آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 490 |
| تعداد مقالات | 5,109 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,393,934 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,205,178 |
تحلیل انتقادی دیدگاه اندیشمندان اسلامی درباره گسترۀ مشورت و حکم آن در قرآن | ||
| مطالعات اجتماعی قرآن | ||
| مقاله 2، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، اسفند 1402، صفحه 26-45 اصل مقاله (487.51 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/qss.2024.29438.1049 | ||
| نویسنده | ||
| مونا امانی‌پور* | ||
| گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مشروعیت شورا به عنوان یک اصل عقلایی و ضروری مورد پذیرش تمامی صاحب‌نظران است. در این میان، پرسش جدی آن است که آیا نظریه حاصل از مشورت تعهدآور بوده و عمل به آن بر حاکم یا بر امت واجب است؟ یا اینکه مشورت الزامآور نیست و تنها براى آشنا شدن با نظر مردم و خشنود کردن دل آنها صورت می‌پذیرد. برخی بر این باورند از آنجا که در قرآن مضمون قاطع و محکمى وجود ندارد، نمی‌توان بر لازم الاجرا بودن نتایج مشورت حکم کرد. در این میان، آنچه بیش از پیش بر اختلاف مفسّران در زمینه محدوده شورا افزوده است تبیین واژه «امر» در آیه 38 شورا و 159 آل عمران است. حال آنکه با بررسی ظهور آیات ناظر به ساحت‌های چهارگانۀ مشورت در قرآن پی می‌بریم، مشورت، امری ارشادی و به مثابۀ توصیه اخلاقی و مستحب محسوب نمی‌شود. همچنین با تفکیک محدودۀ مشورت درمی‌یابیم که مشورت فقط در اموری جایز است که حکم الزام‌آوری در دین وجود ندارد. چنان‌که پیامبر (ص) بر پایه آیۀ ناظر به ساحت حکومتی، در امور غیر تنصیصی برای ترویج فرهنگ مشارکت با مردم مشورت نموده و ضرورت آن را به نوعی به مردم تعلیم داده است. در مقابل، در امور تنصیصی و احکام خاص و تغییرناپذیر چه در مرحله تصمیم‌سازی و چه مرحله تصمیم‌گیری، ملزم به مشورت نبوده اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مشورت؛ گسترۀ مشورت؛ حکم مشورت؛ ساحت‌های مشورت در قرآن؛ تحلیل انتقادی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 238 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 289 |
||