آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,944 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,384 |
مطالعۀ جامعه‌شناختی تاب‌آوری شهری (مطالعۀ موردی: شهر یزد) | ||
| پژوهش های جامعه شناسی معاصر | ||
| دوره 10، شماره 18، شهریور 1400، صفحه 91-117 اصل مقاله (502.38 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/csr.2021.22179.1838 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد مبارکی* 1؛ سمیه الواری2 | ||
| 1استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشکدۀ علوم‌اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه بوعلی‌سینا، همدان، ایران | ||
| 2کارشناسی‌ارشد پژوهش اجتماعی، دانشکدۀ علوم‌اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تاب‌آوری شهری به‌منظور ایجاد قابلیت پیش‌بینی برای مقابله با رویدادهای غیرقابل‌پیش‌بینی و ارائه هرچه بهتر خدمات در شهرها و رسیدن به شهری مقاوم و پایدار در دنیا مطرح است، این پژوهش نیز با هدف بررسی وضیعت تاب‌آوری شهر یزد در ابعاد (اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی) صورت گرفته است. روش کلی پژوهش حاضر از نوع کیفی است. داده‌ها ازطریق مصاحبۀ عمیق بدون ساختار به‌دست‌آمده است و روش تحلیل داده‌ها، تحلیل مضمون می‌باشد. یافته‌ها بیانگر این است که شهر یزد در زمینۀ تاب‌آوری شهری در ابعاد (اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی) نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد. دین‌داری، تعلق به مکان بالا و سرمایۀ اجتماعی درون‌گروهی بالایی که در بین یزدی‌ها وجود دارد از نقاط قوت در بُعد تاب‌آوری اجتماعی است. در بُعد تاب‌آوری اقتصادی، روحیۀ کارآفرینی و اخلاق اقتصادی بالا به‌عنوان نقاط مثبت قلمداد شده‌اند. یافته‌ها بیان‌کنندۀ این است که عدم کیفیت ابنیه و مسکن، عدم مکان‌یابی صحیح و رشد افقی و بی‌رویۀ شهر یزد، وضعیت تاب‌آوری کالبدی را در سطح نسبتاً ضعیفی نگه‌داشته است. تنوع زیستی بالا به‌عنوان نقطه مثبت و عدم ارزیابی توان اکولوژیکی نقطۀ منفی در بُعد تاب‌آوری زیست‌محیطی به‌شمار می‌رود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاب‌آوری شهری؛ تاب‌آوری اجتماعی؛ تاب‌آوری اقتصادی؛ تاب‌آوری کالبدی؛ تاب‌آوری زیست‌محیطی | ||
| مراجع | ||
|
- ایمان، محمدتقی، (1394). روش‌شناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ سوم، زمستان1394. - بسطامی‌نیا، امیر، (1396). «تبیین تاب‌آوری اجتماعی و اقتصادی شهرهای زلزله‌زده مطالعه موردی: شهرهای رودبار و بم». رسالۀ مقطع دکتری دانشگاه یزد، دانشکدۀ علوم انسانی. - پرتوی، پروین؛ بهزادفر، مصطفی؛ و شیرانی، زهرا، (1395). «طراحی شهری و تاب‌آوری اجتماعی (بررسی موردی: محلۀ جلفا اصفهان)». دو فصلنامۀ دانشگاه هنر، شمارۀ 17، صص: 99-116. - تدلی، چارلز؛ و تشکری، عباس، (1396). بنیان‌های پژوهش ترکیبی : یکپارچه‌سازی رویکردهای کمی و کیفی در علوم‌اجتماعی و رفتاری. مترجمین: اکبر زارع شاه‌آبادی، مهرنوش فخارزاده، رحمت‌اله ترکان، یزد: انتشارات دانشگاه یزد. - دلاکه، حسن؛ محسن‌بیگی، ثمره؛ و شاهیوندی، حسین، (1396). «سنجش میزان تاب‌آوری اجتماعی در مناطق شهری اصفهان». مجلۀ جامعه‌شناسی نهادهای اجتماعی، سال 4، شمارۀ 9، صص: 227-252. - رضایی، محمدرضا؛ و کاویان‌پور، گلشن، (1395). «ارزیابی میزان تاب‌آوری اجتماعی و کالبدی- محیطی محلات شهری در مواجهه با سوانح طبیعی (زلزله) (مطالعه موردی: کلانشهر مشهد)». سومین کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE در شریان‌های حیاتی، صنایع و مدیریت شهری، تهران، https://civilica.com/doc/561760. - رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزکار، اکبر؛ و شایان، سیاوش، (1398). «تبیین مفهوم تاب‌آوری و شاخص سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع‌محور (CBDM) جغرافیا». برنامه‌ریزی و آمایش فضا، سال 15، شمارۀ 4، صص: 19-41. - فرزادبهتاش، محمدرضا؛ کی‌نژاد، محمدعلی؛ پیربابایی، محمدتقی؛ و عسگری، علی، (1392). «ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفه‌های تاب‌آوری کلانشهر تبریز». نشریۀ هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، دورۀ 18، شمارۀ 3، صص: 33-42. - فلاحی، علیرضا؛ و جلالی، تارا، (1396). «بازسازی تاب‌آور از دیدگاه طراحی شهری پس از زلزلۀ 1382 بم». نشریۀ هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، دورۀ 18، شمارۀ 30، صص: 5-16. - نظرپور، شاپور؛ و فرجی، امین، (1396). تاب‌آوری شهری، طرح پژوهشی. تهران: شورای اسلامی شهر، 17 و 12. - Adger, W. N., (2000). “Social and ecological resilience: are they related?”. Progress in human geography, No. 24 (3), Pp: 347-364. - Cutter, S. L.; Barnes, L.; Berry, M.; Burton, C.; Evans, E.; Tate, E. & Webb, J., (2008). “A place-based model for understanding community resilience to natural disasters”. Global environmental change, No. 18(4), Pp: 598-606. - Keck, M. & Sakdapolrak, P., (2013). “What is social resilience? Lessons learned and ways forward”. Erdkunde, 5-19, Pp: 9, 13, 20. - LaLone, M. B., (2012). “Neighbors helping neighbors: an examination of the social capital mobilization process for community resilience to environmental disasters”. Journal of Applied Social Science, No. 6(2), Pp: 209-237. - Norris, F. H.; Stevens, S. P.; Pfefferbaum, B.; Wyche, K. F. & Pfefferbaum, R. L., (2008). “Community resilience as a metaphor, theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness”. American journal of community psychology, No. 41(1-2), Pp: 127-15. - Ross, H.; Cuthill, M.; Maclean, K.; Jansen, D. & Witt, B., (2010). Understanding, enhancing and managing for social resilience at the regional scale: opportunities in North Queensland. - Wahhab Mustafa, K. A., (2017). “The Role of Sun stainable Infrastructure in Resilient City Production”. Disasters, No. 9(8), Pp: 44. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 404 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 680 |
||