آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 490 |
| تعداد مقالات | 5,109 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,394,182 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,205,194 |
بررسی و تحلیل سنت تدافع و ارتباط آن با سایر سنن در قرآن کریم | ||
| مطالعات اجتماعی قرآن | ||
| دوره 3، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 92-115 اصل مقاله (681.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/qss.2024.29576.1055 | ||
| نویسندگان | ||
| سیده هانیه مومن* 1؛ زهرا قاسم نژاد2 | ||
| 1دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از سنت‌های اجتماعی مطرح شده در قرآن کریم، «سنت تدافع» است. این سنت از جمله سنن عام الهی است که نه تنها در میان انسان‌ها بلکه در میان همه‌ی اجزای عالم، نظیر سیارات و حیوانات نیز همواره در جریان بوده و ثمره‌ی آن ایجاد توازن و استمرار در حیات می‌باشد؛ به گونه‌ای که اگر این سنت وجود نداشت، زندگی مختل گردیده و مخلوقات قادر به ادامه ی زندگی خود نبودند. با وجود اهمیت و نقشی که «سنت تدافع» در جهان ایفا می‌نماید، این سنت نسبت به سایر سنت‌ها کمتر شناخته شده است و بعضاً محققان اسلامی، این سنت را با سنن کلی‌تری چون سنت غلبه‌ی حق بر باطل و یا سنت ظهور و سقوط امت‌ها و سایر سنن مشابه یکی دانسته و آیات قرآنی دربردارنده‌ی این سنت را ذیل همان سنن کلی بررسی می‌کنند؛ این در حالیست که سنت تدافع، در عین ارتباطی تنگاتنگی که با سایر سنن دارد، خود یک سنت جداگانه، محسوب می‌شود که در راستای توازن و تعادل نظام عالم وضع گردیده است. از این‌رو در این نوشتار تلاش برآنست با روش توصیفی- تحلیلی، پس از بررسی سنت تدافع از حیث لغوی و اصطلاحی، به تبیین این مفهوم قرآنی و معرفی انواع آن پرداخته و در ادامه ارتباط این سنت با سایر سنن مشابه تشریح گردد. نتایج این پژوهش حاکی از آنست که در دو آیه از قرآن کریم، صراحتاً و به‌صورت مستقیم به سنت تدافع اشاره شده است که هر دوی این آیات، در مقام بیان سنت تدافع بشری می‌باشد. این سنت که خود در دو سطح تدافع حواری و تدافع نظامی قابل بررسی است با هر یک از سنن مشابه، دارای ارتباط خاص خود بوده، به این صورت که نسبت به برخی سنن در حکم پایه و زیربنا و نسبت به برخی دیگر به عنوان ثمره و نتیجه محسوب می‌شود. گاهی نیز سنت تدافع در حکم ابزار و یا فرآیندی عمل می‌کند که از طریق آن، برخی سنن تحقق می‌یابند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سنت؛ تدافع؛ قرآن؛ جهاد؛ بشر | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 229 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 147 |
||