
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,936 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,377 |
تأملی در ماهیت دعای ملحون و بررسی سرّ عدم تعالی آن | ||
دوفصلنامه دعاپژوهی | ||
دوره 3، شماره 4، شهریور 1402، صفحه 181-198 اصل مقاله (434.12 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2024.28789.1049 | ||
نویسنده | ||
فردین جمشیدی مهر* | ||
استادیار گروه الهیات (فلسفه) ،دانشگاه گنبدکاووس، ایران | ||
چکیده | ||
مسئلة اصلی این پژوهش تأثیر وضعی و تکوینی الفاظ و کلمات در نظام هستی با تمرکز بر مسئلة استجابت دعای ملحون است. دعای ملحون دعایی است که با الفاظ غلط و اِعراب ناصحیح ادا میشود که طبق روایتی از امام جواد علیه السّلام، چنین دعایی بالا نمیرود. یافتة اصلی این پژوهش – که از نوع پژوهش های کتابخانه ای و اسنادی و به شیوة تحلیل عقلی و منطقیِ داده ها به نگارش در آمده – آن است که استجابت دعا اثر نفس انسانی است که به اذن الهی در نظام تکوین اثرگذار است. نفسی که با ابراز فقر، به مبدأ هستی متصل میشود، از قدرت آن مبدأ در اثرگذاری بر امور مختلف بهره مند میشود. از آنجا که حقیقت نفس به قدرت الهی متصل شده، تمام آثار و تجلیات نفس دعاکننده هم مانند کلمات، حالت خضوع، بکاء یا تباکی در اشتداد ظهور قدرت الهی در آن مؤثر است؛ همانطور که اجتماع دعاکنندگان و تکرار دعا نیز بر ظهور این قدرت می افزاید. الفاظ و کلمات و نیز اموری مانند زمان مناسب، مکان شریف و غیره اثر اِعدادی بر نفس دارند؛ یعنی نفس را برای تأثیرگذاری در نظام تکوین آماده می کنند نه اینکه الفاظ و کلمات علتِ فاعلی در استجابت دعا باشند، بنابراین دعای ملحون نمی تواند مانع استجابت دعا باشد. در این پژوهش به برخی از توجیهاتی که از کلام امام جواد (ع) شده است، پرداخته و جهات ضعف آنها تبیین شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
دعا؛ ملحون؛ استجابت؛ نفس؛ علتِ اِعدادی؛ نظام تکوین | ||
مراجع | ||
فهرست منابع - قرآن کریم - آشتیانی، سیدجلالالدّین. (1370). شرح مقدمه فیصری بر فصوص الحکم. چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر. - ابنسینا، حسین بن عبدالله. (1404). الشفاء (الطبیعیات) کتاب النفس. به تحقیق سعید زاید. قم: مکتبة آیة الله المرعشی. - ابنعربی، محییالدّین محمد بن علی. (بیتا). الفتوحات المکیّة (أربع مجلدات). بیروت: دار الصادر. - ابنفهدحلّی، احمد بن محمد. (1407). عدة الدّاعی و نجاح السّاعی. مصحح احمد موحدی قمی. تهران: دار الکتب الإسلامی. - بیضاوی، عبدالله بن عمر. (1418). أنوار التنزیل و أسرار التأویل. تحقیق از محمد عبدالرحمن المرعشلی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. - پاینده، ابوالقاسم. (1382). نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص)). چاپ چهارم. تهران: دنیای دانش. - جوادیآملی، عبدالله. (1383). تفسیر تسنیم. چاپ چهارم. قم: مرکز نشر اسراء. - حرّانی، ابنشعبه حسن بن علی. (1363). تحف العقول. مصحح علیاکبر غفاری. چاپ دوم. قم: جامعة المدرّسین. - حرّعاملی، محمد بن حسن. (1409). وسائل الشیعة. مصحح مؤسسة آل البیت علیهمالسّلام. قم: مؤسسة آل البیت علیهمالسّلام. - حرّعاملی، محمد بن حسن. (1414). هدایة الأمّة إلی أحکام الأئمة علیهمالسّلام. مصحح آستان قدس رضوی و بنیاد پژوهشهای اسلامی گروه حدیث. مشهد: آستانة الرّضویّة المقدّسة مجمع البحوث الإسلامیّة. - حسنزادهآملی، حسن. (1383). انسان کامل از دیدگاه نهج البلاغة. تهران: الف.لام. میم. - حسنزادهآملی، حسن. (1388). سدرة المنتهی فی تفسیر قرآن المصطفی. قم: الف.لام.میم. - حسنزادهآملی، حسن. (1395). الصحیفة الزبرجدیّة فی کلمات سجادیّة. مترجم محمدحسین نائیجی. قم: الف.لام.میم. - حسنزادهآملی، حسن. (1378). ممد الهمم در شرح فصوص الحکم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی. - حسنزادهآملی، حسن. (1390). مناسک حج. قم: الف.لام.میم. - حسنزادهآملی، حسن. (1384). منهاج النجاح فی ترجمة مفتاح الفلاح. مترجم علی بن طیفور بسطامی. تقدیم از حسن حسنزادهآملی. چاپ ششم. تهران: انتشارات حکمت. - حسنزادهآملی، حسن. (1385). نورٌ علی نور در ذکر و ذاکر و مذکور. قم: الف.لام.میم. - خوارزمی، تاجالدّین حسین. (1379). شرح فصوص الحکم. محقق و مصحح حسن حسنزادهآملی. چاپ دوم. قم: بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم). - راغباصفهانی، حسین بن محمد. (1387). المفردات فی غریب القرآن. قم: نشر صادق. - ریشهری، محمد محمدی. (1367). میزان الحکمة. چاپ دوم. قم: مکتب الإعلام الإسلامی مرکز النشر. - سبزواری، مولی هادی بن مهدی. (1360). التعلیقات علی الشّواهد الرّبوبیّة. تصحیح و تعلیق از سیدجلالالدّین آشتیانی. چاپ دوم. مشهد: المرکز الجامعی للنّشر. - سبزواری، مولی هادی بن مهدی. (1369-1379). شرح المنظومة. تصحیح و تعلیق از آیتالله حسن حسنزادهآملی. تهران: نشر ناب. - سیدرضی، محمد بن حسین. (1379). نهجالبلاغة. ترجمه عبدالحمید آیتی. چاپ ششم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - شیخصدوق، محمد بن علی ابنباویه. (1376). الأمالی. چاپ ششم. تهران: انتشارات کتابچی. - شیخ طوسی، محمد بن حسن. (بیتا). التبیان فی تفسیر القرآن. تحقیق از احمد قصیر عاملی و تقدیم از شیخ آقابزرگ تهرانی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. - شیخمفید، محمد بن محمد. (1413). الأمالی. مصحح حسین استادولی و علیاکبر غفاری. قم: کنگرة شیخ مفید. - طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ پنجم. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعهی مدرّسین حوزه علمیه قم. - طوسی، نصیرالدین محمد بن محمد. (1375). شرح الإشارات و التنبیهات. قم: نشر البلاغة. - فارابی، ابونصر محمد بن محمد. (1995). آراء أهل المدینة الفاضلة و مضاداتها. مقدمه و تعلیقه از علی بوملحم. بیروت: مکتبة الهلال. - قمی، علی بن ابراهیم. (1367). تفسیر قمی. تحقیق از سیدطیب موسوی جزایری. چاپ چهارم. قم: دارالکتاب. - قیصری، شرفالدّین داوود بن محمود. (1381). رسائل قیصری. مصحح سیدجلالالدّین آشتیانی. چاپ دوم. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. - کلینی، محمد بن یعقوب. (1407). الکافی (ط-الإسلامیّة). مصحح علیاکبر غفاری و محمد آخوندی. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الإسلامیّة. - مجلسی، ملامحمدباقر بن محمدتقی. (1403). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ع). مصحح جمعی از محققان. چاپ دوم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. - مطهری، مرتضی. (1384). مجموعه آثار. چاپ دوازدهم. تهران: انتشارات صدرا. - ملاصدرا، صدرالدّین محمد شیرازی. (1981). الحکمة المتعالیّة فی الأسفار العقلیّة الأربعة. چاپ سوم. بیروت: دار إحیاء التراث. - ملاصدرا، صدرالدّین محمد شیرازی. (1422). شرح الهدایة الأثیریة. مصحح محمدمصطفی فولادکار. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی. - ملاصدرا، صدرالدّین محمد شیرازی. (1363). مفاتیح الغیب. مصحح محمد خواجوی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 183 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 188 |