دانشگاه بوعلی سینا

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات22
تعداد شماره‌ها485
تعداد مقالات5,045
تعداد مشاهده مقاله9,290,932
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,135,373
مدادیان, غلامرضا. (1401). دسته‌بندی نظام وجهیّت فارسی بر پایه‌ی دسته‌بندی پورتنر. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12(23), 133-166. doi: 10.22084/rjhll.2021.24915.2173
غلامرضا مدادیان. "دسته‌بندی نظام وجهیّت فارسی بر پایه‌ی دسته‌بندی پورتنر". پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12, 23, 1401, 133-166. doi: 10.22084/rjhll.2021.24915.2173
مدادیان, غلامرضا. (1401). 'دسته‌بندی نظام وجهیّت فارسی بر پایه‌ی دسته‌بندی پورتنر', پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 12(23), pp. 133-166. doi: 10.22084/rjhll.2021.24915.2173
مدادیان, غلامرضا. دسته‌بندی نظام وجهیّت فارسی بر پایه‌ی دسته‌بندی پورتنر. پژوهش های زبان شناسی تطبیقی, 1401; 12(23): 133-166. doi: 10.22084/rjhll.2021.24915.2173

دسته‌بندی نظام وجهیّت فارسی بر پایه‌ی دسته‌بندی پورتنر

پژوهش های زبان شناسی تطبیقی
دوره 12، شماره 23، مرداد 1401، صفحه 133-166    اصل مقاله (1.44 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/rjhll.2021.24915.2173
نویسنده
غلامرضا مدادیان*
استادیار گروه مترجمـی زبـان انگلیسـی دانشـگاه حضـرت معصومه(س) قم
چکیده
در این مقاله با عنایت به نقاط قوت و ضعف دسته‌بندی‌های معنایی و صرفی- نحوی موجود برای نظام وجهیّت فارسی یا بخشی از آن، که عمدتاً بر مبنای پالمر (1986/1990/2001) انجام شده‌اند، دسته‌بندی پورتنر (2009) معرفی گردید و با الگوبرداری از آن، نظام وجهیّت فارسی مورد دسته‌بندی معنایی و صرفی- نحوی مجدد قرار گرفت. در این دسته‌بندی جدید، نشانگرها و سازوکارهای وجهی فارسی به دو دستۀ جمله‌ای و زیرجمله‌ای تقسیم شدند. در این رابطه، مشخص شد که «اسامی»، «صفات» و «قیود» وجهی می‌توانند در هر دو سطح جمله‌ای (با سیطرۀ معنایی بر یک بند کامل) و زیرجمله‌ای (ساختارهای کوچک‌تر از جمله) ایفای نقش کنند. در مقابل، انواع افعال وجهی فارسی، سازوکارهای بیان «وجهیّت پنهان» و «زمان گذشته با ارجاع زمانی آینده» تنها می‌توانند بیانگر وجهیّت جمله‌ای باشند. از دیدگاه معنایی، علاوه بر «توانایی»، وجهیّت «سوردار عمومی و وجودی»، «فرصتی» و «خصلتی» هم به‌عنوان زیرمجموعه‌های وجهیّت پویا معرفی شدند. همچنین، علاوه بر وجهیّت اقتداری، وجهیّت «هدفی» و «خواستی» به‌عنوان دو زیرمجموعه‌ از وجهیّت ترجیحی شناسایی و توصیف گردیدند.
کلیدواژه‌ها
وجهیّت؛ نشانگرهای وجهی؛ دسته‌بندی معنایی؛ دسته‌بندی صرفی- نحوی
مراجع
  • اخلاقی، فریار (1386). «بایستن، شدن و توانستن: سه فعل وجهی در فارسی امروز»، مجله دستور، 3: 82-133.
  • اکبری، منوچهر؛ ولی‌پور، مونا (1395). «نقد و تحلیل انواع وجه فعلی در فارسی»، ادب فارسی، 6(1):1-15.
  • ایلخانی‌پور، نگین (1391). نگرشی معنایی نحوی به وجهیت در صفات فارسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
  • ایلخانی‌پور، نگین و کریمی‌دوستان، غلامحسین (1395). «واژگانی‌شدگی ابعاد معنایی وجهیّت در صفات وجهی فارسی»، زبان‌پژوهی، 8(19): 65-87.
  • باطنی، محمدرضا (1348). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، تهران: امیرکبیر.
  • باطنی، محمدرضا (1354). مسائل زبان شناسی نوین (ده مقاله)، تهران: آگاه.
  • خانلری، پرویز (1352). دستور زبان فارسی، چاپ دوم. تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
  • داوری، شادی (1394). «از اجبار تا یقین: تکوین و تحول معنای وجهی «باید» بر اساس فرآیند معین‌شدگی»، مهرداد نغزگوی‌کهن و محمد راسخ مهند، جشن‌نامه دکتر کورش صفری، تهران: انتشارات سیاهرود.
  • داوری، شادی و نغزگوی‌کهن، مهرداد (1396). افعال معین در فارسی: رویکرد دستوری‌شدگی، تهران: انتشارات نویسه پارسی.
  • رحمانی پرهیزکار، زهرا؛ گلفام، ارسلان و افراشی، آزیتا (1393). «بررسی طرحواره‌ای وجهیّت در زبان فارسی با رویکرد شناختی»، مجله مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران. 4(1): 101-118.
  • رحیمیان، جلال (1388). «جنبه‌های صوری و معنایی عناصر معین فارسی در جمله‌های وابسته»، زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، 1: 75-91.
  • رحیمیان، جلال و عموزاده، محمد (1392). «افعال وجهی در زبان فارسی و بیان وجهیت»، پژوهش‌های زبانی، 4 (1): 21-40.
  • رحیمیان، جلال و منصوری، مهرزاد (1396). «نقش‌های «خواه» در فارسی امروز»، پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، 7 (13): 1-12.
  • غلامعلی‌‌‌‌زاده، خسرو (1374). ساخت زبان فارسی، تهران: احیاء کتاب.
  • کریمی دوستان، غلامحسین و ایلخانی‌پور، نگین (1391). «نظام وجهیّت در زبان فارسی»، پژوهش‌های زبانی، 3 (1): 77-98.
  • مشکوه الدینی، مهدی (1379). دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
  • نقی‌زاده، محمود، توانگر، منوچهر و عموزاده، محمد (1390). «بررسی مفهوم ذهنیّت در افعال وجهی در زبان فارسی»، پژوهش‌های زبان‌شناسی، (4): 1-20.
  • همایون‌فر، مژگان (1392). «بررسی روند دستوری‌شدگی فعل‌های وجهی زبان فارسی بر اساس پارامترهای لمان»، ویژه‌نامه فرهنگستان، 9: 50- 73.
  • Amouzadeh, M., Tavangar, M., & Shahnaseri, S. (2012). In Baumgarten, N., Du Bois, I & House, J. (Eds.). Subjectivity in language and in discourse, 247–268. Bingley:
  • Bellert, I. (1977). “On semantic and distributional properties of sentential adverbs”, Linguistic Inquiry, 8: 337–351.
  • Bhatt, R. (1999). Covert Modality in Non-Finite Contexts, PhD thesis, Philadelphia: University of Pennsylvania.
  • –Bybee, J. L. (1985). Morphology: A study of the relation between meaning and form. Amesterdam: John Benjamins Publishing.
  • Bybee, J. L., & Dahl, Ö. (1989). The creation of tense and aspect systems in the languages of the world. Amesterdam: John Benjamins.
  • Bybee, J., & Fleischman, S. (1995). “Modality in grammar and discourse: An introductory essay”, In: Bybee, J. L., & Fleischman, S. (Eds.) Modality in grammar and discourse, 1–14. Amesterdam: John Benjamins.
  • Bybee, J., Perkins, R., & Pagliuca, W. (1994). The evolution of grammar: Tense, aspect, and modality in the languages of the world. Chicago: University of Chicago Press.
  • Coates, J. (1983). The Semantics of the Modal Auxiliaries, London and Canberra: Croom Helm.
  • Collins, P. (2009). Modals and Quasi-Modals in English, Amsterdam and New York: Rodopi.
  • Cornillie, B. (2009). “Evidentiality and epistemic modality: on the close relationship between the two”, Functions of language, 16(1): 44–62.
  • Crismore, A., & Abdollehzadeh, E. (2010). “A review of recent metadiscourse studies: The Iranian context”, Nordic Journal of English Studies, 9(2): 195–
  • De Haan, F. (2005). “Typological approaches to modality”. In: William Frawley (ed.), The Expression of Modality, 27–69. Berlin: Mouton de Gruyter.
  • Depraetere, I. (2016). “Modality”. In: Riemer, N. (Ed.), The Routledge Handbook of Semantics, 370– London & New York: Routledge.
  • Depraetere, I., & Reed, S. (2006). “Mood and Modality in English”. In: Aarts, B., & McMahon, A. (Eds.), The handbook of English linguistics, 269– Massachusetts, Oxford &Victoria: Blackwell Publishing Ltd.
  • I. (2011). “Towards a more explicit taxonomy of root possibility”, English Language and Linguistics, 15(1): 1–29.
  • Fillmore, C. (1968). “The case for case”. In Bach, E. & Harm, R. T. (Eds.), Universals in linguistic theory, 1–88. New York: Holt Rinehart & Winston Inc.
  • Fortanet, I. (2008). “Evaluative language in peer review referee reports”, Journal of English for academic purposes, 7(1): 27–37.
  • Giannakidou, A. (2009). “The dependency of the subjunctive revisited: Temporal semantics and polarity”, Lingua, 119(12): 1883–1908.
  • Givon, T. (1995). Functionalism and Grammar, Amsterdam: John Benjamins.
  • Heim, I. (1982). The Semantics of Definite and Indefinite Noun Phrases, PhD thesis. Amherst: University of Massachusetts.
  • Huddleston, R., & Pullum, G. K. (2002). The Cambridge grammar of English Language, Cambridge: Cambridge University Press.
  • Hyland, K. (2005). “Stance and engagement: A model of interaction in academic discourse”, Discourse studies, 7(2): 173–192.
  • Inman, M. V. (1993). Semantics and Pragmatics of Colloquial Sinhala Nonvolitional Verbs, PhD thesis. Stanford, CA: Stanford University.
  • Jackendoff, R. (1972). Semantic Interpretation in Generative Grammar, Cambridge, MA. MIT Press.
  • Kaufmann, S., Condoravdi, C & Harizanov, V. (2005). “Formal approaches to modality”. In: William Frawley (ed.), The Expression of Modality, 72–106. Berlin: Mouton de Gruyter,
  • Kratzer, A. (1991). “Modality”. In: Arnim Von Stechow and Dieter Wunderlich (eds), Semantics: An International Handbook of Contemporary Research, 639–50. Berlin: de Gruyter.
  • Kratzer, A. (2012). Modals and Conditionals: New and Revised Perspectives, Oxford: Oxford University Press.
  • Krifka, M., Pelletier, F. J., Carlson, G. N., ter Meulen, A., Link, G., & Chierchia, G. (1995). “Genericity: an introduction”, In: Carlson, G. N. and Pelletier,F. J. (eds.), The Generic Book, 1–124. Chicago, IL: University of Chicago
  • Lambton, A. (1961). Persian Grammar, London: CUP.
  • Langacker, Ronald W. (2003). “Extreme subjectification: English tense and modals”. In: Hubert Cuyckens, Thomas Berg, Rene Driven & Klaus-Uwe Panther (eds.), Motivation in Language: Studies in Honor of Günter Radden. 3–26. Amsterdam: Benjamins.
  • Lazard, G. (1992). A Grammar of Contemporary Persian, Cosa Mesa CA: Mazda Publishers.
  • Lewis, D. K. (1975). “Adverbs of quantification”, In: Keenan, E. (ed.), Formal Semantics of Natural Language, 3–15. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Lyons, J. (1977). Semantics, Cambridge: Cambridge University Press.
  • Mahutiyan, Shahrzad. (1999). Dastur-e zaban-e Farsi az didgah-e radeshenasi, (In Persian), Translated by Mehdi Samai, Tehran, Iran: Nashre Markaz.
  • Mortelmans, T (2012). “Modality in cognitive linguistics”. In: Dirk Geeraerts & Hubert Cuyckens (eds.), The Oxford Handbook of Cognitive Linguistics, 869–89. Oxford: Oxford University Press.
  • Narrog, H. (2012). Modality, subjectivity, and semantic change: a cross-linguistic perspective, Oxford: Oxford University Press.
  • Nuyts, J. (2001a). Epistemic modality, language, and conceptualization: A cognitive-pragmatic perspective(Vol. 5). Amesterdam: John Benjamins Publishing.
  • Nuyts, J. (2001b). “Subjectivity as an evidential dimension in epistemic modal expressions”, Journal of pragmatics, 33(3): 383–400.
  • Nuyts, J. (2012). “Notions of (inter)subjectivity”, English Text Construction, 5(1): 53–76.
  • Nuyts, J. (2014). “Subjectivity in modality, and beyond”. In: Zuczkowski, A., Bongelli, R., Riccioni, I., and Canestrari, C. (Eds.), Communicating Certainty and Uncertainty in Medical, Supportive and Scientific Contexts, 13–30. Amsterdam: Benjamins.
  • Palmer, F. R. (1986). Mood and modality, Cambridge: CUP.
  • Palmer, F. R. (1990). Modality and the English Modals, 2nd ed. London: Longman.
  • Palmer, F. R. (2001). Mood and modality, 2nd edition. Cambridge: CUP.
  • Papafragou, A. (2000). Modality and the Semantics-Pragmatics Interface, Oxford: Elsevier Science.
  • Portner, P. (2009). Modality. Oxford: Oxford University Press.
  • Rahimian, J., & Vahedi, Z. (2010). “The semantic-pragmatic analysis of Persian modal verbs based on Papafragou's model”. Lodz Papers in Pragmatics, 6(1): 67–116.
  • Salkie, R. (2009). “Degrees of modality”. In: Salkie, R., Busuttil, P., & van der Auwera, J. (Eds.), Modality in English: Theory and description, 58, 79–103. Berline & New York: Walter de Gruyter.
  • Taleghani, A. H. (2008). Modality, aspect and negation in Persian. Amsterdam: John Benjamins Publishing.
  • Talmy, L. (1988). “Force dynamics in language and cognition”, Cognitive Science, 12: 49–100.
  • Tavangar, M. & Amouzadeh, M. (2009). “Subjective modality and tense in Persian”, language sciences, 31: 853–
  • Van Linden, A. (2012). Modal Adjectives: English Deontic and Evaluative Constructions in a Synchronic and Diachronic Perspective. Berlin: Mouton de Gruyter.
  • Verstraete, J. , (2001). “Subjective and objective modality: interpersonal and ideational functions in the English modal auxiliary system”, Journal of Pragmatics, 33: 1505–1528.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 300
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 260


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب