دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها485
تعداد مقالات5,045
تعداد مشاهده مقاله9,290,919
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,135,371
بیات, علی, حبیبی, کوثر. (1401). تغییر و تحول تدریجی زبان و خط پهلوی به فارسی دری و الفبای عربی در دوره‌ی اسلامی و تاثیرآن بر تاریخ‌نگاری ایرانی دوره‌ی اسلامی. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12(24), 215-226. doi: 10.22084/rjhll.2023.27024.2250
علی بیات; کوثر حبیبی. "تغییر و تحول تدریجی زبان و خط پهلوی به فارسی دری و الفبای عربی در دوره‌ی اسلامی و تاثیرآن بر تاریخ‌نگاری ایرانی دوره‌ی اسلامی". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12, 24, 1401, 215-226. doi: 10.22084/rjhll.2023.27024.2250
بیات, علی, حبیبی, کوثر. (1401). 'تغییر و تحول تدریجی زبان و خط پهلوی به فارسی دری و الفبای عربی در دوره‌ی اسلامی و تاثیرآن بر تاریخ‌نگاری ایرانی دوره‌ی اسلامی', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12(24), pp. 215-226. doi: 10.22084/rjhll.2023.27024.2250
بیات, علی, حبیبی, کوثر. تغییر و تحول تدریجی زبان و خط پهلوی به فارسی دری و الفبای عربی در دوره‌ی اسلامی و تاثیرآن بر تاریخ‌نگاری ایرانی دوره‌ی اسلامی. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1401; 12(24): 215-226. doi: 10.22084/rjhll.2023.27024.2250

تغییر و تحول تدریجی زبان و خط پهلوی به فارسی دری و الفبای عربی در دوره‌ی اسلامی و تاثیرآن بر تاریخ‌نگاری ایرانی دوره‌ی اسلامی

پژوهش های زبان شناسی تطبیقی
دوره 12، شماره 24، اسفند 1401، صفحه 215-226    اصل مقاله (572.83 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/rjhll.2023.27024.2250
نویسندگان
علی بیات* 1؛ کوثر حبیبی2
1دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران
2دانشجوی دکترای ایران‌شناسی بنیاد ایران‌شناسی
چکیده
در این نوشته به روش تحلیل سندی‌ـ‌متنی به تغییر و تحول تدریجی زبان وخط پهلوی به فارسی دری و الفبای عربی و تاثیر آن برتاریخ‌نگاری ایرانی در دوره اسلامی پرداخته‌ایم. بررسی‌ها نشان می‌دهند حتی پیش از حمله‌ی اعراب به ایران، فارسی دری (حداقل در دربار ساسانی) کم‌کم جای پهلوی را به‌عنوان زبان گفتاری روزمره گرفته بود و با وجود استفاه از زبان و خط پهلوی در متون زردشتی،خوانش آن برای همه ساده نبود. پس از حمله‌ی اعراب و گریز یزدگرد سوم و همراهان پرشمارش به مناطق شرقی ایران، محتملا این زبان دری یا درباری به آن مناطق راه یافت. پس از گروش برخی ایرانیان به اسلام و آشنایی با عربی، از همان زبان و الفبا برای نگارش متون به عربی و فارسی نیز استفاده شد. سنت تاریخ‌نگاری ایرانی هم با ترجمه‌ی متون پهلوی به عربی و سپس فارسی، اثر خود را در تاریخ‌نگاری اسلامی، عربی و بعدتر فارسی، برجای نهاد.
کلیدواژه‌ها
زبان پهلوی؛ فارسی دری؛ تاریخ نگاری ایرانی؛ تاریخ نگاری اسلامی؛ مکتب تاریخ نگاری ایرانی
مراجع
  • ارانسکی، یوسیف. م. 1386. زبان‌های ایرانی. ترجمه علی اشرف صادقی. تهران: انتشارات سخن
  • آموزگار، ژاله، و احمد تفضلی. 1395. زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن. تهران: انتشارات معین
  • رضایی باغ بیدی، حسن. 1388. تاریخ زبان‌های ایرانی. تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی).
  • زریاب‌خویی، عباس. 1399. آل نوبخت. مدخل دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  • زرین‌کوب، روزبه. 1398. خدای نامه. دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  • https://www.cgie.org.ir/fa/article/240841/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87
  • زرین‌کوب، عبدالحسین. 1400. روزگاران، تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی. تهران: انتشارات سخن.
  • زین‌العابدینی، رمضان. 1388. تاریخ‌نگاران و مکتب‌های تاریخ‌نگاری در اسلام. تهران: انتشارات چاپخش.
  • سبحانی، توفیق.ه. 1388. تاریخ ادبیات ایران. تهران: نشر زوّار.
  • سجادی، سید صادق، و هادی عالم‌زاده. 1395. تاریخ‌نگاری در اسلام. تهران: انتشارات سمت.
  • صادقی، علی اشرف. 1357. تکوین زبان فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد ایران.
  • فراگنر، برت. 1394. فارسی زبانی؛ قلمرو، هویت، و رابطه‌ی زبانی در تاریخ آسیا. مترجم سعید فیروزآبادی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • میثمی، جولی اسکات. 1397. تاریخ‌نگاری فارسی؛ سامانیان، غزنویان، سلجوقیان. ترجمه محمد دهقانی. تهران: نشر ماهی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 453
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 706


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب