
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 490 |
تعداد مقالات | 5,109 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,394,168 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,205,193 |
دگرگونی نسلی در زندگی علمی دانشگاهی (مورد مطالعه: دانشگاه تهران، تربیت مدرس و شهید بهشتی) | ||
پژوهش های جامعه شناسی معاصر | ||
مقاله 2، دوره 13، شماره 25، اسفند 1403، صفحه 49-77 اصل مقاله (1.06 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2024.26917.2156 | ||
نویسنده | ||
زهرا محمدی* | ||
استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور استان تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
در دهههای اخیر دگرگونیهایی در دانشگاه ایران روی داده است و عملکرد آموزشی و پژوهشی دانشگاهیان مورد بحث قرار گرفته که قابلتأمل است. بهنظر برخی از ارزشها، هنجارهای دانشگاهی در طی نسلها رنگ باختهاند که مطالعۀ آن از اهمیت حیاتی برخوردار است. هدف این پژوهش مطالعۀ کیفی تحولات نسلی دانشگاهیان و علل و پیامدهای آن در نیمقرن گذشته است. روش تحقیق کیفی و از نظریۀ زمینهای استفاده شده است. جامعۀ موردمطالعه استاد تمامهای سه دانشگاه تهران، تربیتمدرس و شهید بهشتی بودند که برحسب سن، سابقۀ عضویت علمی و جریانات اجتماعی در سه نسل از هم تفکیک و نمونهها بهصورت هدفمند از میان آنها انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از مصاحبۀ اکتشافی و نیمساختاریافته استفاده شد. دادهها با 52 مصاحبه به اشباع نظری رسید و با نرمافزار اطلس تیآی مورد تحلیل قرار گرفت. از استخراج مصاحبهها 26 مقولۀ محوری بهدست آمد. یافتهها نشانداد که طی سه نسل دانشگاهی، اخلاقمداری و رعایت هنجارهای آکادمیک بهسمت امور صنفی و ارتقاء پیش میرود. پول و منفعت فراتر از علم رفته است. شیوۀ جامعهپذیری از استادشاگردی به دانشجومحوری تقلیل یافته است. ارتباط عاطفی حضوری به تعامل علمی غیرحضوری تبدیل شده است. سنت اقامت در پردیس به فعالیت بیرون از پردیس دانشگاهی تغییر یافته است؛ نتیجه اینکه بهرغم مشترکات بین سه نسل، دگرگونی در سبک زندگی علمی دانشگاهیان اتفاق افتاده است و دانشگاه نخبهگرایانۀ آموزشی بهسمت دانشگاه تودهگرایانه و کارآفرین پژوهشی پیشمیرود. درآمدزایی از علم، ارزشهای ذاتی آن را تحتتأثیر قرار داده و کمّیت بر کیفیت غلبه کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
دگرگونی نسلی؛ زندگی علمی؛ استادان دانشگاه؛ هنجارهای علمی؛ نظریۀ زمینهای | ||
مراجع | ||
- استراس، آنسلم؛ و کوربین، جولیت، (1390). اصول و روش تحقیق کیفی (نظریه مبنایی- رویهها و شیوهها). بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. - توکل، محمد؛ و قاضینژاد، مریم، (1385). «شکاف نسلی در رویکردهای کلان جامعهشناختی». نامۀ علوم اجتماعی، 27(1): 124-95. https://jnoe.ut.ac.ir/article_14976.html - خوشنام، مژگان، (1400). «پدیدارشناسی مکان در زیست جهان دانشجویی (مورد مطالعه: دانشجویان کارشناسی دانشگاه تهران)». آموزشعالی ایران، 13(1): 1-38. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.20088000.1400.13.1.1.5 - روشه، گی، (1384). تغییرات اجتماعی. منصور وثوقی، تهران: نی. - سبزهای، محمدتقی؛ مرادخانی، همایون؛ و مصطفی، شیما، (1400). «برداشتهای نسلی از هویت نزد تحصیلکردههای کرمانشاه». پژوهشهای جامعهشناسی معاصر، 10(18): 269-302. https://doi.org/10.22084/csr.2021.23958.1949 - شفرز، برنهارد، (1383). مبانی جامعهشناسی جوانان. کرامتالله راسخ، تهران: نی. - فاضلی، نعمتالله، (1387). فرهنگ و دانشگاه. تهران: ثالث. - فراستخواه، مقصود، (1389). دانشگاه و آموزشعالی (منظرهای جهانی و مسئلههای ایرانی). تهران: نی. - فراستخواه، مقصود، (1396). گاه و بیگاهی دانشگاه (مباحثی نو و انتقادی در باب دانشگاه پژوهی، مطالعات علم و آموزشعالی. تهران: انتشارات آگاه. - فرزادسیر، کامران؛ الوانی، سیدمهدی، و زارع، حمید، (1400). «طراحی الگوی مناسب برای شناسایی شایستگیهای مؤسسات آموزشعالی کشور (مطالعه موردی دانشگاههای دولتی)». پژوهشهای جامعهشناسی معاصر، 10(18): 9-33. https://doi.org/10.22084/csr.2021.12612.1245 - قانعیراد، محمدامین؛ ملکی، امیر؛ و محمدی، زهرا، (1393). «مطالعه دگرگونی فرهنگی در سه نسل دانشگاهی (مطالعه موردی: اساتید علوم اجتماعی دانشگاههای تهران)». جامعهشناسی ایران، 15(1): 30-164. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.17351901.1393.15.1.2.9 - لوفور، هانری، (1389). تولید فضا. محمود عبدالله زاده و علی میرآخورلی، تهران: مرکز مطالعات و برنامهریزی. - مانهایم، کارل، (1380). ایدئولوژی و اتوپیا. فریبرز مجیدی، تهران: سمت. - محمدپور، احمد، (1390). روش تحقیق کیفی ضد روش (جلد 2). تهران: جامعهشناسان. - محمدی، زهرا، (1393). «دگرگونی فرهنگی در سه نسل دانشگاهی». رسالۀ دکتری، دانشگاه پیامنور، تهران: مرکز تحصیلات تکمیلی. - محمدی، زهرا؛ و فراستخواه، مقصود، (1397). «تحول میان نسلی در زندگی علمی استادان دانشگاه». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 7(3): 413-439. file:///C:/Users/user/Downloads/4020413970301.pdf - محمدی، زهرا؛ و فراستخواه، مقصود، (1400). تحولات بین نسلی در زندگی دانشگاهی ایران مطالعهای در سه نسل استادی. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزشعالی. - Baker, H., (2000). Discontinuous change and Research on Generations. Avalable online at research: Fss.un/hb/disc.log.htm. - Barnet, R., (2000). Realizing the university int an Age of Supercomplexity. London: The Society for Research into Higher Educatio & Open University. - Basantes, A., Cabezas, M. & Casillas, S., (2020). “Digital Competences Relationship between Gender and Generation of University Professors”. Article in International Journal on Advanced Science Engineering and Information Technology, 10(1): 204-211. Enlace: https://bit.ly/3GVh1UD - Bourdieu, P., (2001). Homo Academicus. Peter Collier, Cambridge: Polity Press. - Brooks, A. C., (2006). Generations and the future of association participation. Chicago: William E. Smith Institute for Association Research. - Corbin, J. & Anselm, S., (2008). Basics of Qualitative Research. 3nd ed, London: Sage Publications. - Creswell, J. W., (2007). Qualitative Inquiry & Research Design. 2nd ed, California: Sage Pubications, Inc. - Dey, I., (2015). Qualitative Data Analysis: A User- Friendly Guide for Social Scientists. London: Routledge Press. - Farasatkhah, M., (2010). University and Higher Education (Global Perspectives and Iranian Problems). Tehran: Nay. (in persian). - Farastkhah, M., (2016). Sometimes the University (new and critical debates about the research university), studies of science and higher education. Tehran: Aghat Publications. (in persian). - Farzadsir, K., Alvani, S. M. & Zare, H., (2011). “Designing an Appropriate Model for Identifying the Competencies of Higher Education Institutions in the Country (Case Study of Public Universities)”. Contemporary Sociological Research, 10(18): 9-33. https://doi.org/10.22084/csr.2021.12612.1245 (in persian). - Fazeli, N., (2008). Culture and University. Tehran: Sales. (in persian). - Ghanei Rad, M. A., Maleki, A. & Mohammadi, Z., (2014). “A Study of Cultural Change in Three Generations of the Social Sciences”. Journal of Sociology, 15(1): 64-30. DOR: 20.1001.1.17351901.1392.14.1.2.2 (in persian) - Glaser, B. & Anselm, S., (1967). Discovery of grounded theory. Chicago: Aldine. - Habermas, J., (1987). The Theory of Communicative Action. Cambridge: Polity Press. - Harvey, D., (2000). Spaces of hope. Edinburgh: University Press. - Harvey, D., (2004). “Space as a key word”. Paper for Marx and Philosophy Conference, 29 May 2004, p8 Institute of Education, London. - Harvey, D., (2008). “The Right to the City”. New Left Review, 53(1): 23- 40. https://erikafontanez.com/wp-content - Khoshnam, M., (2022). “Phenomenology of Place in the Student Lifeworld (Case Study: Undergraduate Students of Tehran University)”. Iranian Higher Education Quarterly, 13(1): 1-38. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.20088000.1400.13.1.1.5 (in persian). - Lefebvre, H., (1991). The production of space. Oxford: Basil Blackwell. - Lefebvre, H., (2010). Space Production. Mahmoud Abdollahzadeh and Ali Mirakoorli, Tehran: Center for Study and Planning. (in persian). - Mannheim, C., (2001). Ideology and Utopia. Fariborz Majidi, Tehran: Samt. (in persian). - Mohammadpour, A., (2011). Qualitative research method of anti-procedure (Volume 2). Tehran: Sociologists' publication. (in persian). - Mohammadi, Z., (2014). “Cultural transformation in three generations”. PhD thesis, Payame Noor University, Tehran: Graduate School. (in persian). - Mohammadi, Z. & Farastkhah, M., (2022). Intergenerational changes in university life in Iran, a study in three generations of professors. Tehran: Higher Education Research and Planning Institute. (in persian). - Mohammadi, Z. & Farastkhah, M., (2017). “Intergenerational change in the academic life of university professors”. Social studies and research in Iran, 7 (3): 413-439. https://doi.org/10.22059/JISR.2018.255505.660 (in persian) - Roche, G., (2005). Social Change. Mansour Vosoughi, Tehran: Ney, Seventeenth Edition. (in persian). - Sabzei, M. T., Moradkhani, H. & Mostafa, S., (2017). “Generational Perceptions of Identity among Kermanshah Educated People”. Contemporary Sociological Research, 10(18): 269-302. https://doi.org/10.22084/csr.2021.23958.1949 (in persian). - Schwarz, B., (2004). Fundamentals of Young Sociology. Karamatullah Rasekh, Tehran: Ney. (in persian). - Strauss, A. & Corbin, J., (2011). Principles and Methods of Qualitative Research (Basic Theory - Procedures and Practices). Biouk Mohammadi, Tehran: Research Institute for Humanities and Cultural Studies, Third Edition. (in persian). - Tawakkel, M. & Ghazinejad, M., (2015). “Generational Gap in Macrosociological Approaches”. Social Science Letters, 27(3): 124-95. _14976_94df009256eeb9c504c2c852c76f9bb6.pdf (ut.ac.ir) (in persian). - Valerii, E. & Laptevа, A., (2016). “New Generation of Universities”.Journal of Siberian Federal University. Humanities & Social Sciences, 11(9): 316- 304. https://doi.org/10.17516/1997-1370-2016-9-11-2681-2696. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 217 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 70 |