آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,919 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,370 |
کاربست نظریۀ کنش گفتاری جان سرل در خوانش خطبۀ غرّاء | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 5، دوره 9، شماره 33، خرداد 1400، صفحه 71-95 اصل مقاله (1.42 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2021.22769.2552 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه دست رنج* 1؛ کیوان احسانی1؛ منصوره عرب2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
| 2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
| چکیده | ||
| خطبۀ غرّاء با عنایت به ارزش ادبی و اخلاقی ویژه‌اش، تحلیل‌های گوناگونی را میطلبد. با عنایت به آنکه کاربست مباحث زبان‌شناسی در مطالعه متون دینی، امکان واکاوی زوایای گوناگون مسئله پژوهشی را فراهم مینماید، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس نظریۀ کنشگفتاری جان سرل، واکاوی خطبۀ غرّاء را مدنظر قرار داد تا بتوان با عنایت به این رویکرد، خوانش ساختارمندی از خطبۀ غرّاء که از شاکلۀ زبانی قدرتمندی در ارائه مضامین مهم برخوردار است ارائه داد. بررسی مزبور روشن ساخت که از میان کنش‌های گفتاری پنج‌گانه، کنش گفتاری اظهاری، ترغیبی و عاطفی در خطبۀ غرّاء نمود دارد. البته روح کلی فعل مضمون در سخن، با توجه به بافت درون زبانی در استفاده از پاره‌گفتارهای سجع‌گونه و موزون و نیز توصیف و استعاره‌ها و از آن‌سو بافت موقعیت خطبه که زمینه ایراد این خطبه را سبب شده است، کنش گفتاری ترغیبی و عاطفی است که در لایۀ غیرمستقیم کنش گفتاری، مخاطب را از دنیاگرایی و غفلت از مرگ تحذیر داده و به تقوای الهی و توشه‌برداری برای آخرت ترغیب مینماید. آنچه ضریب تأثیر کنش‌های گفتاری را دو چندان می‌کند، کیفیت استفاده از این کنش‌های گفتاری است که خطی نبوده و دارای فراز و فرود است. پیش از رسیدن به نقاط اوج که می‌بایست کنش ترغیبی و عاطفی غیرمستقیم صورت گیرد، کنش اظهاری زمینه‌سازی مناسب را فراهم می‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کنش گفتاری؛ جان سرل؛ نهج البلاغه؛ خطبۀ غرّاء | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم. - نهجالبلاغه؛ شریف الرضی محمد بن حسن. (1414ق). مصحح صبحی صالح. قم: هجرت، چاپ اول. - آقاگل‌زاده، فردوس. (1375). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - پایا، علی. (1383). فلسفه تحلیلی، مسائل و چشم‌اندازها. تهران: طرح نو. - چپمن، شیوان. (1384). از فلسفه به زبان‌شناسی. ترجمه حسین صافی. تهران: گام نو. - حسینی، محمدضیاء، حسن‌پور، خسرو. (1391). سخن کاوی: گفتمان‌شناسی (انتقادی) تجزیه‌وتحلیل کلام. تهران: رهنما. -دهقان ضاد، رسول؛ موسوی مهربانی، ایمان.(1395). «تحلیل ساختاری اسلوب تهکّم در خطبههای نهجالبلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، سال چهارم، شماره16، 15-31. - سرل، جان راجرز. (1385). افعال گفتاری؛ جستاری در فلسفه زبان. ترجمه محمدعلی عبداللهی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. - صفوی، کورش. (1387). درآمدی بر معناشناسی. تهران: سوره مهر (پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی). - طباطبایی، محمدکاظم. (1397). نقد متن و بررسی شبهات پیرامون نهجالبلاغه. قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث. - فرخی، میثم؛ شهبازی، امین.(1396). «تکنیکهای عملیات روانی امام علی(ع) در رویارویی با دشمنان مطالعه موردی خطبههای نهجالبلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، سال پنجم، شماره 20، 33-51 - کوک، گای. (1388). زبان‌شناسی کاربردی. ترجمه مصطفی حسرتی، فریبا غضنفری و عامر قیطوری. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه. - مغنیه، محمدجواد. (1904م). فی ظلال نهجالبلاغه. مصحح: سامی غریزی. بیروت: دارالکتاب العلمیه. - مکارم شیرازی، ناصر. (1375). پیام امام شرح تازه و جامعی بر نهجالبلاغه. تهران: دار الکتب الاسلامیه. - مکاریک، ایرنا ریما. (1384). دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر. محمد نبوی، تهران: آگه. - یول، جورج. (1387). کاربردشناسی زبان. ترجمه محمد عموزاده و منوچهر توانگر. تهران: سمت. - Austin, J. L. (1970). How to Do Things with Words?, The William James Lectures Delivered at Harvard University: Harvard University Press.
- Botha, J.E (1991). »Speech act theory and new testament exegesis«, HTS Teologiese Studies / Theological Studies, Vol 47, No 2, PP 294-303.
- Brinton, L. J. (2000). The Structure of Modern English: A Linguistic Introduction, Amsterdam: John Benjamins publishing Company.
- Crystal, D (1985). A Dictionary of Linguistics & Phonetics, Basil Blackwell Ltd, New York.
-Searle, J. R. (1969). Speech Acts: an Essay in the philosophy of Language, Cambridge: Cambridge University Press.
- Searle, J. R. (1975). A taxonomy of illocutionary acts. Language and knowledge, Minneapolis: University of Minneapolis press.
- Verschueren, J. (2003). Understanding pragmatics. Arnold: London.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 539 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 531 |
||