
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,903 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,365 |
نقش پادگفتمان در شکلگیری هویتهای اجتماعی و فرهنگی (مطالعه موردی: دعای پنجم صحیفه سجادیه) | ||
دوفصلنامه دعاپژوهی | ||
دوره 4، شماره 7، اسفند 1403، صفحه 1-19 اصل مقاله (5.79 M) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2024.29762.1094 | ||
نویسندگان | ||
گل افروز محبی1؛ رحمان نوازنی* 2 | ||
1دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه کاشان، ایران | ||
2دکتری زبان و ادبیات عرب، و استاد مدعو دانشگاه کاشان، ایران | ||
چکیده | ||
دعای پنجم صحیفه سجادیه، بهعنوان یک متن دینی، حاوی پیامهای عمیقی در مورد رابطه انسان و خدا، جامعه و قدرت است. این دعا با ایجاد یک پادگفتمان قوی در برابر بسیاری از باورها و ارزشهای رایج، بهعنوان یک منبع الهامبخش برای افراد در جستجوی معنویت و عدالت عمل میکند. مقالۀ حاضر باهدف بررسی تأثیر بنیادین پادگفتمانها بر شکلدهی ایدئولوژی متون بهویژه متن دعا انجامشده است. مسئلۀ پژوهش، این است که چگونه پادگفتمان بهعنوان یک فرایند زبانی بنیادین، نقش محوری در ساخت معنا، هویتبخشی و اعمال قدرت ایفا میکند. برای ارزیابی فرضیات، این جستار با روش تحلیل گفتمان انتقادی و باهدف بررسی آثار عملی کاربست پادگفتمان در متن دعا صورت گرفته است تا جهانبینی نهفته در این متن تبیین شود. نتایج بهدستآمده، نشان میدهد که امام سجاد (ع) با مفاهیم عمیق فلسفی، اجتماعی و سیاسی در این دعا و طرح پرسشهای بنیادین بهعنوان یک متن پادگفتمانی عمل میکند و به چالش کشیدن باورهای رایج و ساختارهای قدرت میپردازد. در دعای پنجم، پادگفتمانهای مختلفی مانند قدرت، دانش، عدالت، تقدیرگرایی، فردگرایی، مادیگرایی و ظلم شناساییشدهاند. این دعا با تأکید بر قدرت مطلق خداوند در مقابل قدرتهای محدود زمینی، بهنوعی به نقد ساختارهای قدرت سیاسی و اجتماعی میپردازد و با تأکید بر وحدت با خداوند و وابستگی انسان به او، به فردگرایی افراطی و نگاه فردمحور به زندگی، نقد وارد میکند. همچنین با درخواست عدالت و رحمت الهی، به نقد بیعدالتیهای موجود در جهان میپردازد. این پادگفتمانها بهدنبال ایجاد یک جامعۀ عادلانهتر، معنویتر و مبتنی بر ارزشهای اخلاقی هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
گفتمان؛ پادگفتمان؛ امام سجاد(ع)؛ صحیفۀ سجادیه؛ دعای پنجم | ||
مراجع | ||
منابع لاتین:
- Fairclough, Norman. (1992). Discourse and Social Change. Cambridge: Polity Press. - ------. (1993). Critical discourse analysis and the marketization of public discourse. England: the universities. - Jorgensen, Marianne. & Phillips. Louise. (2002). Discourse Analysis as Theory and Method. London: Sage Publication. - Terdiman, Richard. (2018). Discourse/ Counter-Discourse. New York: Cornell University Press | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,166 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 53 |