
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,291,059 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,422 |
شرق زاگرس مرکزی در دوره نوسنگی براساس کاوش های باستانشناسی تپه قلاگپ | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 6، دوره 3، شماره 4، فروردین 1392، صفحه 117-138 اصل مقاله (1.7 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مصطفی عبداللهی* 1؛ علیرضا سرداری زارچی2 | ||
1عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول | ||
2استادیار پژوهشکده باستانشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور | ||
چکیده | ||
علیرغم پژوهشهای گستردهایکه در بخشهای مختلف نیمه شرقی زاگرس مرکزی انجام گرفته، شواهدی اندک و پراکندهای از دوره نوسنگی و پیش از آن در این بخش بهدست آمده است. ایندرحالیاست که استقرارهای این دورهها - نوسنگی، آغازنوسنگی و پیش از آن- در نیمه غربی و بخشهای جنوبی زاگرس به مراتب بیشتر بوده و با بررسیها و کاوشهای صورت گرفته، چارچوب منظم گاهنگاری منطقهای کاملتری را فراهم ساخته است. کاوشهای باستانشناسی تپه قلاگپ در شهرستان ازنا لرستان در سال 1388، بهدنبال چهار فصل بررسی و شناسایی شهرستان ازنا، بهعنوان یکی از دشتهای مهم شرقی منطقه زاگری مرکزی صورت گرفت. این کاوشها، شواهدی از دوره نوسنگی جدید و مرحله انتقالی به مسسنگی قدیم را در گمانههای لایهنگاری آشکار میسازد. مدارک سفالی موجود، سه مرحله نوسنگی و انتقالی مس-سنگی را در یکی از این گمانهها به نام C نشان میدهد که شامل شش فاز سکونتی میشوند. مرحله اول نوسنگی با عنوان قلاگپ 1 همزمان با افق سراب جدید، مرحله دوم نوسنگی با عنوان قلاگپ 2 همزمان با افق سراب - باغنو و مرحله سوم که انتقالی مسسنگی است، با عنوان قلاگپ 3 مطرح شده که بعد از آن وارد مرحله مسسنگی قدیم با عنوان قلاگپ 4 میشود. علاوهبر سفال، مدارک دیگری از دوره نوسنگی از این محوطه بهدست آمده که شامل سازههایی با عنوان کف سخت سوخته با پلان دایرهای هستند و منتسب به فعالیتهای خانگی و تولید غذا میشوند. مواد دیگر مانند: ژتونها، سردوکها، مهرهها و قطعات پیکرک نیز یافت شدهاند. مطالعه مواد تپه قلاگپ نشان میدهد که این جوامع با پیشرفتهای مستقل و اِنزواسازی منطقهای، سبکهای سفالی منقوش منطقهای گوناگون در دوره نوسنگی شرق زاگرسمرکزی بهطور بومی در برابر تماسهای روزافزون و فشرده میانمنطقهای توسعه یافتهاند و درنهایت در مراحل دوره مس-سنگی که با ظهور فرهنگ دالمایی همراه است، یک همگونی فرهنگی در سراسر زاگرس و مناطق همجوار با پیچیدهتر شدن این جوامع روی میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
شرق زاگرس مرکزی؛ تپه قلاگپ؛ نوسنگی؛ مس سنگی؛ دشت ازنا؛ لایه نگاری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,605 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,206 |