دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها485
تعداد مقالات5,045
تعداد مشاهده مقاله9,290,906
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,135,365
حاجیلوئی محب, محمد مهدی, احمدی, مژگان, خلیلی, رقیه. (1401). مؤلفه های هـوش اخلاقـی در صحیفه سجادیّه (دعای مکارم الاخلاق). پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 2(3), 115-132. doi: 10.22084/dua.2023.27539.1002
محمد مهدی حاجیلوئی محب; مژگان احمدی; رقیه خلیلی. "مؤلفه های هـوش اخلاقـی در صحیفه سجادیّه (دعای مکارم الاخلاق)". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 2, 3, 1401, 115-132. doi: 10.22084/dua.2023.27539.1002
حاجیلوئی محب, محمد مهدی, احمدی, مژگان, خلیلی, رقیه. (1401). 'مؤلفه های هـوش اخلاقـی در صحیفه سجادیّه (دعای مکارم الاخلاق)', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 2(3), pp. 115-132. doi: 10.22084/dua.2023.27539.1002
حاجیلوئی محب, محمد مهدی, احمدی, مژگان, خلیلی, رقیه. مؤلفه های هـوش اخلاقـی در صحیفه سجادیّه (دعای مکارم الاخلاق). پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1401; 2(3): 115-132. doi: 10.22084/dua.2023.27539.1002

مؤلفه های هـوش اخلاقـی در صحیفه سجادیّه (دعای مکارم الاخلاق)

دوفصلنامه دعاپژوهی
مقاله 7، دوره 2، شماره 3، اسفند 1401، صفحه 115-132    اصل مقاله (304.32 K)
نوع مقاله: علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/dua.2023.27539.1002
نویسندگان
محمد مهدی حاجیلوئی محب* 1؛ مژگان احمدی2؛ رقیه خلیلی2
1استادیار گروه معارف اسلامی ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا- همدان
2پژوهشگر مرکز پژوهشی حوزه علمیه خواهران، همدان
چکیده
(زمینه پژوهش:) برخورداری انسان از اعتقادات پایدار اخلاقی، رفتار بر پایه هنجارها و پذیرش مسئولیت کارهای خویش، در نزد روان‌شناسان، به عنوان هوش اخلاقی یاد شده که مؤلفه‌ها و اصولی را برای آن بیان کرده‌اند. این موضوع، پیش‌تر در آموزه‌های دینی به شکلی متفاوت طرح شده است. در کنار دیگر منابع مکتوب دینی، صحیفه سجادیّه با عرضه مباحث اخلاقی در قالب دعا، منبعی برای کاوش پیرامون هوش اخلاقی می‌باشد. (روش و هدف:) جستار حاضر، با بهره‌گیری از روش توصیفی تحلیلی، به دنبال دست‌یابی به مؤلفه‌ها و اصول هوش اخلاقی در دعای مکارم الاخلاقِ این کتاب شریف است. (یافته‌ها:) در همین راستا، مفهوم و مؤلفه‌های هوش اخلاقی از نگاه روان‌شناسان مورد بررسی قرار گرفته و وجوه مشترک این دیدگاه‌ها استخراج و عرضه شد. وجوه مورد نظر، در چارچوب هوش اخلاقی و در دعای مکارم الاخلاق، پی‌جویی و گردآوری گردید. ( نتایج:) حاصل این که شش مؤلفه در این دعا بیان شده، شامل:«1درست‌کاری، راستی و صداقت در نیّت، گفتار و رفتار ؛ 2خدمت‌رسانی و گره‌گشایی، با عبارت برادریِ مردم ؛ 3گذشت و چشم‌پوشی و خوبی کردن به دیگران در برابر بدی آنان ؛ 4قدرشناسی و سپاس‌گزاری برای ایجاد و ثبیت رفتارهایی محترمانه با دیگران؛ 5احترام و ارزش‌گذاری برای انسان‌ها؛ 6رعایت عدالت و انصاف، چنان‌که انسان‌ها در جامعه‌ای با هوش اخلاقی بالا، نه ظلم می‌کنند و نه، مورد ظلم قرار می‌گیرند». (نوآوری:)بررسی هم‌زمان هوش اخلاقی در منابع روان‌شناسی و دینی، بازنمایی این موضوع در دعای مکارم الاخلاق و نیز، دست‌یابی به وجوه شش‌گانه مشترک نظریه هوش اخلاقی، از نوآوری‌های پژوهش حاضر تلقّی می‌گردد.
کلیدواژه‌ها
اخلاق؛ هوش اخلاقی؛ صحیفه؛ سجادیّه؛ دعای مکارم الاخلاق
مراجع
منابع

  • القرآن الکریم، ترجمه: محمد مهدی فولادوند.
  • الصحیفه السجادیّه الکامله
  • نهج­البلاغه
  • ابن أبی­جمهور، محمدبن زین­الدین‏. (1405). عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، مصحح: مجتبی عراقى، قم: دارسیدالشهداء(ع).
  • ابن‌شعبه حرّانی، حسن‌بن‌علی. (1382). تحف العقول، قم: نشر آل‌ علی(ع).
  • اکبری، محمود. (1378). احترام وتکریم، چاپ اول، قم: جامعه مدرسین.
  • برقى، احمد بن محمد بن خالد. (1371). المحاسن، مصحح: جلال­الدین محدث، قم: دار الکتب الإسلامیة.
  • بطحایی گلپایگانی. (1377). اخلاق تحلیلی اسلام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • بوربا، میکله. (1390). پرورش هوش اخلاقی، ترجمه: فیروزه کاوسی، تهران: رشد بهار.
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمّد. (1373). غرر الحکم و درر الکلم، ترجمه: محمّد خوانساری، تهران: دانشگاه تهران.
  • جهانیان، رمضان؛ ساعی ارسی، ایرج؛ طیبا، مونا. (1392). بررسی وضعیت هوش اخلاقی و ابعاد و مولفه های آن در دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه خوارزمی). فصلنامه علوم رفتاری، دوره5، شماره 15، 55-72.
  • حیدری نراقی، علی محمد. (1389). رساله حقوق امام سجاد(علیه السلام). قم، مهدی نراقی.
  • دهخدا، علی اکبر. (1373). لغت­نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
  • صادقی، اصغر. (1388). شرح دعای مکارم الاخلاق، تهران: نبأ.
  • فیض الاسلام، علی نقی. (1376). ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، تهران: نشر فیض الاسلام.
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (1407). الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • گل‌محمدیان، محسن؛ بهروزی، ناصر؛ یاسمی نژاد، پریسا. (1394). هوش اخلاقی، ماهیت و ضرورت آن، نشریه اخلاق پزشکی، شماره33.
  • گودرزی، پریسا ؛ شعبانی، محسن. (1400). هوش اخلاقی: بررسی تفکر و عمل اخلاقی در مدل‌‌ بربا و مدل لنیک و کیل، مجله تفکر و کودک، دوره 12، شماره 1، شماره پیاپی 23، 231-257
  • لینک، داگ؛ کی یل، فرد. (1388). هوش اخلاقی، ترجمه علی محمد گودرزی، تهران: رسا.
  • مجلسی، محمدباقر. (1403). بحار الأنوار الجامعة لدُرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  • مدنی شیرازی، سید علی خان. (1409). ریاض السالکین فی شرح صحیفه سید الساجدین، الامام علی بن الحسینعلیه السلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم).
  • معین، محمد. (1361). فرهنگ فارسی معین ، تهران: بهزاد.
  • مفید، محمد بن محمد. (1413). الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم: مؤسسه آل البیتعلیهم السلام.
  • مکارم شیرازی، ناصر. (1389). زندگی در پرتو اخلاق، قم: نشر سرور.
  • مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1371). تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  • معلوف، لوئیس. (1380). المنجد، ترجمه: محمّد بندرریگی، تهران: انتشارات ایران.
  • منطقی، محسن؛ جوادی حسینی، امیر؛ میردریکوندی، رحیم. (1393). هوش اخلاقی و بررسی کارکردهای آن در سازمان از منظر اسلام، مجله سالام و پژوهش­های مدیریتی، شماره8، بهار و تابستان1393.
  • نیلی پور، مهدی. (1388)، بهشت اخلاق (بررسی 313 واژه اخلاقی)، قم، مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج).
  • یعقوبی، ابوالقاسم؛ فتحی، فتانه؛ محمدزاده، سروره. (1397). فرا تحلیل مطالعات هوش اخلاقی، مطالعات روانشناسی تربیتی، دوره 15، شماره 32، 247-270.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 458
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 392


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب