
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,905 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,365 |
پژوهشی نو در ساختار معماری مسجد قلعهِ جوخواه طبس | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آذر 1402 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2023.27592.2570 | ||
نویسندگان | ||
سید رسول موسوی حاجی1؛ فخرالدین محمدیان* 2؛ خدیجه شریف کاظمی3؛ بهرام عنانی4 | ||
1دانشیار دانشگاه مازندران | ||
2گروه باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر | ||
3گروه باستان شناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
4گروه باستان شناسی، دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان | ||
چکیده | ||
در تاریخ معماری دوره اسلامی، بنای مسجد به دلیل بهرهمندی از ویژگی مذهبی، یکی از عوامل مهم شکلگیری و گسترش شهر و روستاها بهشمار میرفته است. مسجد قلعه جوخواه یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامیِ روستای جوخواه در نزدیکی طبس بهشمار میرود. در ارتباط با این بنا مطالعات اندکی از سوی سازمان میراث فرهنگی برای ثبت، تاریخگذاری و توصیف آن انجام شده، گرچه تاکنون مطالعه منسجمی در ارتباط با طرح، ساختار و گاهنگاری آن صورت نپذیرفته است. از آنجاکه در هیچیک از منابع و متون دوره اسلامی نیز نامی از این مسجد به میان نیامده، ویژگیهای فرمی، فضایی و فنآوری ساختار معماری آن برای شناخت این بنا مورد پژوهش قرار گرفته است. این تحقیق برآن است که با کمک مطالعات میدانی و مطالعه عناصر کالبدی بنا و همچنین مقایسه نمونههای تطبیقی، به معرفی دقیق فضاهای ساختاری مسجد، دورهبندی تاریخی و تحلیل کالبدی عناصر فرمی و فضایی آن بپردازد. روش کار این پژوهش بهصورت توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته است. رویکرد تحقیقی و توصیف آن شامل بررسی و مشاهده میدانی بنای مسجد است. مطالعات تطبیقی این پژوهش بر پایه منابع کتابخانهای و با کمک تفسیر یافتهها، شاخصه و اصول معماری بهکار رفته در این بنا مشخص گردید. در فرایند پژوهش، با تحلیل ویژگیهای طرح و سایر فضاهای آن با دیگر مساجد دوره میانی اسلامی، تشابه، تغییر و تحولات ساختار فضایی بهصورت کیفی مورد توجه قرار گرفته است. یافتههای پژوهش بیانگر این امر است که این بنا در ابتدا با طرح دو ایوانی طی سدههای میانی ساخته شده و سپس در سدههای متأخر ایوان سوم بدان افزوده شده و تغییراتی در ساختار طرح و فضاهای آن بهوجود آورده است. افتههای پژوهش بیانگر این امر است که این بنا در ابتدا با طرح دو ایوانی طی سدههای میانی ساخته شده و سپس در سدههای متأخر ایوان سوم بدان افزوده شده و تغییراتی در ساختار طرح و فضاهای آن بهوجود آورده است. | ||
کلیدواژهها | ||
مسجد قلعه؛ ساختار معماری؛ تاریخگذاری؛ دوره اسلامی؛ جوخواه طبس | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 288 |