آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 495 |
| تعداد مقالات | 5,173 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,602,263 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,323,889 |
تحلیل تأثیر فعالیت‌های تکتونیکی بر ناهنجاری‌های شبکه زهکشی حوضه‌آبریز شهرچای ارومیه با استفاده از شاخص‌های ژئومورفیک | ||
| یافته‌های نوین زمین‌شناسی کاربردی | ||
| مقاله 16، دوره 19، شماره 37، تیر 1404، صفحه 286-300 اصل مقاله (464.38 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nfag.2025.30261.1649 | ||
| نویسندگان | ||
| فریبا همتی* 1؛ صابر سید احمدی2؛ اکرم علیزاده3 | ||
| 1گروه آموزشی جغرافیا، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک، ماکو، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش به بررسی تأثیر فعالیت‌های تکتونیکی بر ناهنجاری‌های شبکه‌زهکشی حوضه‌آبریز شهرچای در شمال‌غرب ایران (ارومیه) می‌پردازد. منطقه مورد مطالعه به دلیل فعالیت‌های تکتونیکی و تغییرات زمین‌شناسی، الگوهای زهکشی خاصی را نشان می‌دهد. هدف این مطالعه، شناسایی و تحلیل ارتباط بین فعالیت‌های تکتونیکی و تغییرات شبکه زهکشی با استفاده از ابزارهای تحلیل مورفومتری است. برای این منظور، از ابزارهایی مانند مدل رقومی ارتفاعی (DEM) با دقت 10 متر، نقشه‌های زمین‌شناسی و توپوگرافی و شاخص‌های ژئومورفیک مختلف استفاده شده است. روش تحلیلی شامل محاسبه شاخص‌هایی مانند ناهنجاری سلسله‌مراتبی (Δa) و تراکم ناهنجاری سلسله‌مراتبی (ga) است که به منظور ارزیابی فعالیت‌های تکتونیکی و بررسی ارتباط آنها با تغییرات شبکه زهکشی محاسبه و تحلیل قرار گرفت. همچنین، شاخص‌های نسبت انشعابات (Rb)، نسبت انشعابات مستقیم (Rbd)، درصد عدم تقارن حوضه (PAF)، نسبت شکل حوضه (BS) و میانگین طول آبراهه درجه ۱ (LN1) برای شناسایی ویژگی‌های ساختاری و روندهای زمین‌ساختی به کار گرفته شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که مقادیر شاخص‌های ناهنجاری سلسله‌مراتبی (1/34) و تراکم ناهنجاری سلسله مراتبی (1/33) حاکی از وجود ناهنجاری‌های ساختاری و فعالیت تکتونیکی چشمگیر در منطقه است. تحلیل شاخص نسبت انشعابات (1/41 =R) نشان‌دهنده فعالیت تکتونیکی بالا و عدم تکامل شبکه زهکشی در برخی نواحی است. همچنین، مقدار شاخص عدم تقارن حوضه (54/39= PAF) تمایل آبراهه‌ها به سمت کناره چپ و احتمال فعالیت‌های تکتونیکی در این بخش را تأیید می‌کند. نسبت شکل حوضه (5/62 = BS) و میانگین طول آبراهه درجه ۱(0/571 = LN1 کیلومتر) نیز نشان‌دهند شبکه زهکشی تکامل‌نیافته و تحت تأثیر تکتونیک فعال است. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که فعالیت‌های زمین‌ساختی تأثیر قابل‌توجهی بر الگوهای زهکشی منطقه دارند. این یافته‌ها می‌تواند در ارزیابی مخاطرات زمین‌شناسی نظیر فرآیندهای دامنه‌ای همچنین در برنامه‌ریزی‌های توسعه و مدیریت بحران در این حوضه مؤثر باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تکتونیک؛ ناهنجاری شبکه زهکشی؛ حوضه‌آبریز شهرچای؛ تحلیل ژئومورفیک؛ تکامل زهکشی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 165 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 41 |
||