دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها485
تعداد مقالات5,045
تعداد مشاهده مقاله9,290,891
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,135,357
سقای بیریا, محمدجواد. (1402). دلالت های صحیفه سجادیه بر مسئله کمیّت جمعیت و دیدگاه مستنبط از آنها. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 3(4), 18-38. doi: 10.22084/dua.2023.28203.1020
محمدجواد سقای بیریا. "دلالت های صحیفه سجادیه بر مسئله کمیّت جمعیت و دیدگاه مستنبط از آنها". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 3, 4, 1402, 18-38. doi: 10.22084/dua.2023.28203.1020
سقای بیریا, محمدجواد. (1402). 'دلالت های صحیفه سجادیه بر مسئله کمیّت جمعیت و دیدگاه مستنبط از آنها', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 3(4), pp. 18-38. doi: 10.22084/dua.2023.28203.1020
سقای بیریا, محمدجواد. دلالت های صحیفه سجادیه بر مسئله کمیّت جمعیت و دیدگاه مستنبط از آنها. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1402; 3(4): 18-38. doi: 10.22084/dua.2023.28203.1020

دلالت های صحیفه سجادیه بر مسئله کمیّت جمعیت و دیدگاه مستنبط از آنها

دوفصلنامه دعاپژوهی
دوره 3، شماره 4، شهریور 1402، صفحه 18-38    اصل مقاله (471.76 K)
نوع مقاله: علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2023.28203.1020
نویسنده
محمدجواد سقای بیریا*
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره، قم، ایران،
چکیده
جمعیت و مسائل مرتبط با آن، از دیرباز مورد بحث­ و بررسی دانشمندان علوم اجتماعی بوده­ است. منابع معارف اسلامی که یکی از آن­ها «صحیفة سجادیه» است، نیز در این‌باره فرازها و دلالت­هایی درخور توجه دارند. شیوة این پژوهش، اسنادی موردی،‌عمدتاً ناظر به صحیفة سجادیه است و روش داوری آن، اجتهادی ـ تفسیری و شاخص مورد تمرکز عبارت است از: تعداد فرزندان. هدف از این پژوهش، بررسی دلالت­های صحیفة سجادیه بر مسئلة کمیت جمعیت و کشف دیدگاه امام سجاد علیه­ السلام در این­باره است. اهم نتایج این پژوهش، عبارتند از: فرزندخواهی فراوان، سپاسگزاری از خداوند به­ خاطر اعطای فرزندان فراوان، طلب وسعت روزی در پیری و درخواست محرومیت دشمنان از توان فرزندآوری. فرازهای مستقیم صحیفه بر مطلوبیت فرزندآوری فراوان هستند. درحالی­که، دلالت ادبی جمع «وُلد» و «اولاد»، راز کم شمار بودن فرزندان برخی از مسلمانان، جهت­ دهی الهی به گرایش­ ها و رفتارها، همراه ساختن علم با عمل، فرمان­برداری به اعضا و جوارح برخی از دلالت­ های جمعیتی غیرمستقیم در صحیفه بر این مطلوبیت هستند. برخی دیگر از این دلالت­ ها عبارتند از: استفاده از فرصت­ها، به کمال رساندن هر فضیلت، درخواست برترین تقدیرها، نعمت­های بالاتر و فراوان شدن مرزبانان. نتیجة مطالعه و بررسی این فرازها ـ خصوصاً با انضمام سیرة فرزندآوری اهل­بیت علیهم ­السلام ـ آن است که از منظر امام سجاد علیه­ السلام، فرزندآوری فراوان مسلمانان در حد توان خانواده ­ها، مطلوب اسلام است؛ یعنی، مطلوب است هر خانواده به هر مقدار که می­ تواند فرزندان بیشتری بیاورد.
کلیدواژه‌ها
"؛ جمعیت"؛ فرزندخواهی"؛ فرزندآوری"؛ دلالت های جمعیتی"؛ صحیفه سجادیه"؛ امام سجاد"
مراجع

فهرست منابع :

  • قرآن کریم
  • ابن­بابویه، محمدبن­علی صدوق. (1413ق). من لا یحضره الفقیه. چ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
  • أزهری، محمدبن­أحمد. (1421ق). تهذیب اللغه. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  • پاینده، ابوالقاسم. (1382). نهج الفصاحه (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلی الله علیه و آله). چ چهارم. تهران: دنیای دانش.
  • پورعیسی چافجیری، حمید. (1395). جمعیت طوبی. قم: میراث ماندگار.
  • تمنا، سعید. (1391). مبانی جمعیت­شناسی. تهران: دانشگاه پیام نور.
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد­بن­محمد. (1410ق). غرر الحکم و درر الکلم. محقق: سید مهدی رجائی. چ دوم. قم: دار الکتاب الإسلامی.
  • تهانوی، محمدعلی­بن­علی. (1996م). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم. بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
  • حمیری، عبدالله­بن­جعفر. (1413ق). قرب الإسناد (ط ـ الحدیثه). محقق/مصحح: مؤسسة آل البیت علیهم­السلام. قم: مؤسسة آل البیت علیهم­السلام.
  • زمخشری، محمودبن­عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. چ سوم. بیروت: دار الکتاب العربی.
  • سرویس حوزه و روحانیت، آموزش و پژوهش. 13 تیر 1402. «گزارش: مشروح نشست علمی دلالت­های فرهنگی سیاسی صحیفة سجادیه». خبرگزاری رسا، https://rasanews.ir/fa/news/562201.
  • سقای بی­ریا، محمدجواد. (1401). دیدگاه جمعیتی اسلام و اهداف آن در پرتو آیات قرآن و روایات. حمید آریان. مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  • سیوطی، عبدالرحمن­بن­أبی­بکر. (بی­تا). همع الهوامع فی شرح جمع الجامع فی النحو. محقق: أحمد عزو عنایه. بیروت ـ لبنان: دار إحیاء التراث العربی.
  • شیخی، محمدتقی. (1373). جامعه­شناسی جمعیت و تنظیم خانواده. تهران: دیدار.
  • طباطبایی، سید محمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چ دوم. لبنان ـ بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
  • طبرسی، فضل­بن­حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تحقیق: محمدجواد بلاغی. چ سوم. تهران: ناصرخسرو.
  • صحیفة سجادیه. (1398) ترجمة محمدمهدی رضایی. چ دوم. قم: نشر جمال.
  • فیض­الاسلام، سید علینقی. (1378). ترجمه وشرح صحیفة سجادیه. چ سوم. تهران: فقیه (سید علینقی فیض­الاسلام).
  • کبیر مدنی شیرازی، سید علی­خان­بن­أحمد. (1409ق). ریاض السالکین فی شرح صحیفه سید الساجدین. ایران؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • کتابی، احمد. (1377). درآمدی بر اندیشه­ها و نظریه­های جمعیت­شناسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • کلانتری، صمد. (بی­تا). مبانی جمعیت­شناسی. اصفهان: مانی.
  • کلینی، محمدبن­یعقوب. (1429ق). الکافی. قم: دار الحدیث.
  • مدنی، سید علیخان­بن­أحمد. (بی­تا). الحدائق الندیّه فی شرح الفوائد الصمدیه. محقق: سید ابوالفضل سجادی. قم ـ ایران: ذوی القربی.
  • مفید، محمدبن­محمد. (1413ق). الإرشاد فی معرفه حجج الله علی العباد. قم: کنگرة شیخ مفید.
  • مکارم شیرازی، ناصر. (1373). ترجمة قرآن. قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
  • ن___________ . (1374). تفسیر نمونه، چ دهم. ایران ـ تهران: دار الکتب الإسلامیه.
  • موحدیان، فاطمه. (1395). افزایش جمعیت از دیدگاه ادیان توحیدی. محمدمهدی خواجه­پور. دانشگاه علوم و معارف قرآن میبد.
  • هاشمی، سید أحمد. (1378). جواهر البلاغه. قم: مرکز مدیریت حوزة علمیة قم.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 220
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 166


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب