دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها485
تعداد مقالات5,045
تعداد مشاهده مقاله9,290,885
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,135,354
رحمتی, سید مهدی, محمدی نژاد, مهدی. (1403). اعتبارسنجی سندی و ارزیابی محتوایی زیارت وارث امام حسین ع در کتب زیارات و ادعیه شیعه. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4(7), 20-35. doi: 10.22084/dua.2025.30460.1132
سید مهدی رحمتی; مهدی محمدی نژاد. "اعتبارسنجی سندی و ارزیابی محتوایی زیارت وارث امام حسین ع در کتب زیارات و ادعیه شیعه". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4, 7, 1403, 20-35. doi: 10.22084/dua.2025.30460.1132
رحمتی, سید مهدی, محمدی نژاد, مهدی. (1403). 'اعتبارسنجی سندی و ارزیابی محتوایی زیارت وارث امام حسین ع در کتب زیارات و ادعیه شیعه', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 4(7), pp. 20-35. doi: 10.22084/dua.2025.30460.1132
رحمتی, سید مهدی, محمدی نژاد, مهدی. اعتبارسنجی سندی و ارزیابی محتوایی زیارت وارث امام حسین ع در کتب زیارات و ادعیه شیعه. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1403; 4(7): 20-35. doi: 10.22084/dua.2025.30460.1132

اعتبارسنجی سندی و ارزیابی محتوایی زیارت وارث امام حسین ع در کتب زیارات و ادعیه شیعه

دوفصلنامه دعاپژوهی
دوره 4، شماره 7، اسفند 1403، صفحه 20-35    اصل مقاله (4.89 M)
نوع مقاله: علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2025.30460.1132
نویسندگان
سید مهدی رحمتی* 1؛ مهدی محمدی نژاد2
1استادیار علوم قرآن و حدیث، گروه الهیات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گنبدکاووس، گلستان، ایران
2استادیار زبان وادبیات عرب، گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه گلستان، ایران
چکیده
ارتباط با هم­نوعان سرشتی خداداد است که با در انداختن ساز‌و‌کار زیارت اولیای الهی در آیین خاتم جهت­دهی شده است. کنشی معنادار که با ارج نهادن به عواطف بشری و تقویت بنیان­های معرفتی، رهاورد اعتلای شناخت و ارمغان سلامت روان را به همراه دارد. در این میان، فراوانی چشمگیر زیارت­نامه­های امام حسین‌(ع)، نشان از اهمیّت و نقش تأثیرگذار زیارت سید الشهداء دارد و ضرورت دستیابی به زیارتی جامع و استوار را آشکار می­کند. مسئله­ای که پژوهش کتابخانه­ای پیش‌رو را بر آن داشت تا بر اساس توصیف و تحلیل گزاره­های روایی گزارش‌کننده­ی زیارت وارث و با عنایت به اهمیّت و نقش­آفرینی شیوه­های مبتنی بر شناخت سند و متن در سنجش اعتبار احادیث اسلامی، تلاش خود را بر دو وجه واکاوی سندی و محتوایی متمرکز نماید. پژوهش پیش‌رو پس از مصدریابی زیارت وارث ـ به‌عنوان بخش شهرت یافته از زیارت مطلقه­ی امام حسین (ع) در کتب زیارات و ادعیه شیعی ـ، دریافت که گرچه هرکدام از اسناد گزارش‌کننده­ی این روایت به سبب راوی و یا روایان نقل‌کننده آن دچار ضعف سندی هستند؛ امّا فراوانی یادکرد ساختار شناخته‌شده­ی این زیارت با درصد مشابهت قابل اعتنا در منابع روایی، نشان از صدور اجمالی زیارت وارث دارد. هم‌چنین واکاوی محتوایی زیارت مزبور و پیوند ناگسستنی آن با معارف قرآنی و روایات اسلامی قرینه­ای دیگر در جبران ضعف یاد شده به شمار می‌رود و زمینه­ساز بهره­مندی بیش از پیش زائران از محتوای سازنده­ی آن خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
زیارت وارث؛ سند؛ اعتبارسنجی؛ فقه الحدیث؛ امام حسین ع
مراجع
  • قرآن کریم
  • ابن بابویه (صدوق)، محمّد بن علی. (1413ق). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏.
  • ابن طاووس، علی بن موسی. (1376ش). الإقبال بالأعمال الحسنة. فم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  • ابن فارس، احمد. (1411ق). معجم مقاییس اللغة. بیروت: دارالجیل.
  • ابن قولویه، جعفر بن محمد. (1356ش). کامل الزیارات. نجف: دار المرتضویة.
  • ابن منظور، محمّد بن مُکرَّم. (1410ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
  • اردبیلی، محمد بن علی. (1403ق). جامع الرواة. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
  • بسام، مرتضی. (1426ق). زبدة المقال من معجم الرجال. بیروت: دار المحجة البیضاء.
  • پور‌امینی، محمد باقر. (1395ش). بنیاد تفکر سلفی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • تفرشی، مصطفی بن حسین. (1418ق). نقد الرجال. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث.
  • تهرانی، ابوالفضل. (1399ش). شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور. تهران: اسوه.
  • جوادی آملی، عبد‌الله. (1383ش). ادب فنای مقربان. قم: اسراء.
  • حرعاملی، محمد بن حسن. (1408ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام‏.
  • حسکانی، عبید‌الله بن عبد الله‏. (1411ق). شواهد التنزیل لقواعد التفضیل‏. تهران: مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة.
  • حلی، حسن بن یوسف. (1381ش). ترتیب خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامى.
  • حلی، حسن بن یوسف. (1402ق). رجال العلامة الحلی. قم: الشریف الرضی.
  • خامه­گر، محمّد. (1386ش). ساختار هندسى سوره هاى قرآن (پیش‌درآمدى بر روش­هاى نوین ترجمه و تفسیر قرآن کریم). تهران: سازمان تبلیغات اسلامى.
  • خویی، سید ابوالقاسم. (1372ش). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
  • دریاب نجفی، محمود. (1430ق). ‌نصوص الجرح و التعدیل دراسة و تقییم. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
  • رحمتی، سیّد‌مهدی، حاجی اکبری، فاطمه. (1403ش). «واکاوی اثرپذیری ادبیات کهن فارسی از آموزه­های قرآنی؛ مطالعه موردی بینامتنیت قابوس‌نامه و قرآن». قرآن و روشنگری دینی. ش 9، 67ـ84.
  • سبحانی تبریزی، جعفر. (1438ق). الأئمة الاثناعشر. قم: مؤسسة الإمام الصادق(ع).
  • سُبکی، علی بن عبدالکافی. (1428ق). شفاء السقام فی زیارة خیر الأنام. قاهره: دارالمصطفی.
  • شبیری زنجانی، سید محمد جواد. (بی­تا). مجموعه مقالات رجالی. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
  • شوشتری، جعفر. (1433ق). الخصائص الحسینیة. قم: المطبعة الحیدریة.
  • شوشتری، محمد تقی. (1410ق). قاموس الرجال. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  • صرامی، سیف الله. (1391ش). مبانی حجیت آرای رجالی. قم: دارالحدیث.
  • صفار، محمد بن حسن. (1404ق). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد (ص). قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی‏.
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن. (1427ق). رجال­الطوسی. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1411ق). مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد. بیروت: مؤسسة فقه الشیعة.
  • عاملی، سید محسن. (1428ق). کشف الإرتیاب فی أتباع محمد بن عبد الوهاب. قم: دار الکتاب الاسلامی.
  • قمی، عباس. (1386ش). مفاتیح الجنان. قم: سازمان اوقاف و امور خیریه (انتشارات اسوه).
  • قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا. (1368ش). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب‏. تهران: سازمان چاپ و انتشارات‏.
  • قهپایی، عنایة الله. (1364ش). مجمع الرجال. قم: اسماعیلیان.
  • کشّی، اب‍وع‍م‍رو م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍م‍ر. (1404ق). اختیار معرفة الرجال. تحقیق و تصحیح شیخ الطائفة محمد بن حسن طوسی. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
  • کطان الشبوط، ابراهیم. (1427ق). دراسات فی مشیخة الفقیه. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
  • کفعمی، ابراهیم بن على عاملى‏. (1418ق). جنة الأمان الواقیة (المصباح)‏. قم: دار الرضی.
  • کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق. (1407ق‏). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  • مامقانی. عبدالله. (1412ق). تنقیح المقال فی علم الرجال. نجف: مطبعة المرتضویة.
  • مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی. (1403ق‏). بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار علیهم السلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  • محمدی ری­شهری، محمد. (1388ش). دانش‌نامه امام حسین «علیه السلام» بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ‏‏. قم: دارالحدیث.
  • ــــــــــــــــــــــ. (1389ش). موسوعة الإمام الحسین (علیه السلام) فی الکتاب و السنة و التاریخ‏. قم: دارالحدیث.
  • المخزومی، محمد سعید. (1428ق). الإمام الحسین علیه السلام مسؤولیة الأمة. بیروت: دار المحجة البیضاء.
  • مکی (شهید اول)، محمّد. (1410ق). المزار فی کیفیة زیارات النبی و الائمة علیهم السلام‏. قم: مدرسه امام مهدى علیه السلام‏.
  • موسوی اصفهانی، حسن. (1428ق). ثقات الرواة. قم: مؤسسة الإمام المنتظر (علیه السلام).
  • مهاجر، جعفر. (1378ش). رجال الاشعریین من المحدثین و اصحاب الائمة. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  • نجاشی، ابوالعباس احمد بن علی. (1365ش). رجال النجاشی (فهرست أسماء مصنفی الشیعة). قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  • نمازی شاهرودی، علی. (1414ق). مستدرکات علم رجال الحدیث. قم: مؤسسة النشر الاسلامی
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 88
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 42


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب