
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,917 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,369 |
تحلیل شناختی طرحوارههای تصویری در مناجات خمس عشر با تکیه بر نظریۀ جانسون و لیکاف | ||
دوفصلنامه دعاپژوهی | ||
دوره 3، شماره 5، اسفند 1402، صفحه 94-115 اصل مقاله (594.18 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2024.29140.1066 | ||
نویسندگان | ||
رحمان نوازنی* 1؛ عزت ملاابراهیمی2 | ||
1دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه کاشان، ایران. | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران، ایران | ||
چکیده | ||
طرحوارههای تصویری، ساختارهای ذهنی هستند که از تجارب حسی و تعاملات ما با جهان شکل میگیرند. این ساختارها، مفاهیم پیچیده را به صورت تصاویر ساده و قابلفهم در ذهن ما ترسیم میکنند. دیدگاه جانسون (1941) و لیکاف (1987) دربارۀ طرحوارههای تصویری مبتنی بر درک مفاهیم گستردۀ انتزاعی و شناختی بر اساس تجربههای فیزیکی انسان است. مناجات خمس عشر، مجموعه دعاهای پانزدهگانه از امام سجاد (ع) است که ضمن برخورداری از معارف سرشار الهی و معرفتی دارای ویژگی بلاغت، فصاحت و ساختارهای زبانی، از جملۀ طرحوارههای تصویری است که نقش این طرحوارهها در انتقال مفاهیم شناختی، حائز اهمیت است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی انواع طرحوارههای تصویری در پی تبیین دلالتهای شناختی مناجاتهای مذکور است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که انواع طرحوارههای تصویری نقش مهمی در فهم و تفسیر مناجات خمس عشر دارند؛ از جمله طرحوارههای حرکتی که با بیشترین فراوانی نسبت به طرحوارههای دیگر، بر اهمیت و ضرورت حرکت انسان به سمت سعادت و کمال بر اساس سه مؤلفۀ شناخت مبدأ، شناخت مسیر و شناخت مقصد تأکید دارد. طرحوارههای قدرتی از نوع انسداد و رفع هستند و در انواع این طرحوارهها هیچگونه توقفی در برخورد با موانع دیده نمیشود؛ بنابراین، داعی با طلب یاری از خدا همواره به برداشتن موانعی که در مسیر قرار میگیرد، مجاهده و همت میگمارد. | ||
کلیدواژهها | ||
زبانشناسی شناختی؛ طرحوارههای تصویری؛ مناجات خمس عشر؛ صحیفه سجادیه؛ جانسون و لیکاف | ||
مراجع | ||
فهرست منابع؛
-ابن فارس، أحمد (1979م). معجم مقاییس اللغة. المحقق: عبدالسلام محمدهارون، الناشر: دار الفکر.
- امینی، عبدالحسین (1977م). الغدیر، چاپ چهارم، بیروت: دار الکتب العربی.
- تیلر، رابرت (1383). بسط مقوله: مجاز در کتاب استعاره مبنای تفکر و ابزار زیباییآفرینی. ترجمة مریم صابری پورنوریفام. تهران: مهر.
- جانسون، امیلی (1356). مفهوم و استعاره. ترجمه: احمد نیکزاد، تهران: نشر کوشش.
- حر العاملی، محمّد بن الحسن (1421ق). الصحیفة السجادیة الثانیة. تحقیق فارس حسون کریم، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیه .
- راغب الأصفهانى، أبوالقاسم الحسین بن محمد (1991م). المفردات فی غریب القرآن. المحقق: صفوان عدنان الداودی، الناشر: دارالقلم، الدار الشامیة - دمشق بیروت.
-شرتونی، سعید (1416ق). أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، منظمة الاوقاف و الشؤون الخیریة. طهران: دار الأسوة للطباعة و النشر.
- جوادی آملی، عبدالله (1377). تسنیم. قم: اسراء.
- صفوی، کوروش (1382). بحثی دربارۀ طرحهای تصویری از دیدگاه معنیشناسی شناختی. نامه فرهنگستان، سال ششم، ش1.
- طیب، سیدعبدالحسین (1387). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم، تهران: انتشارات اسلامی.
- طریحی، فخرالدین (1375). مجمع البحرین. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
-علی بن الحسین (ع) (1426ق). الصحیفة السجادیة الجامعة. اشراف محمدباقر نجل مرتضی، الموحدالابطحی الاصفهانی. قم: موسسه الامام المهدی(ع).
- فخر رازی، محمدبن عمر (1420ق). مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- فراهیدی، خلیل ابن احمد (1414ق). ترتیب کتاب العین. تحقیق مهدی المخزومی، ابراهیم سامرائی، تصحیح اسعد الطبیب، قم: سازمان اوقاف و امور خیریه، انتشارات اسوه.
- کوچش، زلتان (1394). استعاره در فرهنگ جهانی؛ جهانیها و تنوع. ترجمه: نیکتا انتظام، تهران: سیاهرود.
- مصباح یزدی، محمدتقی (1390). آیین پرواز. قم: مؤسسۀ آموزشی و پزوهشی امام خمینی (ره). در متن 1390 است.
-مصطفوی، حسن (1388). التحقیق فیکلمات القرآن الکریم. ناشر: مرکز نشر آثار علامه مصطفوی. در متن 1388 است.
References - Amant, R., Morrison, C., Chang, Y., Cohen, P. & Beal, C. (2006). An Image Schema Lanuage, Information Sciences Institute, University of Southern California. 1-6. -Brugman C.M ,Story of OVER, University of California at Berkeley, M.A thesis. (1980). -Boers,F ,Spatial Prepositions and Metaphor: A Cognitive semantics Journey along the up-down and the front-back Dimensions, Tubingen: Cunter Narr Verlag. (1996). - Evans,V. & Green, M., (2006), Cognitive Language: An Introduction. Edinburgh: University Press. -Cazeaux, Clive.( 7002) Metaphor and Continental Philosophy,From Kant Routledge, First published, to Derrida; New York. - Hedblom, M., Kutz, O., & Neuhaus, F. (2015). Choosing the right path: Image schema theory as a framework for understanding decision-making. Journal of Experimental Psychology: General, 144(2), 379-396. -Johnson, M.; The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination and reason; Chicago: University of Chicago press, 1987. - Johnson, M., & Lakoff, G. (1980). Metaphors we live by. University of Chicago Press. -Lakoff, George.(1987). Women, Fire, and Dangerous Things; What Categories Reveal about the Mind; Chicago and London: the University of Chicago Press. -Ricoeur, P. (1977). The Rule of Metaphor: The Creation of Meaning in Language Routledge classics, ISSN 2690-9553, Psychology Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 204 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 148 |