دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها485
تعداد مقالات5,045
تعداد مشاهده مقاله9,290,891
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,135,357
جعفری هرندی, مهدی, رضوانی مفرد, احمد. (1401). جایگاه گزاره‌های اخلاقی تغافل و تجسس در اجرای فریضه امربه‌معروف و نهی از منکر نسبت به مردم و حکومت از منظر امیرالمؤمنین علی (ع). پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 10(40), 97-122. doi: 10.22084/nahj.2023.27078.2880
مهدی جعفری هرندی; احمد رضوانی مفرد. "جایگاه گزاره‌های اخلاقی تغافل و تجسس در اجرای فریضه امربه‌معروف و نهی از منکر نسبت به مردم و حکومت از منظر امیرالمؤمنین علی (ع)". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 10, 40, 1401, 97-122. doi: 10.22084/nahj.2023.27078.2880
جعفری هرندی, مهدی, رضوانی مفرد, احمد. (1401). 'جایگاه گزاره‌های اخلاقی تغافل و تجسس در اجرای فریضه امربه‌معروف و نهی از منکر نسبت به مردم و حکومت از منظر امیرالمؤمنین علی (ع)', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 10(40), pp. 97-122. doi: 10.22084/nahj.2023.27078.2880
جعفری هرندی, مهدی, رضوانی مفرد, احمد. جایگاه گزاره‌های اخلاقی تغافل و تجسس در اجرای فریضه امربه‌معروف و نهی از منکر نسبت به مردم و حکومت از منظر امیرالمؤمنین علی (ع). پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1401; 10(40): 97-122. doi: 10.22084/nahj.2023.27078.2880

جایگاه گزاره‌های اخلاقی تغافل و تجسس در اجرای فریضه امربه‌معروف و نهی از منکر نسبت به مردم و حکومت از منظر امیرالمؤمنین علی (ع)

فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه
مقاله 5، دوره 10، شماره 40، اسفند 1401، صفحه 97-122    اصل مقاله (1.23 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2023.27078.2880
نویسندگان
مهدی جعفری هرندی1؛ احمد رضوانی مفرد* 2
1دانش‌آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
اقامه امربه‌معروف و نهی از منکر با هدف محوری اصلاح و تربیت، از سوی شارع‌مقدس به‌عنوان تکلیفی همگانی معرفی شده است و نظر به رابطه تنگاتنگ اصلاح و تربیت با ارزش‌های اخلاقی، یکى از عوامل تأثیرگذار در این زمینه، بهره‌گیری از فضائل اخلاقی و توجه ویژه به گزاره‌های «تغافل» و «تجسس» است. لکن چگونگی به‌کارگیری آنها مسأله‌ای مهم به‌نظر می‌رسد. چرا که ممکن است مکلف با رویکردی افراطی و یا تفریطی و توجیه اداء تکلیف شرعی دچار انحرافاتی همچون «تجسس‌های نابجا»، «تجاوز به حریم خصوصی» «غفلت و بی‌تفاوتی» و «لجام‌گسیختگی اخلاقی» شود. مسئله اصلی این پژوهش، تبیین حد و مرز اعتدالی تغافل و تجسس در اجرای امربه‌معروف و نهی از منکر نسبت به دو حوزه «مردم» و «حکومت» با محوریت کلام و سیره امیرالمؤمنین (ع) می‌باشد که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و رویکردی کاربردی اقدام به معرفی حد اعتدال شرعی، اخلاقی و تبیین مبانی نظری آن می‌نماید؛ بدین‌صورت که در امور باطنی مردم و خطاهای جزئیه و سهوی کارگزاران، حکم به تغافل و عدم جواز تجسس و جهت حفظ کیان، امنیت عمومی جامعه و مراقبت از تحرکات نظامی دشمنان و توطئه مخالفان و معاندان داخلی و جاسوسان، و آگاهی از نیازها، مشکلات مردم، حکم به جواز تجسس و عدم تغافل می‌نماید تا جامعه و حکومت از آثار و نتایج آن همچون معرفت نسبت به حد اعتدالی تغافل و تجسس در امور شخصی و باطنی مردم و همچنین دستگاه حاکمیتی و مصادیق آن بهره­‌مند شوند.
کلیدواژه‌ها
امربه‌معروف؛ نهی از منکر؛ تغافل؛ تجسس
مراجع
  • قرآن کریم.
  • ابن­ابى­الحدید، عبدالحمید (1404). شرح نهج­البلاغة. قم: کتابخانه آیت­الله­ مرعشى.
  • ابن­فارس­ بن­زکریا، احمد (1404). معجم مقائیس­اللغة. قم: دفتر تبلیغات­اسلامى.
  • ابن­منظور، ابوالفضل، جمال­الدین، محمد­بن­مکرم (1414). لسان­العرب. بیروت: دارالفکر.
  • اربلی على­بن­عیسى (1381). کشف الغمة. تبریز: مکتبة بنى هاشمى.
  • اردبیلى، احمدبن­محمد‌ (بی­تا). زبدة­البیان فی أحکام­القرآن‌. قم: المکتبة­الجعفریة.
  • آمدی، عبدالواحد­بن­محمدتمیمى (1366). غررالحکم و دررالکلم. قم: دفتر تبلیغات اسلامى
  • بیگلری، احمد (1398). نشانه­شناسی حقوق­شهروندی در اندیشه امام­خمینی(ره). سیاست متعالیه، 7(25)، 65-86.
  • بهشتی، احمد (1396). اندیشه سیاسی تربیتی علوی در کلمات قصار نهج­البلاغه. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  • جزرى، ابن­اثیر، مبارک­بن­محمد‌ (بی­تا). النهایة فی غریب­الحدیث و الأثر.‌ قم: اسماعیلیان‌.
  • جعفری، محمدتقی (1386). ترجمه و تفسیر نهج­البلاغه. تهران: دفتر نشر فرهنگ­اسلامی.
  • جوهرى، اسماعیل­بن­حماد (1410). الصحاح تاج­اللغة و صحاح­العربیة. بیروت: دار­العلم.
  • جهان­بزرگی، احمد (1397). احکام فقهی رفتارهای حکومتی. تهران: دانش و اندیشه معاصر.
  • حرانی، حسن­بن­شعبه (1404). تحف العقول. قم: جامعه­مدرسین.
  • حسینی­تهرانی، سیدهاشم (1386). علوم­العربیه. تهران: مفید.
  • خامنه­ای، سید علی (1387). رساله اجوبه الاستفتائات. تهران: بین­الملل.
  • دلشاد تهرانی، مصطفی (1388). دلالت دولت؛ آیین­نامه حکومت و مدیریت در عهدنامه مالک اشتر. تهران: دریا.
  • --------------- (1378). ماه مهرپور؛ تربیت در نهج­البلاغه. تهران: خانه اندیشه جوان.
  • --------------- (1377). دولت آفتاب اندیشه سیاسی و سیره حکومتی علی (ع). تهران: خانه اندیشه جوان.
  • راغب، اصفهانى، حسین­بن­محمد (1412). مفردات ألفاظ­القرآن. بیروت: دارالعلم.
  • رشاد، علی­اکبر (1380). دانشنامه امام علی (ع). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • سید رضی، ابوالحسن­محمدبن­الحسین (1387). نهج­البلاغه. ترجمه محمد دشتی. مشهد: آستان­قدس.
  • صادقی، حسین (1388). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: حقوق اسلامی.
  • صافی گلپایگانى، لطف‌الله (1417). جامع الأحکام. قم: حضرت معصومه­(س).
  • صدوق، محمدابن­بابویه (1403الف). الخصال. قم: جامعه مدرسین.
  • ---------------- (1364ب). ثواب­الأعمال و عقاب­الاعمال. قم: شریف­رضى.
  • ---------------- (1378ج). عیون ألاخبار­الرضا (ع). قم: جهان.
  • طباطبائی، محمدحسین. (1374). المیزان فی تفسیرالقرآن‏. ترجمه: سید محمدباقر موسوى­ همدانى قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • طباطبائی، محمدرضا (1390). صرف ساده. قم: دارالعلم.
  • طبرسی، فضل­بن­حسن (1425). مجمع­البیان فی تفسیر القرآن. قم: ناصرخسرو.
  • طریحى، فخرالدین (1416). مجمع البحرین. تهران: مرتضوى.
  • عالم­زاده نوری، محمد (1392). استنباط حکم اخلاقی از سیره­ و عمل معصوم. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ­اسلامی.
  • عبدخدایی، بشری. فخلعی، محمدتقی (1400). بررسی عهدنامه امیرمومنان (ع) به مالک اشتر از منظر کارکردهای سیاسی. فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه، 33(9)، 1-17. DOI:22084/NAHJ.2021.14796.1931
  • علوی، سید علی­اصغر (1396). جواز جاسوسی برای نظام سیاسی در فقه شیعه، سیاست متعالیه، 6(20)، 141-156. 22034/SM.2018.30973DOI:
  • فاضل لنکرانی، محمد (1386). آیین کشورداری از دیدگاه امام علی (ع). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • فتال­نیشابورى، محمد­بن­حسن (بی­تا). روضة­الواعظین. قم: رضى.
  • فراهیدى، خلیل­بن­احمد (1410). العین. قم: هجرت.
  • قرشى، سید على­اکبر (1412). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب­الإسلامیة.
  • کتابچی، محسن (1383). مدیریت موفق. مشهد: نشر الف.
  • کلینى، ابوجعفرمحمدابن­یعقوب (1407). الکافی. تهران: دارالکتب­الإسلامیة.
  • متقی هندی، علی­بن­حسام­الدین (1409). کنزالعمال فی السنن­والاقوال. بیروت: الرساله.
  • مجلسى، محمدباقر (1404). بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبارالأئمة. بیروت: الوفاء.
  • محققی، حسین، و صحابت­انور، سعید (1396). روابط اجتماعی و اخلاق از دیدگاه حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه. فصلنامه پژوهشنامه نهج­البلاغه. 5(18)، 15-31.  22084/NAHJ.2017.10707.1615DOI:
  • مصطفوى، حسن (1402). التحقیق فی کلمات القرآن­الکریم. تهران: مرکز ترجمة و نشر.
  • مطهری، مرتضی (1378). جامعه و تاریخ. قم: صدرا.
  • مکارم شیرازی، ناصر (1395). پیام امام امیرالمومنین(ع). قم: امام علی­ابن­ابیطالب(ع).
  • موسوی­خمینی، سید روح­الله (1361). صحیفه نور. تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب­اسلامی.
  • ---------------- (1376). شرح چهل حدیث. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  • نجفی، محمدحسن (1403). جواهرالکلام فی­شرح شرائع­الاسلام. بیروت: داراحیاء التراث­العربی.
  • همدانی، آقارضابن­هادی (1416). مصباح الفقیه. قم: النشر السلامی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 303
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 260


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب