آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,052 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,296,988 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,139,830 |
مطالعه نقش عوامل محیطی و جغرافیایی در پراکندگی محوطه های دوره ماد | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 تیر 1402 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nb.2023.26437.2588 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب ولی زاده قره آغاجی1؛ مهرداد ملکزاده* 2 | ||
| 1پژوهشکده باستان شناسی، تهران، ایران | ||
| 2گروه پژوهشی دوران تاریخی، پژوهشکدۀ باستان‌شناسى، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| براساس پراکندگی محوطه‌های شاخص شناسایی‌شده از دوره ماد، قلمرو ماد در زمان توسعه و اوج قدرت از مناطق غربی و شمال‌غربی ایران امروز، شرق آسیای صغیر و بخش‌هایی از شمال میانرودان تا مناطق شمال‌شرقی ایران کنونی و جنوب ترکمنستان را در بر می گرفته است. به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت خصوصیات فرهنگ مادّی این دوره به طور کامل در تمامی این قلمرو یکسان باشد. پراکندگی وسیع محوطه‌های دوره ماد و تنوع جغرافیایی و فرهنگی در این منطقه گسترده یکی از مواردی است که مطالعات باستان‌شناسی این دوره را با چالش‌های زیادی روبرو می‌سازد. مسلما شرایط جغرافیایی و عوامل محیطی در این پراکندگی و مکان‌گزینی این محوطه‌ها و شکل‌گیری منظر فرهنگی این مناطق نقش بسیاری داشته‌اند. با این حال تاکنون پژوهشی مستقل و جامع درباره تاثیر شرایط و عوامل جغرافیایی و محیطی در مکان‌یابی و ویژگی‌های مکانی محوطه‌های مادی صورت نگرفته است. در این پژوهش به ویژگی‌ها و شرایط محیطی و جغرافیایی مختلف در ارتباط با مجموع محوطه‌های شاخص شناسایی‌شده از دوره ماد پرداخته می‌شود و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تحلیل‌های مکانی میزان تاثیر این شرایط بر پراکندگی، تراکم و مکان‌گزینی محوطه‌ها مورد سنجش قرار می‌گیرد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که می‌توان شاخصه‌ها و ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی مشخصی را به عنوان معیارهای مکان‌گزینی استقرارگاه‌های دوره ماد پیشنهاد داد. بر این اساس مهمترین و تاثیرگذارترین عوامل طبیعی موثر در پراکندگی محوطه‌های دوره ماد و شکل‌گیری منظر فرهنگی این دوره دسترسی به گذرگاه‌های طبیعی به ویژه مسیر شاهراه خراسان و همچنین دسترسی به منابع آب‌های سطحی بوده است. البته قطعا با ادامه مطالعات باستان‌شناسی تخصصی دوره ماد، شناخت بیشتر ویژگی‌های فرهنگی این دوره و شناسایی محوطه‌ها و استقراگاه‌های مادی جدید در این گستره فرهنگی می‌توان مطالعات و بررسی‌های جامع‌تر و دقیق‌تری بر روی منظر فرهنگی دوره ماد و عوامل موثر بر شکل‌گیری این منظر فرهنگی انجام داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دوره ماد؛ منظر فرهنگی؛ شرایط جغرافیایی؛ سامانه اطلاعات جغرافیایی؛ تحلیل مکانی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 352 |
||