
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,946 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,385 |
بررسی روند تغییرات کمی سطح ایستابی طی سال های 90-1371 با آزمون من-کندال (مطالعه موردی؛ دشت فیروزآباد، استان فارس، ایران) | ||
یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی | ||
دوره 15، شماره 30، دی 1400، صفحه 165-176 اصل مقاله (845.85 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nfag.2021.23609.1451 | ||
نویسندگان | ||
حجت دلاور1؛ قربان وهاب زاده کبریا* 2؛ جمشید قربانی2؛ محمدرضا اشرفی3 | ||
1دانشآموخته کارشناسیارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
2دانشیار گروه آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
3کارشناس سازمان آب منطقهای استان فارس | ||
چکیده | ||
آبزیرزمینی در مناطق خشک و نیمهخشک یکی از منابع مهم برای مصارف مختلف محسوب شده که به دلایلی دچار تغییرات کمی و کیفی میشود. یکی از این مناطق دشت فیروزآباد در غرب استان فارس است که آب زیرزمینی آن، منبع اصلی آب شرب و کشاورزی میباشد. در این مقاله تغییرات کمی سطح آب زیرزمینی دشت فیروزآباد که یکی از قطبهای کشاورزی ایران است، با آزمون من-کندال بررسی گردید. نتایج نشان داد که با توجه به هیدروگراف واحد آب زیرزمینی دشت فیروزآباد در دوره آماری 90-1371 در شرق و غرب رودخانه، روند کلی تغییرات سطح ایستابی دارای افت مستمر و قابل توجه بوده، بطوریکه در شرق دشت بیش از 21 متر و در غرب 83/20 متر سطح تراز آب زیرزمینی افت کرده است. البته به علت بارندگی زیاد (678 میلیمتر) در سال 1383، نقشه تغییرات عمق سطح آب زیرزمینی سال 85-80 آبخوان، افت کمتری را نشان میدهد. تغییرات هیدروگراف واحد دشت فیروزآباد برای دوره 90-85 نیز به شدت افت آب زیرزمینی را نشان میدهد، به طوریکه در کلیه نقاط افت سطح آبخوان دیده میشود. بیلان آب زیرزمینی آبخوان این دشت در دوره آماری مبین آن است که تغییرات حجم ذخیره آبخوان به بدلیل برداشت اضافی در طول دوره آماری به مقدار 5/17میلیون مترمکعب منفی بوده و عامل اصلی افت سطح ایستابی است. این میزان تخلیه عمدتا از چاههای بهرهبرداری تامین گردید. با توجه به نقش سازندهای سخت زمینشناسی طراف در تغذیه آبخوان دشت فیروزآباد استفاده از این منبع برای جبران کمبود آب در آینده مقدور نیست. بنابراین باید سایر منابع آبی منطقه از جمله انتقال آب از سدهای تنگاب و هایقر بررسی گردد. بطور کلی در حاشیه ارتفاعات عمق سطح آب بیشتر و به سمت مرکز دشت کاهش مییابد. | ||
کلیدواژهها | ||
دشت فیروزآباد؛ سطح آب زیر زمینی؛ آزمون من-کندال؛ هیدروگراف واحد | ||
مراجع | ||
احراریرودی، م (1397) ارزیابی اثرات خشکسالی بر کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی استان سیستان و بلوجستان. نشریه یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی، دوره 12، شماره 23، ص 113-104.
آروین، ع. خ.، و هابزادهکبریا، ق.، موسوی، س. ر.، و بختیاریکیا، م (1398) مدلسازی مکانی فرونشست زمین در جنوب حوزه آبخیز میناب با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی. نشریه سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، شماره 3، سال10، ص 34-19.
آروین، ع. ع.، حلبیان، ا. ح.، و بهارلو، م (1395) اثر نوسانات اقلیمی و برداشت آب بر تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت دامنه، مجلة مخاطرات محیط طبیعی، شماره 7، سال 5، ص 67-47.
اسدزاده، ف، شکیبا، س و کاکی، م (1396) ارزیابی و تحلیل روند کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت عجبشیر برای مصارف کشاورزی. نشریه یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی، دوره 11، شماره 21، ص 124-114.
اسماعیلی، ر.، و حسینزاده، م. م (1397) ارزیابی و تحلیل پارامترهای شیمیایی در شاخص کیفیت آب زیرزمینی (WQI) (مطالعه موردی: جلگه ساحلی شهرستان نور، استان مازندران). فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 41، سال 11، ص 63-49.
افضلی، آ.، و شاهدی، ک (1393) بررسی روند تغییرات کمی و کیفی آب زیرزمینی دشت آمل- بابل. پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، شماره 10، سال 5، ص 156-144.
اکبریاریمی، ح.، مومنی، ع. ا.، و خراسانی، ا (1398) بررسی فرونشست دشت سمنان ناشی از برداشت آب زیرزمینی، نشریه یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی، دوره 13، شماره 26، ص 110-96.
امیدوار، ک.، و بهزادیکریمی، ح (1396) تحلیل فضایی کیفیت منابع آب زیرزمینی جهت مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی )مطالعه موردی: دشت آباده طشک- جهان آباد). فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 4، سال 10، ص 44-19.
امیری، ف.، اشرفیبیرگانی، م.، احمدی، ا.، و صارمینژاد، ف (1397) نشریه یافتههای نوین زمینشناسی کاربردی، دوره 12، شماره 23، ص 127-114.
انصاری، م.، و فتوحی، ص (1396) بررسی دورههای ترسالی و خشکسالی و اثرات آن بر منابع آب زیرزمینی دشت ممسنی. فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 36، سال 10، ص 87-73.
بهمنش، ج.، صمدی، ر.، و رضایی، ح ( 1394) بررسی روند تغییرات تراز آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت ارومیه). پژوهشهای حفاظت آب و خاک، شماره 4، سال 22، ص 84-67.
حجه فروشنیا، ش.، و برهانی، م (1399) بررسی خطر وقوع فروچالهها در آبخوانهای جنوب استان اصفهان با تاکید بر نقاط کارستی. فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 48، سال 13، ص 67-47.
جندقی، ن.، حشمتپور، ع.، قره محمودلو، م.، و پسند، س (1399) اثر خشکسالی بر کیفیت منابع آبهای سطحی استان گلستان جهت اهداف آبیاری، مطالعه موردی: رودخانه گرگان رود. فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 48، سال 13، ص 88-75.
خرمبخت، ا. ع (1395) واکاوی کمّی تأثیر کیفیت آب زیرزمینی در ارتقاء شاخص توسعه روستایی بر مبنای مدل موریس، مطالعه موردی: شهرستان خنج. فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 2، سال 9، ص 70-57.
دلاور، ح (1392) بررسی روند تغییرات کمی وکیفی منابع آبهای زیرزمینی (مطالعه موردی؛ دشت فیروزآباد، استان فارس). پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
رهنما، ه (1388) بررسی روند تغییرات کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی، مطالعه موردی: دشت جوین، پایاننامه کارشناسیارشد آبخیزداری، دانشگاه مازندران، 139 ص.
شرکت سهامی آب منطقهایی فارس (1394) مطالعات بهنگام سازی بیلان منابع آب محدودههای مطالعاتی حوزه آبریز رودخانه مند و حوزههای بسته هرم، کاریان و خنج منتهی به سال 80-1389. جلد پنجم - ارزیابی منابع آب ضمیمه گزارش شماره12- گزارش بیلان آب محدوده مطالعاتی فیروز آباد (2612).
شعبانی، م (1387) تعیین مناسبترین روش زمینآمار در تهیه نقشه تغییرات pH و TDS آبهای زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت ارسنجان). مجله مهندسی آب، شماره 1، سال 1، ص 57-47.
شمسیپور، ع. ا.، و حبیبی، ک (1386) ارزیابی اثرات خشکسالیها بر منابع آبهای زیرزمینی (مطالعه موردی دشتهای شمال همدان ). همایش ژئوماتیک، سازمان نقشهبرداری کشور، تهران،10.
عباسنژاد، ا.، و شاهیدشت، ع. ر ( 1392) بررسی آسیبپذیری دشت سیرجان با توجه به برداشت بیرویه از سفره آب زیرزمینی. نشریه جغرافیا و آمایش شهری – منطقهای، شماره 7، سال 3، ص 96-85.
علیزاده، ا (1385) اصول هیدرولوژی کاربردی، جلد 6، موسسه چاپ و انتشار آستان قدس رضوی، دانشگاه امام رضا، مشهد.
قانقرمه، ع. ع.، روشن، غ. ر، و نگهبان، س (1396) برنامه مدیریت تطبیقی منابع آبی استان گلستان جهت کاهش ریسک خشکسالیهای آتی. فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 4، سال 10، ص 116-95.
قنبری، ع. ر (1399) بررسی آسیبپذیری دشت خنج - فیشور لارستان با استفاده از مدل دراستیک. فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 47، سال 13، ص 115-95.
صادقی، م. م.،. ابراهیمی، ب.، و پسندی، م (1397) افت شدید سطح آب زیرزمینی و اندرکنش رودخانه- آبخوان (مطالعه موردی: آبخوان نجفآباد در حوضه زایندهرود). نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، شماره 2، سال 22، ص 125-107.
نوروزی، غ. ر.، احمدیدستگرد، ع. ق.، رهنماراد، ج.، و درمیانی، ع (1390) افت سطح آب زیرزمینی و بررسی نشت زمین در دشت درمیان. سیامین گردهمائی علومزمین، تهران،22.
یوسفی، ع. ح.،. نصیری، ب.، کرمپور، م.، و ملکیان، آ (1397) بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر تغییرات سطح ایستابی آب زیرزمینی مناطق خشک (مطالعه موردی: دشت صحرای باغ). فصلنامه جغرافیای طبیعی، شماره 42، سال 11، ص 112-97.
Almedeij, J., AL-Ruwaih, F (2006) Periodic behavior of groundwater level fluctuations in residential areas. Hydrology, 328: 677-684.
Elmahdi, A (2008) Water banking-landuse approach to improve river productivity and environmental performance. National Nile Basin Committee, 1: 94-105.
Panda, D., Abhishek, M., Jena, S. K., James, B. K., Kumar, A (2007) The influence of drought and anthropogenic effects on ground water levels in Orissa, India. Hydrology, 343: 140-153.
Shahid, S., Hazarika, M. K (2009) Groundwater drought in the northwestern districts of Bangladesh. Water Resource Management, 24(10): 1989-2006.
Touchan, R., Anchukaitis, K. J., Meko, D. M., Sabir, M., Attalah, S., Aloui, A (2011) Spatiotemporal drought variability in northwestern Africa over the last nine centuries. Climate Dynamics, 37(1-2): 237-252.
Wanda, E., Monjerezi, M., Mwatseteza, J. F., Kazembe, L. N (2011) Hydro-geochemical appraisal of groundwater quality from weathered basement aquifers in Northern Malawi. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 36(14-15): 1197-1207.
Zhang, W., Yan, Y., Zheng, J., Li, L., Dong, X., Cai, H (2009) Temporal and spatial variability of annual extreme water level in the Pearl River Delta region, China. Global and Planetary Change, 69(1-2): 35-47. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 409 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 220 |