دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها485
تعداد مقالات5,045
تعداد مشاهده مقاله9,290,903
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,135,364
طباطبائی ندوشن, سید روح اله, میرحسینی, یحیی, صحرائی اردکانی, کمال. (1401). تحلیل رفتار مدیریتی امام علی(ع) بر پایه «فاصله قدرت». پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 10(40), 47-71. doi: 10.22084/nahj.2023.27925.2936
سید روح اله طباطبائی ندوشن; یحیی میرحسینی; کمال صحرائی اردکانی. "تحلیل رفتار مدیریتی امام علی(ع) بر پایه «فاصله قدرت»". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 10, 40, 1401, 47-71. doi: 10.22084/nahj.2023.27925.2936
طباطبائی ندوشن, سید روح اله, میرحسینی, یحیی, صحرائی اردکانی, کمال. (1401). 'تحلیل رفتار مدیریتی امام علی(ع) بر پایه «فاصله قدرت»', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 10(40), pp. 47-71. doi: 10.22084/nahj.2023.27925.2936
طباطبائی ندوشن, سید روح اله, میرحسینی, یحیی, صحرائی اردکانی, کمال. تحلیل رفتار مدیریتی امام علی(ع) بر پایه «فاصله قدرت». پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1401; 10(40): 47-71. doi: 10.22084/nahj.2023.27925.2936

تحلیل رفتار مدیریتی امام علی(ع) بر پایه «فاصله قدرت»

فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
مقاله 3، دوره 10، شماره 40، اسفند 1401، صفحه 47-71    اصل مقاله (897.26 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2023.27925.2936
نویسندگان
سید روح اله طباطبائی ندوشن1؛ یحیی میرحسینی* 2؛ کمال صحرائی اردکانی3
1دانشجوی دکتری، رشته علوم و معارف نهج‌البلاغه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران
2دانشیار، گروه علوم قرآن وحدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران
3استادیار، گروه علوم قرآن وحدیث، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه میبد، میبد، ایران
چکیده
بررسی گزاره‌های مرتبط با قدرت در متون متقدم، رهیافتی برای شناخت گفتمان‌های سیاسی و مدیریتی شکل گرفته در بستر تاریخ است. تحلیل گفتمان‌ها بر اساس فاصله قدرت، می‌تواند نمایه‌ای از ابعاد فرهنگ سیاسی و مدیریتی یک سازمان و یا جامعه را ارائه دهد. سرزمین حجاز متقارن با شکل‌گیری سفرهای تجاری قریش، شاهد بروز گفتمان ثروت‌بنیاد بود که با پیدایش اسلام و سپس استقرار دولت نبوی در مدینه، موقتاً رنگ باخت و جای خود را به گفتمانی دیگر داد؛ گفتمان جدید در دوران حکومت امام علی(ع)، به‌شکلی بی‌سابقه بسط و ترویج داده شد. در مقاله حاضر که با روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای سامان‌یافته، دو گفتمان رقیب بر اساس شاخصه‌های فاصله قدرت، تحلیل شد و در پایان چنین نتیجه‌ای به دست‌ آمد: امام علی(ع) ضمن به چالش کشیدن سیادت ثروتمند بنیاد، با روابط حلقه‌وار و نیز فره‌مندنمایی در سازمان سیاسی و مدیریتی مخالف بود و اساساً به فاصله قدرت، اعتقاد نداشت. بر پایه این پژوهش، حاصل اتخاذ این راهبردها، ایجاد یک فضای سیاسی باز برای بیان آزادانه مواضع و انتقادات، شایسته‌گزینی و نیز مبارزه جدی با ویژه‌خواهی در دولت علوی بود که در دولت‌های پیشین و پسین آن، نظیر نداشت.
کلیدواژه‌ها
فاصله‌ قدرت؛ ثروت؛ فره‌مندگرایی؛ روابط حلقه‌وار؛ ویژه‌خواهی؛ امام علی(ع)
مراجع
  • قرآن‌کریم.
  • نهج‌البلاغه.
  • ابن‌أبی‌الحدید، عبدالحمید (1404ق). شرح نهج‌البلاغه. تصحیح: محمدأبوالفضل إبراهیم. قم: مکتبه آیة‌الله مرعشی نجفی.
  • ابن‌اثیر جزری، علی‌بن‌محمد (1417). اسد‌الغابة فی معرفة الصحابة. تحقیق: عادل أحمد الرفاعی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  • ابن‌اثیر، مبارک‌بن‌محمد (1399ق). النهایة فی‌غریب الحدیث والأثر. تحقیق: طاهر أحمد الزاوى؛ محمود محمد الطناحی. بیروت: المکتبه العلمیه.
  • ابن‌بابویه، محمدبن‌على (1413ق). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • --------------- (1376ش). الأمالی. تهران: کتابچی.
  • ابن‌جوزی، عبدالرحمان‌ (1403ق). العلل ‌المتناهیة. تحقیق: خلیل المیس. بیروت: دار‌الکتب‌العلمیه.
  • ابن‌شهرآشوب، محمدبن‌علی (1379ق). مناقب آل أبی‌طالب. قم: علامه.
  • ابن‌طاووس، علی‌بن‌موسی (بی‌تا). سعدالسعود للنفوس منضود. قم: دارالذخائر.
  • ابن‌عساکر، علی بن حسن (1415ق). تاریخ مدینه دمشق. تحقیق: علی شیری. بیروت: دارالفکر.
  • ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر (1407ق/ 1986). البدایة و النهایة. بیروت: دارالفکر.
  • ابن‌‌ماجه، محمدبن‌یزید (1425ق). سنن. تحقیق: محمد فؤاد عبدالباقی. قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة.
  • ابن‌مسکویه، احمدبن‌محمد (1407ق). تجارب الامم. تحقیق: ابوالقاسم امامی. تهران: سروش.
  • ابوداوود، سلیمان‌ (1369ق). سنن. تحقیق: محمد محیی‌الدین‌ عبدالحمید. قاهره‌: دار احیاء السنة النبویة.
  • ابولحیة، نورالدین (1441ق). شمائل النبوة و مکارمها. دمشق: دارالانوار للنشر و التوزیع.
  • ابو‌الفرج اصفهانی، على‌بن‌الحسین (بی‌تا). مقاتل الطالبیین. تحقیق: سید احمد صقر. بیروت: دارالمعرفة.
  • احمد بن‌‌حنبل (1313ق). المسند. قاهره‌: المیمنیة.
  • بخاری، محمد‌بن‌اسماعیل (1987). الصحیح. تحقیق: مصطفی دیب البغا. بیروت: دار ابن‌کثیر.
  • ---------------- (1407ق). الجامع الصحیح المختصر. تحقیق: مصطفی دیب البغا. بیروت: دار ابن‌کثیر.
  • بلاذرى، احمد بن یحیی (1959). انساب الأشراف. تحقیق: محمد حمیدالله. قاهره: دارالمعارف.
  • بیتس، دانیل؛ پلاگ، فرد (1387ش). انسان‌شناسی فرهنگی. ترجمه: محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
  • بیهقی، احمد (1405ق). دلائل النبوة. تحقیق: عبدالمعطی قلعجی. بیروت: دارالکتب العلمیة.
  • -------- (1414ق). السنن الکبری. تحقیق: محمد عبدالقادر عطا. مکه: دارالباز.
  • ترمذی، محمد (بی‌تا). السنن. تحقیق: احمد محمد شاکر و دیگران‌. بیروت: دار احیاء‌التراث‌العربی.
  • پاکتچی، احمد (1388ش). پیجویی مؤلفه‌های عدالت سیاسی در نصوص اسلامی، در مجموعه مقالات درآمدی بر نظریه سیاسی عدالت در اسلام. به‌کوشش علی اکبر علیخانی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. ج 2، 376-319.
  • پاکتچی، احمد و پاکتچی، محمدحسن و شیرزاد، محمدحسین (1397ش). بازخوانی انگاره ربا در قرآن کریم با تکیه بر الگوهای انسان‌شناسی اقتصادی. دوفصلنامه مطالعات قرآن و حدیث، ش 22، 92-61. 30497/quran.2018.2253DOI:
  • پژدو، زرتشت بهرام (1338ش). زراتشت‌نامه. به کوشش: محمد دبیر سیاقی. تهران: کتابخانه طهوری.
  • تمیمی‌آمدی، عبدالواحدبن‌محمد (1366ش). تصنیف غررالحکم و دررالکلم. تحقیق: مصطفی درایتی. قم: دفتر تبلیغات.
  • ثقفی، ابراهیم بن محمد (1410ق). الغارات. تحقیق: عبدالزهراء حسینی. قم: دارالکتاب الاسلامی.
  • جواد علی (1391ق). المفصل فى تاریخ العرب قبل الإسلام. بیروت: دار العلم.
  • حاجی‌خانی، علی، و جلیلیان، سعید (1396). روش مقابله با کودتا در نهج‌البلاغه با محوریت حرکت اصحاب جمل. فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، 5(20)، 71-87. 22084/nahj.2018.11916.1705DOI:
  • حاکم نیشابوری، محمدبن‌عبدالله (1342ق). من‌المستدرک علی‌الصحیحین فی‌الحدیث. تلخیص: محمد بن احمد الذهبی. حیدرآباد: مجلس دائرة المعارف النظامیه.
  • حسینی جلالی، سید محمدرضا (1393). کتاب سید‌الوصیین و امیرالمؤمنین الی قاضی‌الاهواز. قم: دانشگاه مفید.
  • حرّ عاملی، محمدبن‌حسن (۱۴۱۴ق). تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة. قم: آل‌البیت.
  • خرگوشی، ابوسعید (1424ق). شرف المصطفی. مکه: دارالبشائر الاسلامیه.
  • دینوری، ابن قتیبه(1990). الإمامة و السیاسة المعروف بتاریخ الخلفاء. منسوب به ابن قتیبة دینوری. تحقیق: علی شیری. بیروت: دارالأضواء.
  • ذهبی، محمد بن احمد (1413ق). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام. تحقیق: عمر عبدالسلام تدمرى. بیروت: دارالکتاب العربى.
  • رابینز، استیفن (1386ش). مبانی رفتار سازمانی. ترجمه: علی پارسائیان و محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • سحّاب، فکتور (1992). ایلاف قریش رحلة الشتاء و الصیف. بیروت: کومبیو نشر؛ الدار البیضاء: المرکز الثقافی العربی.
  • شوالیه، ژان، و گربران، آلن (1378ش). فرهنگ نمادها. ترجمه سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
  • صالحی شامی، محمد (1993). سبل‌الهدى و الرشاد فی سیرة خیر العباد، تحقیق: عادل أحمد عبدالموجود و علی محمد معوض. بیروت: دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
  • صبحی صالح، ابراهیم (1390ش). فرهنگ لغات نهج‌البلاغه. ترجمه: مصطفی رحیمی‌نیا. تهران: اندیشه اسلامی.
  • طباطبائی، سید محمدحسین (1389ش). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • طباطبائی ندوشن، سید روح‌اله؛ میرحسینی، یحیی؛ صحرائی اردکانی، کمال (1402). تحلیل فاصله قدرت مبتنی بر نظریه ابعاد فرهنگی هافستِد و کاربست آن در اختلافات بنی‌هاشم و بنی‌امیه. فصل‌نامه علمی و پژوهشی پژوهش‌های تاریخی، 15(59)، 1-24.22108/JHR.2023.135454.2432 DOI:
  • طبرسی، احمدبن‌علی (1403ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج. تحقیق: محمدباقر خرسان. مشهد: مرتضی.
  • طبرسی، حسن‌بن‌فضل (1365ش). مکارم الاخلاق. ترجمه: ابراهیم میرباقری. تهران: فراهانی.
  • طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1408ق). مجمع‌البیان فی تفسیرالقرآن. تحقیق: هاشم رسولی محلاتی، سید فضل‌الله طباطبایی یزدی. بیروت: دارالمعرفة.
  • طبری، محمدبن‌جریر (بی‌تا). تاریخ ‌الطبری. تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم. قاهره: دارالمعارف.
  • طوسی، محمد بن حسن (1407ق). تهذیب‌الاحکام. تحقیق: حسن موسوی خرسان. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • طیب، سید عبدالحسین (1378ش). اطیب‌البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات اسلامی.
  • عسقلانی، احمدبن‌على‌بن‌حجر (1415ق/1995). الإصابة فى تمییز الصحابة. تحقیق: عادل احمد عبدالموجود و علی‌محمد معوض. بیروت: دارالکتب العلمیة.
  • فتحی، یوسف (1400ش). سیاست اخلاقی یا اخلاق سیاست در نهج‌البلاغه: امکان یا امتناع. فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، 9(35)، 73-92. 22084/nahj.2021.23623.2614 DOI:
  • فیض کاشانی، ملامحسن (1417ق). محجةالبیضاء فی تهذیب الاحیاء. تحقیق: علی‌اکبر غفاری. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  • قاضی نعمان مغربی (1385ق). دعائم الاسلام. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام.
  • قمی، علی بن ابراهیم (1404ق). تفسیر. تحقیق: طیب موسوی جزائری. قم: دارالکتاب.
  • کراجکى، محمد بن على (1410ق). کنز الفوائد. قم: دارالذخائر.
  • کلینی، محمد ابن یعقوب (1407ق). الکافی. تحقیق: علی‌اکبر غفاری؛ تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • ماحوزی، مهدی (1377). اسب در ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی. مجله ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. ش 147-146(996)، 209-235.
  • مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمّة الاطهار. بیروت: موسسه الوفاء.
  • مسعودی، على (1409ق). مروج الذهب و معادن الجوهر. تحقیق: اسعد داغر. قم: دارالهجرة.
  • مسلم‌ بن‌ حجاج‌ (1955). الصحیح. تحقیق: محمد فؤاد عبدالباقی. قاهره‌: مکتبة عیسی البابی الحلبی.‌
  • مشکور، محمدجواد (1357ش). فرهنگ تطبیقی عربی با زبان‌های سامی و ایرانی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  • مکارم شیرازی، ناصر (1390ش). پیام امام امیرالمؤمنین (ع) شرح تازه و جامعی بر نهج‌البلاغه. قم: انتشارات امام علی‌بن‌ابی‌طالب.
  • مغنیه، محمدجواد (1979). فی ظلال نهج‌البلاغه. بیروت: دارالعلم للملایین.
  • مفید، محمد بن‌محمد (1413ق). الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة. تحقیق: سید علی میرشریفی. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  • -------------- (1372ش). الکافئة فی إبطال توبة الخاطئة. تحقیق: علی‌اکبر زمانی‌نژاد. قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
  • مهربان، مجتبی (1397ش). روان‌شناسی انسان قدرت‌گرا. تهران: جوانه رشد.
  • نواب لاهیجانی، محمدباقر (بی‌تا). شرح نهج‌البلاغه. تهران: اخوان کتابچی.
  • نوری، میرزاحسین (۱۴۰۸ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. بیروت: مؤسسة آل‌البیت لاحیاء التراث.
  • مونتگمری، وات (1379ش). عربستان پیش از اسلام. ترجمه: علی ناظمیان‌فرد. تاریخ اسلام. ش 4، 31-21.
  • ورّام، مسعود بن عیسی (1410ق). مجموعة ورّام. قم: مکتبة فقیه.
  • هادی الی الحق، یحیی (1410ق). الاحکام. تحقیق: علی بن احمد بن ابی‌حریصة. بی‌جا: بی‌نا.
  • هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله (1400ق). منهاج البراعة غی شرح نهج‌البلاغه. تحقیق: ابراهیم میانجی. تهران: مکتبة الاسلامیة.
  • یعقوبی، احمد بن‌ابی‌یعقوب (بی‌تا). تاریخ یعقوبی. قم: موسسه نشر فرهنگ اهل‌بیت.
  • Gesenius, W. (1939). A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, London: Oxford.
  • Hofstede, G. (1991). Cultures and Organizations: Software of the Mind. London: McGraw-Hill Book Company.
  • Http://hofstede-insights.com
  • Jafri, S., & Husain, M. (1979). Origins and Early Development of Shia Islam. London: Oxford
  • Khairullah, D. H. Z., & Khairullah, Z. Y. (2013). Cultural Values and Decision-Making in China, International Journal of Business, Humanities and Technology, 3(2), 1-12
  • Kim, T. Y., & Leung, K. (2007). Forming and Reacting to Overall Fairness: A Cross Cultural Comparison, Organizational Behavior and Human Decision Processes, Vol. 104 (10), 83-95.
  • Madelung, W. (2004). The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate. London: Cambridge University Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 482
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 349


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب