آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,934 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,376 |
تفکیک سازندهای زمین شناسی با مقایسه بعد تراکم شبکه زهکشی و بعد فراکتال شبکه زهکشی (مطالعه موردی: دامنه های شمالی همدان) | ||
| یافته‌های نوین زمینشناسی کاربردی | ||
| مقاله 4، دوره 16، شماره 32، دی 1401، صفحه 39-59 اصل مقاله (1.56 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nfag.2021.24634.1477 | ||
| نویسنده | ||
| علیرضا ایلدرمی* | ||
| دانشیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران | ||
| چکیده | ||
| سیستم شبکه هیدروگرافی در یک حوضه آبخیز تابعی از عوامل ساختمانی، لیتولوژی و توپوگرافی میباشد که بررسی آن در مدیریت منابع طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف از این پژوهش مقایسه عملکرد دو روش بدون بعدسازی پارامترهای کمی ژئومورفولوژی تراکم شبکه زهکشی و بعد فراکتال آنها در تفکیک سازندهای زمینشناسی سطحی در دامنههای شمالی الوند همدان است. ابتدا با بررسی نقشه زمینشناسی منطقه و تصاویر ماهوارهای Earth Google و مشاهدات میدانی چهار واحد زمینشناسی شامل، گرانیت الوند، هورنفلس کلریتدار، سنگآهک مارنی و شیست استرولیتدار انتخاب و در هر واحد 2 پلات 2*2 کیلومتری به صورت تصادفی - سیستماتیک نصب و شبکه زهکشی و بعد فراکتال آنها با استفاده از نرمافزار Fractalyse و ArcGIS محاسبه شد. سپس جهت صحتسنجی از نمودار و زاویه انحراف و ضریب تعیین استفاده گردید. نتایج نشان میدهدکه نسبت صحتسنجی در هردو تکنیک بسیار خوب و شبیه هم و بین 97/0 تا 99/0 میباشد و بیانگر کارایی خوب هردو تکنیک جهت شناسایی و تفکیک واحدهای زمینشناسی است. با توجه به بررسی نمودارهای QQو نزدیکی اعداد ضریب تعیین در تکنیک تراکم شبکه زهکشی به عدد 1، زاویه انحراف کم و نزدیکی ارقام محاسباتی آن به صفر، نتایج نشان میدهد که تکنیک بدون بعدسازی تراکم زهکشی نسبت به تکنیک بعد فراکتال شبکه زهکشی برای شناسـایی و تفکـیک واحـدهای زمینشناسی منطقه مورد مطالعه بهترین و مناسبترین تکنیک است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الوند همدان؛ بعد فراکتال؛ تراکم زهکشی؛ نمودار QQ | ||
| مراجع | ||
|
احمدیخلجی، ا.، و طهماسبی، ز (1394)، شیمی کانی گارنت در پگماتیتها و سنگهای دگرگونی منطقه همدان، نشریه زمینشناسی اقتصادی، دوره 7, شماره 2، ص 243 - 258.
اقلیمی، ب (1379) نقشه زمینشناسی، مقیاس 1:100000 همدان و گزارش حاشیه آن، سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور.
امیری، م.، پیروان. ح، ر.، احمدیخلجی، ا (1394) طبقهبندی مارنهای همدان و ارتباط گروه‌های مارنی منطقه با نوع و شدت فرسایش، نشریه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره 7، شماره 4، ص 425 -441.
برزگری دهج، و.، زارع، م.، و اختصاصی، م (1398) مقایسه شاخص بدون بعد تراکم شبکه زهکش و بعد فراکتال شبکه زهکشی در جدا‌سازی واحدهای سنگشناسی (منطقه مورد مطالعه: حوضه آبخیز تفت، یزد). پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 8، شماره 31، ص 96-80.
جوکار سرهنگی، ع.، و بخشی، م (1399) ارتباط بین سازندهای زمینشناسی و فرم منحنی میزان نقشه‌های توپوگرافی در بخشی از البرز شمالی و جنوبی. فصلنامه جغرافیای طبیعی، دوره 13، شماره50، ص 95-81.
چرچی، ع.، خطیب، م.، مظفرخواه، م.، و برجسته، آ (1390) استفاده از تحلیل فراکتالى برای تعیین پویایی تکتونیک شمال منطقه لالی در شمال شـرق خوزسـتان. مـجله زمینشناسی کاربردی پیشرفته، شماره 1، ص 47-37.
خلیفه سلطانی، ا.، علوی، ا.، و قاسمی (1395) بررسی نقش ساختارهای زمینشناسی در ابعاد فراکتالی شکستگیها و آبراههها در جنوب باختری لنجان- اصفهان. نشریه علوم زمین، سال 26، شماره 101، ص 56-45.
سپاهیگرو، ع. ا، سلامی، ص.، و معانیجو، م (1396) بررسی ریخت‌شناسی و سازوکار پیدایش گرهک‌های تورمالین در آپلیت‌های منطقه خاکو (همدان) با به‌کارگیری آنالیز فراکتال و سه‌بعدی، نشریه، پترولوژی، دوره 8، شماره 29، ص 75 -88.
سپاهیگرو، ع، ا.، جعفری، س. ر.، مؤذن، م.، و شهبازی. ح (1397) بررسی شیمی کانی، دمافشارسنجی و سنگزایی سنگهای میگماتیتی منطقه همدان، نشریه پترولوژی، دوره 9، شماره 33، ص 165 - 190.
سپاهیگرو، ع. ا.، و معینوزیری، ح (1379) مروری بر فازهای نفوذی و رگه‌های موجود در مجموعه نفوذی الوند، نشریه علوم دانشگاه تهران، دوره 2، شماره پیاپی 18، ص 175-186.
سلطانی، ش.، قهرودی تالی، م.، و صدوق، ح (1398) کاربرد سنجش از دور و مدل ریاضی فراکتال در بررسی رفتار و تغییرات لندفرمهای ژئومورفولوژیکی رودخانه ارس. پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 7، شماره 4، ص 92-73.
شکیبا، س.، سپاهیگرو، ع، ا.، قاسمپور م، ر.، و کازو، ن (1399) کاربرد شیمی کانی‌های بیوتیت و ارتوپیروکسن در بررسی شرایط تکتونو- ماگمایی انکلاوهای توده پلوتونیک الوند و سنگ میزبان آنها، نشریه علوم زمین، دوره 30، شماره 118، ص ۲۲۵ -۲۴۰.
شهبازی، ح (1389) پترولوژی مجموعه سنگهای آذرین و میگماتیتهای کمپلکس الوند و توده نفوذی آلموقلاغ همدان و ارتباط بین آنها، رساله دکتری، دانشگاه شهید بهشتی.
شایان، س.، مقصودی، م.، گل علیزاده، م.، شریفیکیا، م.، و نوربخش، ف (1394) تحلیل فضایی لندفرمهای بادی با استفاده از نظریة فراکتالی (مطالعة موردی: ریگ اردستان). پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دورة 48، شماره 2، ص 245-231.
شایان، س.، یمانی، م.، و یادگاری، م (1394) مورفولیتولوژی توده الوند و نقش آن در مورفومتری و الگوی شبکه زهکشی. نشریه پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال 4، شماره 3، ص 16-1.
علیمرادی، م.، اختصاصی، م.، تازه، م.، و کریمی، ح (1397) محاسبة بُعد فراکتال سازندهای زمینشناسی و بررسی ارتباط آن با حساسیت سازندها. پژوهشهای جغرافیای طبیعی (پژوهشهای جغرافیایی)، دوره 50، شماره 2، ص 253-241.
فتاحی، م. و طالبزاده، ز (1396) ارتباط بین ضریب فشردگی حوضه آبریز با ویژگیهای فراکتال آن، نشریه تحقیقات منابع آب ایران، دوره 13، شماره 1، ص 191 - 203.
فتاحی، م.، و کامیاب، س (1397) انطباق سنجی خواص ژئومورفولوژیک حوضه آبریز و ویژگیهای چند فراکتال شکل آبراهه. نشریه تحقیقات منابع آب ایران، دوره 14، شماره 5، ص 451-339.
کرم، ا.، و صابری، م (1394) محاسبه بعد فراکتال در حوضههای زهکشی و رابطه آن با برخی خصوصیات ژئوموفولوژیکی حوضه (مطالعه موردی: حوضههای آبریز شمال تهران). پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، سال 4، شماره 3، ص 167-153.
کامیاب، س.، و فتاحی، م (1397) انطباق سنجی خواص ژئومورفولوژیک حوضه آبریز و ویژگیهای چند فراکتال شکل آبراهه، تحقیقات منابع آب ایران، دوره 14، شماره 5، ص 326-311.
محمدی خشویی، م.، اختصاصی، م.، طالبی، ع.، و حسینی، ز (1398) بررسی رابطه بین بعد فراکتال و ویژگیهای مورفومتریک شبکه زهکشی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز دشت یزد-اردکان). نشریه خشک بوم، دوره 9، شماره 2، ص 16-1.
محمدی خشویی، م.، و اختصاصی، م (1398) مقایسه بعد فراکتال و ویژگیهای ژئومورفولوژیک در مدیریت حوضه آبخیز عقدا. پژوهشهای فرسایش محیطی، دوره 9، شماره 1، ص 84-62.
نظری صارم، م.، دبیری، ر.، انصاری، م.، و وثوقی عابدینی، م (1399) برآورد بعد ﻓﺮاﻛﺘﺎﻟﻲ ژئومورفولوژی کرانه‌های شمال خلیجفارس ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺷﻤﺎرش ﺟﻌﺒﻪای، نشریه پژوهشهای ژئومورفولوژی کمی، دوره 9، شماره 34، ص 174-159.
Ariza, V. A., Jiménez-Hornero, F., Gutiérrez, de., Ravé, E (2013) Multi-fractal analysis applied to the study of the accuracy of DEM-based stream derivation, Geomorphology, 197: 85-95.
Baas, A. C. W (2002) Chaos, fractals and self-organization in coastal geomorphology: simulating dune landscapes in vegetated environments. Journal of Geomorphology, 48: 309-328.
Bi, L., He, H., Wei, Z., Shi, F (2012) Fractal properties of landform in the Ordos block and surrounding areas. Journal of China Geomorphology, 175: 151-162.
Dutta, S., Ghosh, D., Chatterjee, S (2014) Multifractal detrended fluctuation analysis of pseudorapidity and azimuthal distribution of pions emitted in high energy nuclear collisions, Int. J. Mod. Phys, A 29, 1450084.
Donadio, C., Magdaleno, F., Mazzarella, A., Kondolf, G. M (2014) Fractal dimension of the hydrographic pattern of three large rivers in the Mediterranean morphoclimatic System: geomorphologic interpretation of Russian (USA), Ebro (Spain) and Volturno (Italy) Fluvial Geometry, Pure and Applied Geophysics, 172: 1975-1984.
Eshraghi, S. A. and Mohammadi Gharai, M., 2003 - Geological Map of Tuyserkan 1/100000, Geological Survey and Mineral exploration of Iran, Tehran.
Fac-Beneda, J (2013) Fractal structure of the Kashubian hydrographic system, Journal of Hydrology, 488: 48 – 54.
Garsia-Ruiz.Juan M (1992) Fractal Trees and Horton’s Laws Mathematical Geology, 24.
Horton, R. E (1945) Erosional Developments of Streams and Their Drainage Basin; Hidrophysical Approach to Quantitative Morphology: Geol. Soc. Am. Bull, 56: 275-370.
Hui, Y., Changxing, S (2017) The Fractal Characteristics of Drainage Networks and Erosion Evolution Stages of Ten Kongduis in the Upper Reaches of the Yellow River, China. Journal of Resources and Ecology, 8: 165 –174.
Ildoromi, A. R (2011) Evaluationof Watershed Stabilityusing Geomorphologic and Tectonics Evidence (Case study: Alvand Mountain), International Journal of Natural Resources and Marine Sciences2011, 1 (3): 175-186.
Kusak, M (2014) Methods of fractal geometry used in the study of complexgeomorphic netwoks, AUC Geographica, 49: 99–110
Kumar, A (2014) Geomorphologic Instantaneous Unit Hydrograph Based Hydrologic Response Models for Ungauged Hilly Watershed in India, Water Resources Management, DOI10.1007/s11269-014-0848-z.
Mandelbrot, B. B (1983) The fractal geometry of nature/Revised and enlarged edition, NewYork, WH Freeman and Co. 495p.
Mwaniki, M. W., Moeller, M. S., Schellmann, G (2015) A comparison of Landsat 8 (OLI) and Landsat 7(ETM+) in mapping geology and visualizing lineaments: A case study of central regionKenya. International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing & Spatial Information Sciences.
Prigarin, S. P., Sandau, K., Kazmierczak, M., Hahn, K (2013) Estimation of Fractal Dimension: A Survey with Numerical Experiments and Software Description, International Journal of Biomathematics and Biostatistics, 2: 167-180.
Turcotte, D. L (2007) Self-organized Complexity inGeomorphology: Observations and Models, Geomorphology, 91: 302-310. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 416 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 207 |
||