
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 490 |
تعداد مقالات | 5,109 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,394,168 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,205,193 |
مطالعۀ نسلی تغییرات ارزشی در ایران (تحلیل ثانویۀ دادههای موج 4 و 7 پیمایش ارزشهای جهانی) | ||
پژوهش های جامعه شناسی معاصر | ||
مقاله 7، دوره 11، شماره 20، شهریور 1401، صفحه 197-224 اصل مقاله (1.12 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2022.24682.1996 | ||
نویسنده | ||
حامد شیری* | ||
استادیار گروه جامعهشناسی دانشگاه پیامنور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
مطالعۀ تغییر ارزشها و نگرشها در ایران در گذار نسلی دو دهۀ اخیر موضوع اصلی مقالۀ حاضر است. رویکرد نظری و مفهومی مقاله با استناد به نظریۀ پسانوسازی اینگلهارت، جهانیشدن فرهنگی و نظریۀ برساختگرایی اجتماعی صورتبندی شده است. از نظر روشی این مطالعه به شیوۀ اسنادی و تحلیل ثانویه انجام شده و با کاربرد مطالعۀ طولیِ نسلی، تغییرات ارزشی در جامعۀ ایران را براساس دادههای موج 4 و 7 پیمایش ارزشهای جهانی مورد سنجش قرار داده است. دادهها نشان میدهد در گذار نسلی 20 ساله در برخی موضوعات ارزشها و نگرشها تغییری نکرده و در برخی دیگر ما شاهد تفاوتهای نسلی هستیم؛ اگرچه این دگرگونی از یک الگوی عام تبعیت نمیکند. در گذشته موضوعی مانند «دوستان» و امروزه موضوعاتی چون «اوقات فراغت» و «سیاست» بیشتر اهمیت پیدا کرده است. همانگونه که نگرشهای جنسیتی برابرخواهانه، فرهنگ سیاسی دموکراتیک و گرایشهای لیبرالی در یک گروه نسلی دیده میشود، ارزشها و نگرشهای مردسالارانه، غیردموکراتیک و سوسیالیستی هم در همان نسل وجود دارد. با وجود این نشانههایی از وارونگی ارزشی نیز در این گذار نسلی هویداست. | ||
کلیدواژهها | ||
مطالعۀ نسلی؛ گذار نسلی؛ ارزشها و نگرشها؛ تغییرات ارزشی؛ ایران | ||
مراجع | ||
- آزادارمکی، تقی؛ و ملکی، امیر، (1386). «تحلیل ارزشهای سنتی و مدرن در سطوح خُرد و کلان». مجله مطالعات جامعهشناختی، دورۀ جدید، 30: 121-97. - آزادارمکی، تقی؛ و غیاثوند، احمد، (1383). «بررسی وضعیت نظام ارزشی در مناطق فرهنگی-اجتماعی کشور». مطالعات ملی، 5(20): 162-135. - آزادارمکی، تقی، (۱۳۸۶). «فرآیند تغییر نسلی: بررسی فراتحلیلی در ایران». فصلنامۀ جوانان و مناسبات نسلی، 1(1): 68-41. - آقاجری، سیدهاشم، (1382). «انقطاع نسلها-انسداد نسلها». در: مجموعه مقالات نگاهی به پدیدۀ گسست نسلها، ویراستۀ علیاکبر علیخانی: 21-37، پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی: جهاد دانشگاهی. - اینگلهارت، رونالد، (1377). «نوسازی و پسانوسازی». ترجمۀ علی مرتضویان. ارغنون، 13: 33-1. - اینگلهارت، رونالد، (1395). تحول فرهنگی در جامعۀ پیشرفته صنعتی. ترجمۀ مریم وتر، انتشارات: کویر. - اینگلهارت، رونالد؛ و آبرامسون، پل. آر.، (1378). «امنیت اقتصادی و دگرگونی ارزشی». ترجمۀ شهناز شفیعخانی، نامۀ پژوهش، 14 و 15: 105-59. - اینگلهارت، رونالد؛ و ولزل، کریس، (1394). نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی. ترجمۀ یعقوب احمدی، تهران: کویر. - باقری، خسرو، (1382). «امکان و عوامل گسست نسلها». در: مجموعه مقالات نگاهی به پدیدۀ گسست نسلها، ویراستۀ علیاکبر علیخانی، پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی: جهاد دانشگاهی. - برگر، پیتر. ال؛ و لوکمان، توماس، (1399). ساخت اجتماعی واقعیت (رسالهای در جامعهشناسی شناخت). ترجمۀ فریبرز مجیدی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. - بیکر، ترز. ال.، (1399). روش تحقیق نظری در علوم اجتماعی. ترجمۀ هوشنگ نایبی، ویراستار: محمدجواد زاهدی، تهران: دانشگاه پیامنور. - توکل، محمد؛ و قاضینژاد، مریم، (1385). «شکاف نسلی در رویکردهای کلان جامعهشناختی: بررسی و نقد رهیافتهای نسل تاریخی و تضاد با تأکید بر نظرات مانهایم و بوردیو». نامۀ علوم اجتماعی، دورۀ جدید، 27: 124-95 . - توکلی، مهناز، (1382). «بررسی ویژگیهای دو نسل در چارچوب نظام ارزشی». در: مجموعه مقالات نگاهی به پدیدۀ گسست نسلها، ویراستۀ علیاکبر علیخانی، پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی: جهاد دانشگاهی. - دانش، پروانه؛ ذاکرینصرآبادی، زهرا؛ و ساداتعبداللهی، عظیمه، (۱۳۹۳). «تحلیل جامعهشناختی شکاف نسلی در ایران». جامعهپژوهی فرهنگی، 5(3): 30-1. - رابرتسون، رونالد، (1393). جهانی شدن، تئوریهای اجتماعی و فرهنگ جهانی. ترجمۀ کمال فولادی. تهران: ثالث. - رضاییبحرآباد، حسن؛ مجدی، علیاکبر؛ صدر نبوی، رامپور؛ و بهروان، حسین، (1398). «فرآیند تغییرات فرهنگی ایرانیان (تحلیل روایت تغییرات در چند دهۀ اخیر)». مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 15(57): 50-11. - رفیعپور، فرامرز، (1396). توسعه و تضاد. تهران: شرکت سهامی انتشار. - رفیعپور، فرامرز، (1397). آناتومی جامعه: مقدمهای بر جامعهشناسی کاربردی. تهران: شرکت سهامی انتشار. - روشه، گی.، (1399). تغییرات اجتماعی. ترجمۀ منصور وثوقی، تهران: نشر نی. - ریتزر، جرج.، (1394). مبانی نظریۀ جامعهشناختی معاصر و ریشههای کلاسیک آن. ترجمۀ شهناز مسمیپرست، تهران: نشر ثالث. - ساروخانی، باقر؛ و صداقتیفرد، مجتبی، (۱۳۸۸). «شکاف نسلی در خانوادۀ ایرانی، دیدگاهها و بینشها». پژوهشنامۀ علوم اجتماعی، 3(4): 31-7. - سریع القلم، محمود، (1382). «ابعاد فرهنگی انقطاع نسلها در ایران». در: مجموعه مقالات نگاهی به پدیدۀ گسست نسلها. ویراستۀ علیاکبر علیخانی، پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی: جهاد دانشگاهی. - طالبان، محمدرضا؛ مبشری، محمد؛ و مهرآیین، مصطفی، (1389). «بررسی روند دگرگونی ارزشی در ایران (1353-1388)». دانشنامۀ علوم اجتماعی، 1(3): 63-23. - عبداللهیان، حمید، (1382). «تغییرات فرهنگی و شکاف نسلها در ایران». در: مجموعه مقالات نگاهی به پدیدۀ گسست نسلها. ویراستۀ علیاکبر علیخانی، پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی: جهاد دانشگاهی. - عسگری خانقاه، اصغر؛ و آزادارمکی، تقی، (1380). «وضعیت پیوستاری تغییرات فرهنگی در ایران». نامۀ علوم اجتماعی، 9(18): 250-233. - عیوضی، محمدرحیم؛ و جهانبین، فرزاد، (1391). «روند دگرگونیهای ارزشی در ایران پس از انقلاب اسلامی از 1357 تا 1388». فصلنامۀ مطالعات انقلاب اسلامی، 9 (29): 242-213. - غلامرضاکاشی، محمدجواد؛ و گودرزی، محسن، (1384). «نقش شکافانداز تجربیات نسلی در ایران». رفاه اجتماعی، 4(16): 292-251 - قادری، حاتم، (1382). «انقطاع نسلها، انقلابی کامل». در: مجموعه مقالات نگاهی به پدیدۀ گسست نسلها، ویراستۀ علیاکبر علیخانی، پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی: جهاد دانشگاهی. - کاستلز، مانوئل، (1389). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ: ظهور جامعۀ شبکهای. ترجمۀ علی پایا، تهران: طرح نو. - گیدنز، آنتونی، (1392). «مقدمهای بر تحلیل نهادین مدرنیته». در مدرنیته و مدرنیسم: مجموعه مقالاتی در سیاست، فرهنگ و نظریۀ اجتماعی. ترجمه و تدوین حسین نوذری. تهران: نشر نی. - گیدنز، آنتونی، (1397). پیامدهای مدرنیت. ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز. - معیدفر، سعید، (1383). «شکاف نسلی یا گسست فرهنگی (بررسی شکاف نسلی در ایران)». نامۀ علوم اجتماعی، 11(24): 80-55. - مقدس، علیاصغر؛ و غفارینسب، اسفندیار، (1383). «مدرنیته، بازاندیشی و تغییر نظام ارزشی در طایفه دهدار». مجله انسان شناسی، 3(5): 196-169. - نش، کیت، (1399). جامعهشناسی سیاسی معاصر: جهانیشدن، سیاست و قدرت. ترجمۀ محمدتقی دلفروز، تهران: کویر. - وثوقی، منصور؛ و اکبری، حسین، (1389). «روندها و عوامل مؤثر بر تغییر ارزشها، تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی». مجلۀ تحلیل اجتماعی نظم و نابرابری اجتماعی 1(1): 128-93. - هانتینگتون، ساموئل، (1397). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی. ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: نشر علمی. - Aghajari, S. H., (2003). “Interruption of generations - Obstruction of generations”. In: A. Alikhani, A look at the generation gap phenomenon, Research College of Humanities and Social Sciences: Jihad e Daneshgahi (In Persian). - Bagheri, Kh., (2003). “The possibility and factors of generation gap”. In: A. Alikhani, A look at the generation gap phenomenon. Research College of Humanities and Social Sciences: Jihad e Daneshgahi (In Persian). - Bell, D., (1976). The Coming of Post Industrial Society: A Venture in Social Forecasting. New York: Basic Books. - Berger, P. L. & Luckmann, T., (1967). The Social Construction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge. Anchor Books. - Castells, M., (2010). The Rise of the Network Society (The Information Age: Economy, Society and Culture). Translated by A. Paya. Tehtran: Tarheno (In Persian). - Ghaderi, H., (2003). Interruption of generations, complete revolution. In A. Alikhani, A look at the generation gap phenomenon. Research College of Humanities and Social Sciences: Jihad e Daneshgahi (In Persian). - Giddens, A., (2003). “An introduction to the institutional analysis of modernity”. In: H. Nozari. Modernity and modernism: a collection of essays in politics, culture and social theory. Tehran: Ney Publication (In Persian). - Giddens, A., (2018). The Consequences of Modernity. Translated by M. Solasi. Tehran: Markaz Publication (In Persian). - Huntington, S. P., (2018). Political Order in Changing Societies. Translated by M. Solasi. Tehran: Elmi Publication (In Persian). - Inglehart, R., (1971). “The Silent Revolution in Europe: Intergenerational change in Post-Industrial Society”. American political Science Review, 65: 991-1017 - Inglehart, R., (1985). “Aggregate Stability and Individual Level Flux in Mass Belief Systems: The Level of Analysis Paradox”. American political Science Review, 79: 97-116 - Inglehart, R., (1989). Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton, NJ: Princeton University Press - Inglehart, R., (1998). “Modernization and Postmodernization”. Translated by :A. Mortazavian, Arqanoon: 13: 1-33 (In Persian). - Ritzer, G., (2015). Contemporary Sociological Theory and Its Classical Roots The Basics. Translated by: S.-Mosammaparast, Tehran: Sales Publication (In Persian). - Schwartz, Sh. & Bardi, A., (2001). “Value Hierarchies across Cultures: Taking a Similarities Perspective”. Journal of Cross Cultural Psychology, 32(3): 268-290 - World Values Survey (WVS). (2021). “Statistical Data Files: Wave 4 (1999-2004) & Wave 7 (2017-2020)”. In: https://www.worldvaluessurvey.org/WVSContents.jsp (Accessed in February 2021). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 709 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 472 |