
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 490 |
تعداد مقالات | 5,109 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,394,168 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,205,193 |
تأثیرپذیری ابن نباته فارقی از خطبه جهاد امام علی (ع) با محوریت تضمین (با تکیه بر شرح ابنابیالحدید) | ||
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
مقاله 3، دوره 9، شماره 33، خرداد 1400، صفحه 41-56 اصل مقاله (881.31 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2020.20326.2375 | ||
نویسندگان | ||
مهرداد آقائی* 1؛ محمدرضا شادمنامن2؛ شیما تقی پورکندسر3 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران | ||
3دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران | ||
چکیده | ||
نهجالبلاغه به اذعان غالب نهجالبلاغه پژوهان، کتابی فرادانش بشری است که فهم تفصیلی آن لازمة تسلط به دانشهای ارزشمندی چون علوم بلاغی است. کلام امام همام توأم با فصاحت و بلاغت دیدگان همۀ سخنوران و بلاغتپژوهان را خیره و متحیّر نموده است. هدف این مقاله نمایش و پایش چنین عرصههایی از سخنوری و خیالپروری امیرمؤمنان(ع) در یکی از خطبههای غرّای ایشان معروف به خطبه جهاد و مقایسه آن با خطبههای جهادی ابننباته فارقی، با تکیه بر شرح ابنابیالحدید است و پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه ابننباته در خطبههای خود از کلام امام همام بهره جسته و موفق بوده است. این مقاله با روش تطبیقی- تحلیلی بر آن است تا با مقایسه و مقابله خطبه جهادی 27 امام علیهالسلام با خطبههای پنجگانه جهادی ابننباته این مسأله را تبیین کند که نهجالبلاغه علاوهبر فصاحت و بلاغت دارای معانی ژرف و مفاهیم والایی است که با فطرت انسان گرهخورده و از سرچشمه وحی مایه گرفته است و در خطبههای آن از تشبیهات و استعارات و نکتههای دقیق بلاغی استفاده شده است؛ درحالیکه در خطبههای جهادی ابننباته تکلّف و صنایع بدیعی بیشازحد متن خطبهها را بیروح و تصنعی ساخته است، هر خطیب سخنوری در رکاب همانندی و مقابله با جوهر تابناک نهجالبلاغه جز اظهار عجز و ناتوانی خود قدمی برنداشته است؛ چراکه در آسمان بلاغت هیچ اختری را یارای مشاکله با آفتاب بلاغت نیست. کلام امام در عین فصاحت و بلاغت، موجز و رسا است، درحالیکه ابننباته در خطبههای خود با بهرهگیری از اطناب و اطالة کلام نتوانسته پای در رکاب نهجالبلاغه بگذارد. | ||
کلیدواژهها | ||
نهجالبلاغه؛ امام علی(ع)؛ ابننباته فارقی؛ ابنابیالحدید؛ خطبة 27 جهاد؛ تضمین | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم. - ابنأبیالحدید المعتزلی، عبدالحمید. (2007). شرح نهجالبلاغة، محقق: محمد ابراهیم، بیروت: دارالکتاب العربی. - ابنأثیر، نصرالله بنمحمد. (1962). المثلالسائر فیأدب الکاتب والشاعر،القاهرة: دارنهضة مصر. - ابن خلکان، احمد بن محمد. (1364). وفیات الأعیان و أنباء ابناء الزمان، تحقیق احسان عباس، قم: انتشارات شریف رضی. - ابنالرسول، سید محمدرضا و سلطانینژاد، فهیمه. (2012). «أثر کلام الإمام علی علیه السلام فی الأدب الصغیر والأدب الکبیر» مجلة أهل البیت علیهمالسلام، شماره 12، صص 240-251. - ابنشاکر الکتبی، محمد. (1980). عیون التواریخ، بغداد: دار الرشید. - ابننباتة، عبدالرحیم بنمحمد. (2014). دیوان خطب ابننباتة، دمشق: مطبوعات رابطة خطباء الشام. - ابننباتة، عبدالرحیم بنمحمد. (2012). دیوان خطب ابننباتة، الکویت: إصدارات الوعی الإسلامی. - أختر، مهجبین. (2014). «مکانة کلام علی بن أبی طالب علیه السلام فی الأدب العربی»، مجلة الداعی دار العلوم دیوبند، شماره ٢، صص 1-8. - الهامی، داوود. (1379). دنیای نهجالبلاغه، قم: انتشارات مکتبالإسلام. - آقائی، مهرداد؛ شادمنامن، محمدرضا و نورانی، ظریفه. (1397). «تبیان بیان در کلامِ امام همام از نگاه شارحِ تامّ»، پژوهشنامه نهجالبلاغه،دوره 6، شماره 24، 21-34. - بهرامپور، ابوالفضل. (1396). ترجمه و شرح روان نهجالبلاغه، قم: آوای قرآن. - الجارم، علی و مصطفی، امین. (1389). البلاغة الواضحة، طهران: مؤسسة الصادق للطباعة و النشر. - جعفری، سیّد محمدمهدی. (1372). پرتوی از نهجالبلاغه (با استفاده از ترجمه آیة الله سید محمود طالقانی)، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. - حاجیخانی، علی. (2016). «شبهة استعمال السجع و تنمیق الکلام فی نهجالبلاغة و الردّ علیها»، مجلة دراسات فی العلوم الإنسانیة، شماره 22، صص113-128. - حسینی اجداد نیاکی، سیّد اسماعیل. (1393). «بررسی و تحلیل زیبایی شناختی خطبۀ جهاد»، پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت، سال 3، شمارۀ 2، صص 19-36. - الخطیب، السید عبد الزهراء الحسینی. (1985). مصادر نهج البلاغة وأسانیده، بیروت: دار الأضواء. - راثی، محسن. (1383). تأثیر نهجالبلاغه و کلام امیر المومنین علی(ع) در شعر فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر. - دشتی، محمد. (1390). ترجمه نهجالبلاغه، تهران: انتشارات طلیعه سبز. - سالم، شیرین و حاجیزاده، مهین. (1391). «زیباییشناسی گونههای جناس در نهجالبلاغه»، پژوهشنامه علوی، شماره 1 (پیاپی 5)، دوره 3، 67-90. - شهیدی، سید جعفر. (1389). ترجمه نهجالبلاغه، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - صنعتگر، خلیل. (1378). «دو تن از نخبگان خطابه»، فصلنامه پیام حوزه، شماره 23، 218-225. - عجیمی، احمد فاضل. (2016). ملخص من شرح نهجالبلاغه لابنابیالحدید، کربلاء المقدسة: مؤسسة علوم نهجالبلاغة فی العتبة الحسینیة المقدسة. - عرفان، حسن. (1385). ترجمه و شرح جواهرالبلاغه، قم: نشر بلاغت. - مطهری، مرتضی. (1392). سیری در نهجالبلاغه، قم: دار التبلیغ الإسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 726 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 678 |