آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,932 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,373 |
واکاوی پدیده معنا در بخش‌هایی از نهجالبلاغه با رویکرد معناشناسی چارچوب فیلمور | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| دوره 9، شماره 34، شهریور 1400، صفحه 119-137 اصل مقاله (641.02 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2021.23781.2625 | ||
| نویسنده | ||
| احمد قرایی سلطان آبادی* | ||
| استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان، کرمان، ایران | ||
| چکیده | ||
| در متنی چون نهجالبلاغه که به انگیزه گردآوری سخنان بلیغ و حکیمانه امام علی علیه‌السلام شکل گرفته است، معنا به‌عنوان سازه اصلی متن بعد از الفاظ و واژگان آن قرار دارد. سازوکارهای مختلفی برای درک و شناخت فرایند تولید معنا از ناحیه معناشناسان معاصر بیان شده است که هر یک ملزومات و قواعد خاص خود را دارد. در پژوهش حاضر، به روش تحلیلی و با رویکرد معناشناسی تطبیقی، پدیده معنا در پارههایی از نهجالبلاغه براساس نظریه چارچوب فیلمور بررسی گردید و این نتایج درخور توجه است که معنا نسبت به نوع مخاطبان و تنوع بافت موقعیتی در نوسان است؛ هر بخش از معنا در اثر بر همکنشی و دخالت ذهنیت و باورهای گوینده (امام) و مخاطبان ایشان بروز مییابد. در تمام ساختار متن نیز این واقعیت وجود دارد که مفاهیم و تصاویر ذهنی موجود در سخنان امام علیه‌السلام، چارچوب‌های معنایی میسازند که خاستگاه همه آن‌ها، ذهن و دانش دایره المعارفی و تجربه اجتماعی و فرهنگی امام است و این روند به‌گونه‌ای است که با ظهور یک مفهوم یا تصویر ذهنی، تمامی مفاهیم و تصاویر ذهنی مرتبط با آن متبادر میشوند. هرگونه بیتوجهی و بیدقتی به آن چارچوب‌های معناساز، میتواند شارحان و مفسران سخن امام را از مراد و مقصود اصلی گوینده متن دور سازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معنا؛ نهجالبلاغه؛ معناشناسی؛ نظریه چارچوب؛ فیلمور | ||
| مراجع | ||
|
− ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید. (بیتا).شرح نهج البلاغة، تحقیق: محمدابوالفضل ابراهیم، قم: مکتبة المرعشی النجفی. − احمدگلی، کامران و سیدجلالی، بدری. (1390). «معناشناسی چارچوبی و تأثیر اسکریپت‌های فرهنگی در ترجمه ادبی»، مجله نقد زبان و ادبیات خارجی، دوره 3، شماره 6، 134ـ150. − اقبال، محمد. (1346). احیای فکر دینی در اسلام، ترجمه: احمد آرام، تهران: موسسه فرهنگی منطقهای. − ایمانیان، حسین و نادری، زهره. (1392). «استعارههای جهتی نهجالبلاغه از بعدشناختی»، پژوهشنامه نهجالبلاغه، دوره 1 شماره 4، 73-92. − پیرچراغ، محمدرضا و فقهی‌زاده، عبدالهادی. (1397). «به‌گزینی و خلق واژگان و تعابیر خاص در نهجالبلاغه»، مجله پژوهشهای نهجالبلاغه، سال هفدهم، شماره 57، 139-166. − تاگارد، پاول. (1396). ذهن: درآمدی بر علومشناختی، ترجمه رامین گلشائی، تهران: انتشارات سمت. − جیمز، ویلیام. (1393). تنوع تجربه دینی، ترجمه حسین کیانی، تهران: انتشارات حکمت. − خندان، سید علی‌اصغر. (1379). منطق کاربردی، تهران: انتشارات سمت. − راسخ مهند، محمد.(1392). درآمدی بر زبانشناسی‌شناختی، نظریه‌ها و مفاهیم، تهران: انتشارات سمت. − سیدجلالی، بدری. (1395). «معنیشناسی چارچوبی: بررسی معنی در سایه چارچوب‌های گریزناپذیر فرهنگی و اجتماعی»، قابل‌دسترسی در http://anthropology.ir/article/25660. − صفوی، کورش. (1392). درآمدی بر معنیشناسی، تهران: نشر سوره مهر. − قائمینیا، علیرضا. (1390). معناشناسی شناختی قرآن، تهران: سازمان انتشارت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. − لیکاف، جورج. ( 1396 الف). قلمرو تازه علوم شناختی، انچه مقولهها درباره ذهن فاش میکنند، ترجمه جهانشاه میرزابیگی، تهران: مؤسسه انتشارات آگاه. − --------. (1395 ب). علوم اجتماعی عصبشناختی، ترجمه وفا مهرآیین، برگرفته از https://sedanet.ir − مقیاسی،حسن. (1395)، «نقد و بررسی طرحوارههای تصوری قرآن در نهج البلاغه»، مجله پژوهشنامه نهج البلاغه، سال چهارم ، شماره 14، 93-108. − موسوی بفرویی، سیدمحمد و توکلنیا، مریم. (1398). «بررسی استعارههای مفهومی و طرحوارههای تصویری ظرف (فوق) در زبان نهجالبلاغه»، مجله زبانپژوهی دانشگاه الزهرا(س)، سال یازدهم، شماره 32، 49-76. − نورمحمدی، مهتاب، آقاگلزاده، فردوس، گلفام، ارسلان. (1391). «تحلیل مفهومی استعارههای نهجالبلاغه (رویکرد زبانشناسی شناختی)»، مجلهی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 22، 155-192. − Evans, V. (2015). The crucible of language : how language and mind create meaning, Cambridge University Press.
− Fillmore, Ch. (2006). Frame Semantics, in Cognitive Linguestics; BasicRedings, ed. By Drik Geeraerts, Walter de Gruyter, Language Arts & Disciplines.
− Lakoff, G. and Johnson, M.) 1980(. Metaphors We Live By, University of Chicago Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 259 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 247 |
||