آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 490 |
| تعداد مقالات | 5,109 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,393,956 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,205,178 |
شناسایی قنات ها و تاثیر آن در شکل گیری شهر زوزن با استفاده از شبکه عصبی کانولوشنال | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 اسفند 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.29061.2663 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشته آذرخرداد* 1؛ حسن هاشمی زرج آباد2؛ عابد تقوی1 | ||
| 1گروه باستان شناسی دانشگاه مازندران، بابلسر | ||
| 2گروه باستان شناسی دانشگاه مازندران ، بابلسر | ||
| چکیده | ||
| مدیریت منابع آب در سرزمین های خشک و نیمه خشک از اهداف کلان بشریت برای شکل گیری و حفظ جوامع شهری و روستایی بوده است. قنات ها در مناطق مذکور از جمله سیستم های تامین و توزیع آب هستند ، این سیستم زیرزمینی تنها در سطح زمین و در عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای فقط با شَفت یا همان قسمت دایره‌ای شکل فرو‌رفته قابل شناسایی است که رشته و سیر قنات را نشان می‌دهد. حال می‌توان برای صرفه‌جویی در زمان ، از روش‌های خودکار برای شناسایی شفت‌ها و رشته قنات‌ها نیز بهره برد که چنین روش‌هایی معمولا در زمره مطالعات شبکه‌های عصبی و سیستم یادگیری ماشین است.در پژوهش پیش‌رو هدف، دقت تشخیص قنات به صورت خودکار در چشم‌انداز شهر تاریخی زوزن با استفاده از شبکه عصبی کانولوشن و تشخیص اشیاء با الگوریتم YOLO می‌باشد که از تصاویر هوایی دهه 40 و 70 خورشیدی جهت داده‌های ورودی استفاده شده‌است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش تحلیلی در قالب مطالعه محاسباتی شبکه‌های عصبی به شناسایی قنات‌های شهر زوزن جهت مطالعه شکل‌گیری شهر پرداخته است و در صدد پاسخ به این سوالات است: 1- فرایند و میزان دقت شبکه کانولوشن با الگوریتم YOLO برای تشخیص قنات و استخراج دیجیتالی آن در عکس های هوایی چگونه است؟2- قنات‌های دشت زوزن به عنوان تنها منبع و توزیع آب چه تاثیری بر شکل‌گیری شهر زوزن داشته است؟ مدل پیشنهادی با 80 درصد داده آموزشی ، 20 درصد داده اعتبار سنجی ، با تکرار 200 و با نرخ اموزشی0.01 آموزش داده شده است .نتایج حاصله از آموزش شبکه کانولوشنال نشان دهنده موثر بودن داده های هوایی در یادگیری عمیق به منظور استخراج و شناسایی خودکار 4 رشته قنات منتهی به شهر زوزن در جهات مختلف، به صورت همزمان، با دقت 94 % است. در این منطقه این قنات ها عامل اصلی شکل‌گیری وحیات شهر زوزن در دوران تاریخی و اسلامی می‌باشند که همچنان نیز دایر هستد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شهر زوزن؛ قنات؛ شبکه عصبی کانولوشن CNN؛ الگوریتم YOLO | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 105 |
||