
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,934 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,375 |
بررسی نقش گسل خشکرود بر رفتار هیدروژئولوژیکی آبخوان دشت زرندیه ساوه | ||
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی | ||
دوره 17، شماره 34، دی 1402، صفحه 184-203 اصل مقاله (2.42 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nfag.2023.26975.1534 | ||
نویسندگان | ||
محمدکاظم محمدی1؛ حاجی کریمی* 2؛ علی حسنی3 | ||
1کارشناسارشد هیدروژئولوژی، شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشیار هیدروژئولوژی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران | ||
3کارشناسارشد زمینشناسی، گرایش آبشناسی، زرندیه، ساوه، ایران | ||
چکیده | ||
بهرهبرداری صحیح از منابع آب زیرزمینی در هر ناحیه مستلزم شناخت ویژگیها و ساختارهای زمینشناسی و آبشناسی آن ناحیه است. ساختارهای تکتونیکی، بهویژه گسلها، تأثیر عمدهای بر وضعیت فراوانی و کیفیت منابع آب زیرزمینی دارند. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر گسل خشکرود بر ویژگیهای هیدروژئولوژیکی آبخوان دشت زرندیه ساوه است. این آبخوان با مساحت ۱۲۱۹ کیلومترمربع در شمال استان مرکزی واقع شده است. گسل نرمال خشکرود با امتداد غربی- شرقی آبخوان را به دو بلوک شمالی و جنوبی تفکیک کرده است. در این تحقیق، هندسه آبخوان و تغییرات پارامترهای هیدروژئولوژیکی آبخوان در طرفین خط گسل خشکرود، با استفاده از دادههای دوره آماری ۲۱ساله (۱۳۶۹ تا ۱۳۹۰) و با بهکارگیری نرمافزار ArcGIS9.3 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین ضخامت آبرفت با مقدار بیش از ۲۵۰ متر و حداکثر مقاومت عرضی الکتریکی برابر با ۶۰۰۰ اهم مترمربع، در مرکز بلوک شمالی، در غرب روستای رحمتآباد و مناطقی با کمترین ضخامتهای آبرفت با مقدار کمتر از ۵۰ متر و کمترین مقدار مقاومت عرضی الکتریکی برابر با ۵۰۰ اهم مترمربع، در حاشیههای آبخوان، واقع بر بلوک جنوبی است که بیانگر تأثیر مستقیم گسل خشکرود بر هندسه آبخوان هست. در محدوده غربی گسل، از ابتدای محل ورود گسل به آبخوان تا حوالی شهر خشکرود به طول ۲۳ کیلومتر، با توجه به عدم وجود جریان عرضی از گسل و موازی بودن جهت جریان با خط گسل، عدم شباهت روند افت سطح آب در پیزومترهای مقابل و طرفین گسل در سری زمانی ۴۸ماهه (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰) و عدم شباهت نقشه پراکندگی غلظت پارامترهای هیدروشیمیایی آب نمونهبرداری شده در شهریور ۱۳۹۰ در طرفین گسل، نشان میدهد در قسمت غربی آبخوان، گسل به عنوان یک سد هیدرولیکی عمل کرده و ارتباط دو طرف شمالی و جنوبی را قطع میکند و در حالی که، در سایر قسمتهای امتداد گسل، از شهر خشکرود به سمت شرق دشت، ارتباط برقرار است. | ||
کلیدواژهها | ||
آبخوان؛ گسل خشکرود؛ سد هیدرولیکی؛ دشت زرندیه ساوه | ||
مراجع | ||
ادریسنیا، س.، پهلوانروی، ا.، مقدمنیا، ع.، نظری سامانی، ع. ا.، و میری، ع (۱۳۹۶) بررسی نقش عوامل ساختاری در فراوانی منابع آب منطقه کارستی مهارلو با استفاده از سنجشازدور و GIS، نشریه مرتع و آبخیزداری، شماره 2، ص 263–275.
الیاسی، م (۱۳۹۳) مبانی زمینشناسی ساختمانی، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۲۰ ص.
ایزدیکیان، ل.، حسینیدوست، س. ج.، صدری، ا (۱۳۹۳) زمینشناسی ساختاری، انتشارات دانشگاه بوعلیسینا.
پایدار، م (۱۴۰۰) بررسی گسلها و شکستگیها در شناسایی جریان آب زیرزمینی کارگاه استخراج معدن سنگآهن سه چاهون، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه یزد.
دهبزرگی، م.، و رضایی، م (۱۳۹۴) تأثیر گسلهای فعال در کواترنری بر فراوانی آبهای زیرزمینی حوضه مهارلو زاگرس مرکزی. فصلنامه کواترنری ایران، شماره ۴، ص ۲۸۱-۲۹۱.
رجبپور، ح.، و واعظی هیر، ع (۱۳۹۶) بررسی تأثیر گسل شمال تبریز بر ویژگیهای کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی مجاور در شرق تبریز، نشریه زمینشناسی ایران، شماره ۴۲، ص ۱۴۱ – ۱۵۳.
شرکت سهامی آب منطقهای مرکزی (1391) مطالعات پایه منابع آب، گزارش مطالعات ژئوالکتریک دشت زرندیه.
شرکت سهامی آب منطقهای مرکزی (1396) گزارش ممنوعیت دشت زرندیه.
صداقت، م.، معماریان، ح (۱۳۸۹) زمینشناسی فیزیکی: فرایندهای بیرونی: خودآموز، هدفدار، برنامهریزی شده، دانشگاه پیامنور.
صداقت، م.، معماریان، ح (۱۳۹۸) زمینشناسی فیزیکی، فرایندهای درونی، دانشگاه پیامنور.
عالیانوری، ع (۱۳۹۸) بررسی رفتار هیدرولیکی گسلها و مدلهای رفتاری حاکم بر آنها، نشریه زمینشناسی مهندسی، شماره ۳، ص ۵۷ – ۶۴.
عزیزخانی، ف (۱۴۰۰) تأثیر گسل قلعه حاتم بر خصوصیات کمی و کیفی آب زیرزمینی در آبخوان غرب بروجرد، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
علیجانی، ف.، ناصری، ح.، امیرافضلی، م.، و شماسی، ع (۱۳۹۷) تأثیر گسل دورود بر هیدروژئولوژی آبخوان آبرفتی دشت دورود بروجرد، نشریه تحقیقات منابع آب ایران، شماره ۲، ص ۱۶۳ – ۱۷۳.
کنگی، ع.، و ارجمند، م (۱۳۹۸) گسل طوس مهمترین عامل کنترلکننده رفتار هیدرولیکی بخش شمالی آبخوان دشت مشهد، نشریه فصلنامه زمینشناسی محیطزیست، شماره ۴۷، ص ۳۱ – ۳۸.
کیانی، ط.، و یوسفی، ز (۱۳۹۶) نقش گسل فعال در سطح تراز آب زیرزمینی حوضه آبریز شهرچای دشت ارومیه، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شماره ۴۷، ص ۶۱ – ۷۵.
محرابی ع، پورخسروانی، م (۱۳۹۸) ارتباط بین منابع آب زیرزمینی و گسلهای کواترنری دشت سیرجان با روش وزنهای نشانگر، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، ص ۱۷۵-۱۸۲.
محمدزاده، ح.، زندوکیلی، ز.، و رحیمی، ب (۱۳۹۶) بررسی پارامترهای ساختاری و الگوی شکستگیها و معماری زونهای گسلی و ساختار نفوذپذیری گسلها و نقش آن در نفوذ و زهکشی و فرار آب از سازند تیرگان در منطقه قوری میدان، نشریه زمینشناسی کاربردی پیشرفته، شماره ۲۴، ص 76– ۸۶.
محمدی، م. ک (۱۳۹۳) بررسی نقش گسل خشکرود بر رفتار هیدروژئولوژیکی آبخوان زرندیه ساوه، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
معاشی، س. م (۱۴۰۰) نقش گسلهای منطقه تشان در ظهور چشمهها و تأثیر آنها بر ترکیب شیمیایی آب، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
نادری، ط.، پورکرمانی، م.، شفیعیبافتی، ا.، امینیزاده، م. ر و بوذری، س (۱۳۹۶) بررسی نفوذپذیری ساختارهای همراه با پهنههای گسلی (گسل کوهبنان، شمال کرمان، ایران مرکزی)، نشریه علوم زمین، شماره ۱۰۴، ص ۲۶۷ - ۲80.
ناصری، ح.، و سرور، ع (۱۳۸۷) نقش گسل خزر بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آبهای زیرزمینی (مطالعه موردی: محدوده ساری- گرگان)، نهمین همایش سالانه انجمن زمینشناسی ایران.
نخعی، م.، حسنی، ع.، مقیمی، ه.، عباسنوینپور، ا (۱۴۰۰) پیشبینی اثرات ناشی از بهرهبرداری بیرویه بر آبخوان دشت زرندیه استان مرکزی با استفاده از نرمافزارGMS، مجله هیدروژئولوژی، شماره ۲، ص ۲۹ – ۱۳.
نوری، م (۱۳۹۱) بررسی نقش گسل تبرته بر رفتار هیدروژئولوژیکی دشت اراک، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه خوارزمی.
نوری، م.، اشجاری، ج.، و عظیمی، م. ر (۱۳۹۵) بررسی نقش هیدرولیکی زون گسلی تبرته در آبخوان دشت اراک، بیستمین همایش سالانه انجمن زمینشناسی ایران.
نوگلسادات، ع.، هوشمندزاده، ا (۱۳۶۳) نقشه 1:250000 زمینشناسی ساوه، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران.
نوگلسادات، م. ع. ه (۱۹۷۸) نقشه تقسیمبندی بر اساس ویژگیهای ساختاری و روند آنها، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران.
هاشمی، س. ن.، تقیپور، ن.، قوشی، م.، زارع، ح (۱۳۸۹) بررسی نقش گسلهای عمده در کنترل فراوانی منابع آب زیرزمینی استان سمنان، مجموعه مقالات اولین همایش ملی بهرهبرداری از منابع آب، دانشگاه صنعتی کرمانشاه، ص ۱۵-۲۴.
Alves, R. D. S., Lucena, L. R. F. D (2022) Numerical modeling of NE Brazil coastal aquifer: Fault controlled conduits for seawater intrusion, Journal of South American Earth Sciences,117: 103872.
Bauer, H., Schröckenfuchs, T. C., and Decker, K (2016) Hydrogeological properties of fault zones in a karstified carbonate aquifer (Northern Calcareous Alps, Austria). Hydrogeology Journal, 24: 1147-1170.
Bense, V. F., Person, M. A (2006) Faults as conduit-barrier systems to fluid flow in siliciclastic sedimentary aquifers, Louisiana, Journal of Water Resources Research, 42(5).
Bense, V. F., Gleeson, T., Loveless, S. E., Bour, O., Scibek, J (2013) Fault Zone Hydrogeology, Earth-Science Reviews Journal, 127: 171–192.
Bense, V. F., Van den Berg, E. H., Van Balen, R. T (2003) Deformation mechanisms and hydraulic properties of fault zones in unconsolidated sediments; the Roer Valley Rift System, Hydrogeology Journal, 11: 319–332.
Caine, J. S., Evans, J. P., Forster, C. B (1996) Faults zone architecture and permeability structure, Utah. Geology Journal, 24 (11): 1025-1028.
Cervantes-Medel, A., Armienta, M. A (2004) Influence of faulting on groundwater quality in Valle del Mezquital, Mexico, Geofisica International Journal, 43(3): 477-493.
Cook, P. G., Banks, E. W., Marshall, S. K., Harrington, G. A., Batlle-Aguilar, J., Dogramaci, S., Turnadge, C (2022) Inferring fault hydrology using groundwater age tracers, Journal of Hydrology, 610: 127905.
Delinom, R. M (2009) Structural geology controls on groundwater flow: Lembang Fault case study, West Java, Indonesia, Hydrogeology Journal, 17: 1011–1023.
Faunt, C. C (1997) Effect of Faulting on Ground-Water Movement in the Death Valley Region, Nevada and California. US Geological Survey WaterResources Investigations Report, 95-4132, 42p.
Fronzi, D., Mirabella, F., Cardellini, C., Caliro, S., Palpacelli, S., Cambi, C., Valigi, D., Tazioli, A (2021) The Role of Faults in Groundwater Circulation before and after Seismic Events: Insights from Tracers, Water Isotopes and Geochemistry. Journal of Water, 13(11): 1499.
Hadley, D. R., Abrams, D. B., Roadcap, G. S (2019) Modeling a Large-Scale Historic Aquifer Test: Insight into the Hydrogeology of a Regional Fault Zone, Journal of GroundWater, 58(3): 453-463.
Hsu, S. M., Ke, C. C., Dong, M. C., Lin, Y. T (2022) Investigating fault zone hydraulic properties and groundwater potential in a fault-dominated aquifer system: A case study of the Dili fault in Central Taiwan, Journal of Engineering Geology, 308:106805.
Hussain, Y., Campos, J. E. G., Borges, W. R., Uagoda, R. E. S., Hamza, O., Havenith, H. B (2022) Hydrogeophysical Characterization of Fractured Aquifers for Groundwater Exploration in the Federal District of Brazil. Journal of Applied science,12: 2509-2528.
Liang, S. C., Zhao, X. S., Li, S., Feng, L. H., Liu, X. L., Qin, X. M (2012) The application of GMS in numerical simulation of groundwater and faults disposing in Gaizi River Source, China. Advanced Materials Research, 518-523(5): 4047 – 4056.
Lin, L., Lin, H., Xu, Y., Ntuli, T., Mahlangu, F (2015) Impact Fault Structure on the Occurrence of Groundwater in Fractured Rock Aquifers, Water Research Commission, South Africa. WRC Report No 2053/1/14
Loveless, S., Bense, V., Turner, J (2011) fault architecture and deformation processes within poorly lithified rift sediments, central Greece. Journal of Structural Geology, 33: 1554-1568.
McCallum, J. L., Noorduijn, S. L., Simmons, C. T (2021) Including Vertical Fault Structures in Layered Groundwater Flow Models, Australia, Journal of Groundwater, 59(6): 799-807.
Romano, V., Bigi, S., Carnevale, F., Hyman, J. D. H., Karra, S., Valocchi, A., Tartarello, M. C., Battaglia, M (2020) Hydraulic characterization of a fault zone from fracture distribution, Italy. Journal of Structural Geology, 135: 104036.
Seaton, W. J., Burbey, T. J (2005) Influence of ancient thrust faults on the hydrogeology of the blue ridge province, Virginia. Journal of GroundWater, 43(3): 301-313.
Sproule, TG., Spinelli, GA., Wilson, J. L., Fort, M. D., Mozley, P. S., Ciarico, J (2021) The Effects of Fault-Zone Cementation on Groundwater Flow at the Field Scale, central New Mexico. Journal of GroundWater, 59(3): 396-409.
Yuan, R., Song, X., Zhang, Y., Han, D., Wang, S., Tang, C (2011) Using major ions and stable isotopes to characterize recharge regime of a fault-influenced aquifer in Beiyishui River Watershed, North China Plain. Journal of Hydrology, 405: 3–4. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 508 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 328 |