دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها485
تعداد مقالات5,045
تعداد مشاهده مقاله9,290,885
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,135,354
کشانی, مهدیه, کافی موسوی, اباذر. (1403). گونه‌شناسی و مدل‌یابی مضامین پیشین و پسین دعا در قرآن با رویکرد تربیت محور. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4(7), 36-56. doi: 10.22084/dua.2025.29264.1125
مهدیه کشانی; اباذر کافی موسوی. "گونه‌شناسی و مدل‌یابی مضامین پیشین و پسین دعا در قرآن با رویکرد تربیت محور". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4, 7, 1403, 36-56. doi: 10.22084/dua.2025.29264.1125
کشانی, مهدیه, کافی موسوی, اباذر. (1403). 'گونه‌شناسی و مدل‌یابی مضامین پیشین و پسین دعا در قرآن با رویکرد تربیت محور', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4(7), pp. 36-56. doi: 10.22084/dua.2025.29264.1125
کشانی, مهدیه, کافی موسوی, اباذر. گونه‌شناسی و مدل‌یابی مضامین پیشین و پسین دعا در قرآن با رویکرد تربیت محور. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1403; 4(7): 36-56. doi: 10.22084/dua.2025.29264.1125

گونه‌شناسی و مدل‌یابی مضامین پیشین و پسین دعا در قرآن با رویکرد تربیت محور

دوفصلنامه دعاپژوهی
دوره 4، شماره 7، اسفند 1403، صفحه 36-56    اصل مقاله (6.17 M)
نوع مقاله: علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2025.29264.1125
نویسندگان
مهدیه کشانی؛ اباذر کافی موسوی*
استادیار، گروه آموزشی معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، اصفهان، ایران.
چکیده
دعا در نگاه قرآنی، رویکردی است برای تقرب و تعالی به خداوند و در بعد دنیایی، اثرات تربیتی فراوانی برای انسان دارد. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر، شناخت گونه‌های مضامین پیشین و پسین دعا در قرآن، جهت استخراج مدل توصیفی آن‌ها و دریافت دلالت‌های مرتبط تربیتی می‌باشد. برای دست‌یابی به این منظور و به دلیل چندوجهی بودن مقاله حاضر، روش پژوهش، ترکیبی از مراحل پدیدارشناسی توصیفی در مرحله رجوع به آیات قرآن، تحلیل و کدگذاری داده‌ها به شیوه استراتژی داده بنیاد با نرم‌افزار MAXQDA در سه بخش کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی و روش استنتاج از مبانی در بخش دلالت‌های تربیتی برای دروس تخصصی است. به‌عبارتی، محققان در مرحله اول، خوانشی کامل از کلیه آیات قرآن داشته و سپس داده‌های مستخرج را کدگذاری، دسته‌بندی و گونه‌شناسی نموده و مدل نهایی استخراج شده را جهت استنباط دلالت‌های تربیتی، مورد استناد قرار داده‌اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که 68 کد باز (آیه قرآن) در رابطه با مضامین پیشین و پسین در آیات قرآن وجود دارد که در قالب دو کد انتخابی دسته‌بندی شده‌اند. دو دسته فوق در مرحله بعد به هفت کد محوری، مدح و ستایش، سپاسگزاری و توصیف در هر دو بخش و سؤال در بخش مضامین پیشین تقسیم‌بندی شده‌اند. در نهایت داده‌های پژوهش در قالب ده اصل تربیتی مورد استنباط قرار گرفته‌اند که شامل اصل تناسب مضمون و محتوا، اصل تناسب صفت و محتوا، اصل توصیف شرایط، اصل بیان هدف و چرایی، اصل بیان غیر‌مستقیم، اصل دعای شرطی، اصل نگاه دوسویه، اصل ستایش گذشته، اصل شناخت، اصل جلب نظر می‌باشند.
کلیدواژه‌ها
گونه‌شناسی؛ مدل‌یابی؛ مضامین پیشین و پسین؛ دعا؛ دعاهای قرآنی؛ تربیت
مراجع
  • قرآن
  • آبزن، امین؛ حافظی، شهرام، و غلامی، عبدالخالق. (1401). «طراحی و اعتبارسنجی الگوی مرشدیت سازمانی در سیستم آموزش عالی»، انجمن علوم مدیریت ایران، 17(66)، 95-122.
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (1405). لسان العرب. بیروت: دار بیروت.
  • ابوهلال. (1393). المعجم الفروغ اللغویه، ترجمه عبدالله عسکری، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
  • حسینی امین، حسین. (1400)، «بررسی معناشناسی دعا در قرآن کریم در سه‌گام». متون اسلامی مطالعات قرآنی، 6(2)(22)، 101-124.
  • حسینی مهر حجت؛ انتصار فومنی، غلام‌حسین؛ حجازی، مسعود؛ اسدزاده دهرائی، حسن. (1398). «مقایسه اثربخشی آموزش مستقیم و غیرمستقیم بر خلاقیت فراگیران». پژوهش در آموزش علوم پزشکی. ۱۱ (۱): ۵۰-۶۱.
  • خضری، مجتبی؛ وحدانی، محبوبه؛ محمودپور، عبدالباسط. (1399). «مطالعه نقش آموزش مجازی در روابط بین فردی ادراک شده دانش‌آموزان نسبت به معلمان». پژوهش‌های مشاوره (تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره)، 19(76)، 234-251.
  • خلیفات، فاطمه و باغبانی آرانی،جواد. (1401). «بررسی تطبیقی ارکان دعا در قران و عهدین». معرفت ادیان، 13(3):7-24.
  • داودی، محمد و کارامد، حسین. (1400)، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  • راجی، ملیحه. (1391). «تعلیم و تربیت انتقادی وپیوندهای آن با برنامه آموزش فلسفه برای کودکان. تفکر وکودک». 3(1)، 15-42.
  • ریعان، معصومه. (1400). «دعا به‌مثابه گفتمان جهانی قرآن کریم». دعاپژوهی، 1(1): 109-123.
  • سالاری‌فر، محمدرضا و رضوی، سید‌جمال‌الدین. (1395). «روش‌های درونی‌سازی عفاف بر اساس متون اسلامی». مطالعات اسلامی زنان و خانواده، 3(پاییز و زمستان), 51-74.
  • سبحانی، محمد (1396)، «آثار تربیتی و روان‌شناختی دعا». راه تربیت، 3(6)، 41-71.
  • شکیبا، ابوالقاسم؛ سیف، علی‏اکبر؛ اسدزاده، حسن و ابراهیمی قوام، صغری. (1392). «تأثیر انسجام متن در سطح خرد و کلان بر بهبود درک مطلب دانش‏آموزان دارای دانش قبلی کم و زیاد نسبت به موضوع». روان‌شناسی افراد استثنایی، 3(9), 33-56.
  • عابدی، حیدرعلی (1389). «کاربرد روش تحقیق پدیده­شناسی در علوم بالینی». راهبرد. 19 (54): 254-207.
  • علامه، سید‌محسن و صالح‌زاده، رضا. (1394). «ارائه مدلی برای بررسی تأثیر راهبردهای الگوی تفکر سازنده بر خود ـ کارآمدی دانشجویان». پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، 5(1), 81-94.
  • عنانی سراب، محمدرضا. (1384). «راهکارهای ارتباطی در گفتار معلم». مجله زبان‌شناسی کاربردی، 7(2)، 1-44.
  • فضائلی، هادی و زینی ملک‌آبادی. (1402). «معناشناسی واژه دعا در قرآن کریم از منظر زبان‌شناسی قرآنی، پژوهش‌های زبان‌شناسی». (2): 105-127.
  • لطیفی، میثم. (1397). «روش‌شناسی گونه‌شناسی: رهنمونی بر نظریه‌پردازی در دانش مدیریت، مطالعات مدیریت دولتی ایران». 1(2)، 25-52.
  • مجیدپورخویی، محمد؛ ایمانی نایینی، محسن و محبی، علی. (1398). «تبیین اهداف تربیت اسلامی نوجوانان با رویکرد مسئولیت‌پذیری». پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 27 (دوره جدید)(45)، 171-196.
 

  • Bandura, (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ, US: Prentice-Hall, Inc.
  • Corbin, J.& Strauss, A. (1990). Qrounded Theory Research: Procedures, Canons, and Evaluative Criteria Qualitative Sociology13(1),3-21.
  • Langdridge, D. (2007). Phenomenological psychology: Theory, research and method. London: Person Education Limited.
  • Paul, R., & Elder, L. (2007).Critical Thinking: Tools for Taking Charge of Your Professional and Personal Life. Pearson Prentice Hall.
  • Saleh Mahdi Al-Zakari, MD. Mohammed. (2024).Doctrinal investigations in the supplications of the Prophet. supplications for opening prayer as a model. Higher Institute of qualitative studies, 4(1), 41-75. doi: 10.21608/hiss.2024.323283.

Takfallah, R. & Hojati, M. B. (2023). Analyzing the Content of the Supplications of Infallible Imams (A.S) with an Emphasis on Sheikh Tusi's Mesbah al-Motahajjed. Journal of Imamiyyah Studies, 8(16), 261-288. doi: 10.22034/jis.2022.271060.1620

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 46
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 29


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب