
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,052 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,296,937 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,139,805 |
واکاوی کیفی عوامل و زمینههای خشونت علیه زنان با روش نظریۀ زمینهای | ||
پژوهش های جامعه شناسی معاصر | ||
دوره 12، شماره 22، شهریور 1402، صفحه 371-398 اصل مقاله (902.57 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2023.27819.2205 | ||
نویسندگان | ||
مهرداد هوشمند1؛ علی روشنایی* 2؛ معصومه مطلق3 | ||
1دانشجوی دکتری جامعهشناسی مسائل اجتماعی ایران، واحد آشتیان، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران. | ||
2استادیار گروه جامعهشناسی، واحد آشتیان، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران. | ||
3استادیار گروه جامعهشناسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران. | ||
چکیده | ||
در این پژوهش بهصورت کیفی و با استفاده از روش نظریۀ زمینهای به بررسی عوامل و زمینههای خشونت علیه زنان در خانواده پرداخته شده؛ لذا برای گردآوری اطلاعات و انتخاب مشارکتکنندگان برای انجام مصاحبه از نمونهگیری هدفمند استفاده شده، که برای رسیدن به موارد مطلوب و اشباع نظری با ۲۱ نفر از زنان مورد خشونت قرار گرفته که به مرکز اورژانس اجتماعی بهزیستی شهرستان نهاوند مراجعه کردهاند، مصاحبۀ نیمهساختار یافته بهعمل آمد. بعد از بررسی محتوای اظهارات مشارکتکنندگان با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، ۲۰ مقولۀ عمده و یک مقولۀ مرکزی یا هسته تحتعنوان «خشونت خانوادگی بازتاب ساختار نابرابری جنسیتی و اجتماعی» انتخاب و استخراج گردید. نتایج این پژوهش نشان میدهد که عوامل و زمینههایی نظیر: اعتیاد شوهر، نگرش مردسالاری، بیکاری همسر و جامعهپذیری نقشهای جنسیتی، بهعنوان شرایط علّی و عواملی نظیر مشکلات و اختلالات شخصیتی شوهر، ازدواج اجباری و زودهنگام، مشاهده و تجربۀ خشونت و عدمحمایت خانواده و اطرافیان بهعنوان شرایط زمینهای و عواملی نظیر دخالت خویشاوندان و اطرافیان و تحصیلات پایین شوهر بهعنوان شرایط مداخلهگر در بروز و افزایش خشونت علیه زنان تأثیر داشتهاند؛ همچنین راهبردها و عکسالعملهای مختلفی ازسوی مشارکتکنندگان در برابر خشونت شوهران، نظیر: تحمل خشونت، طلاق عاطفی، مقاومت و اقدام تلافیجویانه، درخواست طلاق و مراجعه به مراکز مشاوره و اورژانس اجتماعی اتخاذ گردید.. | ||
کلیدواژهها | ||
خشونت خانوادگی؛ خشونت علیه زنان؛ مطالعۀ کیفی؛ نظریۀ زمینهای | ||
مراجع | ||
- احمدی، بتول و همکاران، (1387). «دیدگاه زنان و مردان تهرانی و صاحبنظران درباره خشونت خانگی علیه زنان در ایران: یک پژوهش کیفی». مجلۀ دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، 6 (2): 67-81. - احمدی، زیبا. (1399). «مطالعه تجربه زیسته زنان مبتلا به خشونت خانگی و کشف ریشههای اجتماعی آن در شهر همدان». پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی سینا همدان. - احمدی، سیروس و همکاران. (1400). «خشونت علیه زنان: حاکمیت ایدئولوژی مردسالار و هژمونی سلطه مذکر (مطالعۀ موردی: زنان شهر بوشهر)». زن در توسعه و سیاست، 19 (4): 545-572. https://doi.org/10.22059/jwdp.2021.325102.1008028 - اعزازی، شهلا، (1380). خشونت خانوادگی زنان کتکخورده. تهران: انتشارات سالی. - اعزازی، شهلا، (۱۳۸۳). خشونت خانوادگی، خشونت اجتماعی (کتاب بررسی مسائل اجتماعی ایران). تهران: انتشارات پیام نور. - جاوید، نورمحمد؛ و همکاران، (1387). «بررسی پدیدۀ همسر کشی زنان». مطالعات امنیت اجتماعی، 13: 149-170. - حسینی، سید هادی؛ و همکاران، (1398). «تبیین جامعهشناختی خشونت علیه زنان: مطالعۀ تجربی». مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 2: 411-432. doi: 10.22059/jisr.2019.250144.624. - داناییفرد، حسن؛ و امامی، سید مجتبی، (1386). «استراتژیهای پژوهش کیفی: تأملی بر نظریهپردازی داده بنیاد». اندیشه مدیریت راهبردی، 1 (2): 69-97. - رئیسی، سمیه، (1391). «بررسی کیفی خشونت علیه زنان بلوچ ایرانشهر: کاربرد روششناسی نظریۀ زمینهای». پایاننامۀ کارشناسی ارشد جامعهشناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان. - زاهدیاصل، محمد، (1397). آسیبهای اجتماعی از منظر مددکاری اجتماعی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. - زنجانیزاده، هما؛ صالحآبادی، ابراهیم؛ و جعفریانیزدی، ندا، (1393). «بررسی تأثیر سرمایۀ اجتماعی بر خشونت خانگی علیه زنان در مشهد». توسعۀ اجتماعی، 9 (2): 7-46. - شکربیگی، عالیه؛ و مستمع، رضا، (1393). «فرا تحلیل مطالعات انجام شده پیرامون خشونت علیه زنان». جامعهشناسی ایران، 15 (2): 153-177. - صدیقسروستانی، رحمتالله، (1386). آسیبشناسی اجتماعی (جامعهشناسی انحرافات اجتماعی). تهران: سمت. - علیوردینیا، اکبر؛ و همکاران، (1390). «تحلیل اجتماعی خشونت شوهران علیه زنان: مدلی نظری و آزمونی تجربی». مسائل اجتماعی ایران، 2 (2): 95-127. - غلامی، علی، و همکاران، (1396). «واکاوی عوامل مؤثر بر خشونت علیه زنان متأهل شهر اهواز». پژوهشهای جامعهشناختی، 11 (4): 117-155. - فلیک، اووه، (1388). درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمۀ هادی جلیلی، چاپ دوم، تهران: نشر نی. - محمدپور، احمد، (1400). ضد روش: زمینههای فلسفی و رویههای عملی در روششناسی کیفی. تهران: نشر لوگوس. - معظمی، شهلا، (۱۳۸۳). همسر کشی (کتاب مجموعه مقالات آسیبهای اجتماعی ایران). انجمن جامعهشناسی ایران، تهران: نشر آگه. - میری آشتیانی، الهام، (۱۳۸۲). مقدمهای بر آسیبشناسی مسائل اجتماعی ایران. تهران: فرهنگ گفتمان. - هوشمند، مهرداد، (1384). «بررسی عدم استقبال اولیای دانشآموزان از کلاسهای آموزش خانواده». فرهنگ همدان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان، 11 (38 و 39): 168-194. - Ahmadi, B.; Nasseri, S.; Alimohamadian, M.; Shams, M.; Ranjbar, Z. & Shariat, M. et al., (2008). “Views of Tehrani couples and experts on domestic violence against women in Iran: A qualitative research”. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research, 6 (2): 67-81 (In Persian). - Ahmadi, S.; Hamidpoor, K.; Sedaghat, H. & karami, F., (2021). “Violence against Women: The Rule of Patriarchal Ideology and the Hegemony of Male Domination (Case study: Women in Bushehr”. Woman in Development & Politics, 19(4): 545-572. doi: 10.22059/jwdp.2021.325102.1008028 (In Persian). - Ahmadi, Z., (2019). “Study of the lived experience of women suffering from domestic violence and discovering its social roots in Hamadan city”. Master’s thesis, Faculty of Economic and Social Sciences, Bu-Ali Sina University, Hamedan (In Persian). - Aliverdinia, A. et al., (2011). “Social analysis of husbands’ violence against women: a theoretical model and an experimental test”. Iranian Social Issues Quarterly, 2(2): 95-127 (In Persian). - Danaeifard, H. & Emami, S., (2007). “Qualitative Research Strategies: A Reflection on Grounded Theory”. Management Thought, 1 (2): 97-69 (In Persian). - Ezazi, Sh., (2001). Family violence, batterab women. Tehran: Sali (In Persian). - Ezazi, Sh., (2004). Family violence, social violence (a book on Iran’s social issues). Tehran: Payam Noor (In Persian) - Flick, O., (2009). An introduction to qualitative research. Translated by: Hadi Jalili, second edition, Tehran: Ney (In Persian) - Gholami, A. et al., (2016). “Analysis of factors affecting violence against married women in Ahvaz city”. Sociological Research Quarterly, 12(2): 117-155 (In Persian). - Hooshmand, M., (2005). “Investigation of parents’ lack of acceptance of family education classes”. Hamedan Culture Quarterly, Hamedan Province General Department of Culture and Islamic Guidance, 6(22): 168-194 (In Persian). - Hosseini, S. H.; Mohseni, R. A. & Firozjaeian, A. A., (2019). “The Sociological Explanation of Violence against Women (An Experimental Study)”. Quarterly of Social Studies and Research in Iran, 8(2): 411-432. https://doi.org/10.22059/jisr.2019.250144.624 (In Persian). - Javid, N., (2008). “Investigation of the phenomenon of wife killing by women”. Social Security Studies Quarterly, 13: 149-170 (In Persian). - Miri Ashtiani, E., (2003). An introduction to the pathology of Iran’s social problems. Tehran: Farhang Discourse (In Persian). - Moazzami, Sh., (2004). Killing a wife (a collection of essays on Iran’s social harms). Iranian Sociological Association, Tehran: Agah (In Persian). - Mohammadpour, A., (2021). Anti-Methodology: Philosophical Backgrounds and Practical Procedures in Qualitative Methodology. Tehran: Logos (In Persian). - Patton, M. Q., (1986). Utilization – Focuced Evaluation. second edition, Newbury Park, CA, sage publication ltd. - Raisi, S., (2011). “Qualitative investigation of violence against Baloch women of Iranshahr: application of grounded theory methodology”. Master’s thesis in Sociology, Shahid Bahonar University, Kerman (In Persian). - Sediq Sarvestani, R., (2007). Social pathology (sociology of social deviations). Tehran: Samt (In Persian) - SHekarbeygi, A. & Mostame, R., (2013). “Meta-Analysis Of Studies On Violence Against Women”. Iranian Journal of Sociology, 15(2): 153-177 (In Persian). - Wright, E. O., (1997). Class counts: Comparative studies in Class analysis. Cambridge university press. - Zahedi Asl, M., (2017). Social injuries from the perspective of social work. Tehran: Allameh Tabatabai University Press (In Persian) - Zanjanizadeh, H.; Salehabadi, E. & Jafarian Yazdi, N., (2015). “Effect of Social Capital on Domestic Violence against Women in Mashhad”. Quarterly Journal of Social Development (Previously Human Development), 9(2): 7-46 (In Persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 359 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 301 |