آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,052 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,296,988 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,139,829 |
ارزیابی نقش عوامل جغرافیایی درحفاظت و تخریب محوطه‌های باستانی (مطالعه موردی: موساسیر ربط در شهرستان سردشت) | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 اسفند 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2025.29719.2703 | ||
| نویسندگان | ||
| آفاق کاظمی* ؛ پریسا علیخانی؛ سعید خضری | ||
| گروه ژئومورفولوژی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| چکیده | ||
| محوطه باستانی موساسیر واقع در شهر ربط در شهرستان سردشت، یکی از مهم‌ترین کانون‌های تاریخی- فرهنگی بوده که با توجه به بررسی ها و مطالعات میدانی در معرض خطرات طبیعی و غیرطبیعی قرار دارد؛ بنابراین مسئله مورد نظر در این پژوهش، جلوگیری از تخریب و حفظ آن می باشد. زیرا، تا زمانی که آسیب‌پذیری محوطه‌های باستانی مشخص نشود، نمی‌توان برنامه‌ای برای حفاظت از آنها اجرا نمود. بنابراین هدف اصلی تحقیق، بررسی و تحلیل نقش عوامل طبیعی مؤثر (شیب، کاربری اراضی، زمین‌شناسی، بارش، ارتفاع و فاصله از خط گسل) در روند حفاظت یا تخریب محوطه باستانی موساسیر است. برای تهیه اطلاعات این عوامل از نرم افزار ArcGIS و برای رتبه‌بندی آنها از مدل TOPSIS استفاده گردید. تعیین وزن و اهمیت هر کدام از معیارها به صورت مقایسه زوجی توسط 8 نفر از متخصصین دانشگاهی، در مدل AHP و برنامهExpert Choice انجام شد. براساس نتایج تحقیق، محوطه باستانی موساسیر در طبقه با آسیب‌پذیری کم قرار دارد و عوامل ارتفاع، شیب و فاصله از خط گسل بیشترین تأثیر را در تخریب آن داشته است. فرسایش آثار باستانی مورد توجه پژوهشگران و دانشمندان بسیاری قرار گرفته است با توجه به موقعیت قرارگیری منطقه در دریافت بارش‌ها، و رودخانه زاب در مناطق نزدیک به محوطه تاریخی موساسیر عامل بارش و به تبع آن تشدید وقوع سیلاب نیز می‌تواند فرآیندهای تخریب را تشدید نماید. با توجه به انطباق نتایج حاصل از اجرای مدل های تاپسیس و AHP با واقعیت در منطقه مورد مطالعه و مقدار شاخص سازگاری 09/0 به دست آمده، می توان نتیجه گرفت که نقشه پهنه‌بندی عوامل جغرافیایی در تخریب محوطه باستانی موساسیر با مدل های مذکور می‌تواند یک راهکار علمی مناسب به مسئولین باشد. از طرفی، استفاده از تصویربرداری مدرن ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی با قدرت تفکیک مکانی بالا جهت کشف آثار باستانی و بدست آوردن اطلاعات کاربردی در باستان‌شناسی و شناخت گذشته این آثار آشکار می‌سازد و در پژوهش‌های آینده نیز می تواند کمک قابل توجهی نماید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نرم افزار ArcGIS؛ مدل TOPSIS؛ محوطه باستانی موساسیر | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 64 |
||