نشر نی. - سیف، احمد، (1390). بحران در استبدادسالاری ایران. نشر آمه. - ضیاء ظریفی، ابوالحسن، (1395). سازمان دانشجویی دانشگاه تهران، نگاهی دیگر به پیشینه مبارزات دانشجویی در ایران 1332-1320 شمسی. نشر شیرازه. - عبدی، عباس، (1393). جنبش دانشجویی پلیتکنیک تهران (دانشگاه امیرکبیر)، از 1338 تا 1357. نشر نی. - کاتوزیان، محمدعلی همایون، (1384). تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران. ترجمۀ علی طیب، نشر نی. - کاتوزیان، همایون، (1398). خلیل ملکی سیمای انسانی سوسیالیسم ایرانی. ترجمۀ عبدالله کوثری، نشر مرکز. - مجموعۀ تاریخ شفاهی ایران (1371-1361)، بهکوشش: مهناز افخمی، بنیاد مطالعات ایران، دانشگاه کلمبیا. - مصاحبۀ برنامه پرگار بیبیسی با فرخ نگهدار، دسترسی در 10/10/1399، https://www.youtube.com/watch?v=FGfgV_7CC5c - نخعی، هادی، (1395). مرور توصیفی-تحلیلی پنجاه سال جنبش دانشجویی ایران (1395-1309). پژوهشکدۀ تاریخ اسلام. - نصر، حسین، (1393). حکمت و سیاست، خاطرات دکتر سید حسین نصر. مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر، بهکوشش: حسین دهباشی. - Abdi, A., (2014). Tehran Polytechnic Student Movement (Amirkabir University), from 1959 to 1978, Ney Publications. [in Persian] - Agamben, G. et. Al., (2009). Law and Violence. Translated by: Morad Farhadpour et. al, Rokhdad-e-No Publication. [in Persian] - Ashraf, A., (1995). “The Guild System and Civil Society” Iran-nameh, Special Issue on Civil Society in Iran, 14 (1): 5-40. [in Persian] - BBC Pargar program interview with Farrokh Neghadar, accessed on 10/10/2019, https://www.youtube.com/watch?v=FGfgV_7CC5c. [in Persian] - Danaei, M. H., (2019). College years. Ettele’at publishing. [in Persian] - Documents from the Student Movement in Iran. (5 volumes) (2001). by: the Deputy for Management and Information Services of the President's Office, [in Persian] - Katouzian, H., (2019). Khalil Maleki: The Human Face of Iranian Socialism. Translated by: Abdullah Kowsari, Markaz Publishing. [in Persian] - Katouzian, M. A. H., (2005). The Conflict between the State and the Nation: Theory of History and Politics in Iran. Translated by: Ali Tayyeb, Ney Publications. [in Persian] - Nakhaei, H., (2016). Descriptive-Analytical Review of Fifty Years of the Iranian Student Movement (1930-2016). Islamic History Research Institute. [in Persian] - Nasr, H., (2014). Wisdom and Politics. Memoirs of Dr. Seyyed Hossein Nasr, Oral and Visual History of Contemporary Iran Collection, edited by Hossein Dehbashi. [in Persian] - Oral History of Iran, (1982-1992). edited by: Mahnaz Afkhami, Foundation for Iranian Studies, Columbia University. [in Persian] - Pahlavan, Ch., (1994). “Professorship System in Iranian Universities”. Goftogou Magazine, 5: 121-142. [in Persian] - Safiri, M., (1990). Yesterday, Today and Tomorrow of the Iranian Student Movement. Ney Publishing. [in Persian] - Saree-ol-Qalam, M., (2007). Political Culture of Iran. Institute for Cultural and Social Studies. [in Persian] - Schmidt, K., (2011). Political Theology. Translated by: Leila Chamankhah, Negah Moaser Publishing. [in Persian] - Schmidt, K., (2013). The Concept of the Political. Translated by: Soheil Safari, Negah Moaser Publishing. [in Persian] - Seif, A., (2011). Crisis in Iranian Autocracy. Ame Publishing. [in Persian] - Zia Zarifi, Abol-H., (2016). Tehran University Student Organization, Another Look at the History of Student Struggles in Iran 1941-1953. Shirazeh Publishing. [in Persian] - Zibakalam, S., (1998). Tradition and Modernity (Finding the Root Causes of the Failure of Reforms and Political Renovation in Qajar Iran). Rosenha Publications | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 194 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 63 |