نمادشناسی و منشأیابی مضمون نقش گاو در سفالینه های نیشابور با اتکا بر متون تاریخی

- احمد‌زاده، فرید؛ حسینی، سید‌هاشم؛ و زنگنه، لیلا، 1397، «مطالعه و شناخت نقوش جاندار بر روی سفالینه‌های نیشابور( در قرون سوم و چهارم هـ.ق.)». جلوه هنر، دورۀ جدید، سال 10، شمارۀ 1، بهار و تابستان، شمارۀ پیاپی: 19، صص: 7-20.

- اسماعیل‌پور، ابوالقاسم، 1377، اسطوره، بیان نمادین. تهران: سروش.

- اشمیت، اریس ف، 1342، تخت جمشید. تهران: مؤسسۀ انتشارات فرانکلین.

- آزاد‌بخت، مجید؛ و طاووسی، محمود، 1391، «استمرار نقش‌مایه‌های ظروف سیمین دورۀ ساسانی بر نقوش سفالینه‌های دورۀ سامانی نیشابور». فصلنامۀ نگره، شمارۀ 22، تابستان، صص: 57-71.

- بیرونی، ابوریحان، 1363، آثار الباقیه. ترجمۀ اکبر داناسر شت، قم: امیرکبیر، چاپ سوم، فصل نهم.

- بیرونی، ابوریحان، 1367، التنهیم لأوائل صناعهة التجیم. تهران: چاپ جلال‌الدین همائی.

- پاپلی‌یزدی، محمد‌حسین؛ و لباف‌خانیکی، مجید، 1375، «گاو آهن، فرهنگ اصطلاحات روستایی خراسان». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 29، شمارۀ 114-115، صص: 357-341.

- پاتس، دانیل‌تی، 1385، باستان‌شناسی ایلام. ترجمۀ زهرا باستی، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.

- پاریاد، افتر، 1394، «نقد و بررسی تطبیقی کارکرد نمادین شیر و گاو». زبان و ادب فارسی (نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز)، دورۀ 68 , شمارۀ 232، صص: 31-47.

- پاکباز، رویین، 1381، دایرة‌المعارف هنر (نقاشی، پیکره‌سازی و هنر گرافیک). تهران: فرهنگ معاصر.

- پور‌داود، ابراهیم، 1381، یادداشت‌های گات‌ها. تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول.

- توحیدی، فائق، 1377، «بررسی‌های هنری و کاربردی ظروفی به‌نام ریتون (ساغر) در هنر ایران»، مجلۀ موزه‌ها، شمارۀ 20، پاییز و زمستان.

- توحیدی، فائق، 1385، فن و هنر سفالگری. تهران: انتشارات سمت.

- چنگیز، سحر؛ و بلخاری‌قهی، حسن، 1395، «تحلیل نمادهای عددی، هندسی و جانوری در سفالی از نیشابور( با تاکید بر مضامین مذهبی قرن چهارم)». خراسان بزرگ، سال 7، شمارۀ 25، زمستان، صص: 1-14.

- چنگیز، سحر؛ و رضالو، رضا، 1390، «ارزیابی نمادین نقوش جانوری نیشابور». هنرهای زیبا- تجسمی، شمارۀ 47، دورۀ 15، صص: 33-44.

- حسینی‌کازرونی، سید‌احمد، 1386، «گوشورون(بررسی سیمای تمثیلی و اساطیری گاو در شاهنامۀ فردوسی)»، فصل‌نامۀ تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، شمارۀ پیاپی: 28، تابستان، صص: 31-44.

- خالدیان، ستار، 1384، «تأثیر هنر ساسانی بر سفال دورۀ اسلامی». باستان پژوهی، شمارۀ 16، دورۀ 8، صص: 19-30.

- دادور، ابوالقاسم، 1393، «نقوش و نمادهای گیاهی و حیوانی در سفالینه‌های دوران اسلامی ایران». فصلنامۀ نگارینه هنر اسلامی، شمارۀ 4، زمستان، صص: 4-18.

- دهخدا، علی‌اکبر، 1377، لغت‌نامه (جلدچهارم). تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

- راجرز، ام.، 1374، سفالگری در: هنرهای ایران. ر. دبلیو. فریه. ترجمۀ پرویز مرزبان، تهران: نشر فروزان.

- رضی، هاشم، 1381، آئین مهر (جلد یک)، تهران: انتشارات بهجت.

- سرخوش‌کرتیس، وستا، 1373، اسطوره‌های ایرانی. ترجمۀ عباس مخبر، تهران: نشر مرکز.

- شایست‌نشایست، 1369، ترجمۀ کتایون مزداپور، تهران: موسسۀ مطالعات و تحفیقات فرهنگی.

- شراتو، بمباچی، 1384. «هنر سامانی و غزنوی». تاریخ هنر ایران(7). ترجمۀ یعقوب آژند، تهران: انتشارات مولی، صص: 70-45.

- صراف، محمدرحیم، 1384، مذهب قوم ایلام. تهران: انتشارات سمت.

- صوفی، عبدالرحمن‌بن‌عمر، 1381، صورالکواکب الثابته. ترجمۀ خواجه‌نصیر‌الدین‌ طوسی، به کوشش: بهروز مشیری، تهران: ققنوس.

- عبدالهی، رضا، 1387، تاریخ ایران. تهران: امیرکبیر.

- عسکری‌الموتی، حجت‌اله، 1395، «بازخوانی محتوایی نقوش سفال نیشابور در قرن چهارم هجری با محوریت باورهای مذهبی و پیش‌گویی‌های نجومی». خراسان بزرگ. سال 7، شمارۀ 25، زمستان، صص: 15-27.

- عسگری‌الموتی، حجت‌اله، 1389، «اسطوره همچون نظام نشانه‌شناسی... نقش پردازی سفال نیشابور...». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه هنر اسلامی تبریز (منتشر نشده).

- عسگری‌گلوگاهی، آیناز، 1393، «بررسی نمادهای حیوانی در ایران عصر باستان». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد دانشگاه سیستان و بلوچستان (منتشر نشده).

- عطایی، مرتضی؛ موسوی‌حاجی، سیدرسول؛ و کولابادی، راحله، 1391، «سفال منقوش گلا‌به‌ای (انواع، گستردگی، تاریخ‌گذاری)». فصلنامۀ نگره، شمارۀ 23، پاییز، صص: 71-87.

- علی‌بیگی، سجاد؛ و خسروی، شکوه، 1390، «نگاره کشاورزان عصر آهن بر روی قطعه سفالی از رباط کریم». باستان‌پژوهی، دورۀ جدید، شمارۀ 5، صص: 142-143.

- عنصرالمعالی، کیکاوس‌بن‌اسکندر، 1371، قابوس‌نامه. تصحیح: غلامحسین یوسفی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ششم.

- غزنی، سرفراز، بی‌تا، ابرمردان تاریخ علوم عبدالرحمن صوفی رازی. تهران: سازمان پژوهش‌های علمی.

- فردوسی، حکیم ابوالقاسم، 1383، شاهنامه. براساس نسخۀ 9 جلدی چاپ مسکو. زیر نظر: ی . ا. برتلس، دورۀ دو جلدی، تهران: ققنوس، چاپ سوم.

- فرنبغ دادگی، 1369، بندهشن. ترجمۀ مهرداد بهار، تهران: انتشارات توس.

- فیروز، شاهرخ، 1345، سفال. تهران: چاپخانۀ بهمن.

- قروینی، زکریا، 678 (هـ.ق.)، عجایب‌المخلوقات و غرائب الموجودات.

- قوچانی، عبدالله، 1384، کتیبه‌های سفال نیشابور. تهران: موزۀ رضا عباسی.

- کاشفی‌سبزواری، حسین‌بن‌علی، 1350، فتوت‌نامه سلطانی. تصحیح: محمد‌جعفر محجوب، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، چاپ اول.

- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، 1377، گور خمره‌های اشکانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

- کامبخش‌فرد، سیف‌الله، 1377، سفال و سفالگری در ایران. تهران: نشر ققنوس، چاپ دوم.

- کریستین‌سن، آرتور، 1385، ایران در زمان ساسانیان. مترجم: رشید یاسمی، انتشارات صدای معاصر.

- کزازی، میر‌جلال‌الدین، 1376، رویا، حماسه، اسطوره. تهران: نشر مرکز، چاپ دوم.

- کیانی، محمد‌یوسف، 1377، پیشینه سفال و سفالگری در ایران. تهران: نشر نسیم دانش.

- گروبه، ارنست، 1384، سفال اسلامی (مجموعۀ هنر اسلامی ناصر خلیلی). فرحناز حایری. تهران: نشر کارنگ.

- گیاهی‌یزدی، حمیدرضا، 1388، تاریخ نجوم در ایران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

- مَروَزی، عین‌الزمان‌حسن‌بن‌علی‌احمد‌ابوعلی‌قطان، 1379، گیهان‌شناخت. قم: نشر واحد انتشارات کتابخانه بزرگ آیت‌الله‌العظمی‌مرعشی‌نجفی (ره).

- معین، محمد، 1381، فرهنگ فارسی. جلد 1و 4، تهران: انتشارات امیر‌کبیر.

- ناظر‌زاده‌کرمانی، فرهاد، 1386، نمادگرایی در ادبیات نمایشی. تهران: برگ.

- نجم‌رازی، عبدالله بن محمّد، 1371، مرصاد العباد من المبدأ الی المعاد. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی‌، چاپ چهارم.

- نعمتی، محمدرضا؛ و صدرایی، رضا، 1387، « پژوهشی در فرهنگ و هنر دورۀ اشکانی در فلات‌مرکزی ایران بر اساس ریتون‌های مکشوف از محوطۀ ولیران دماوند».مطالعات باستان‌شناسی (دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران)، پاییز و زمستان، دورۀ 4، شمارۀ 2 (پیاپی 6)، صص: 103-121.

- نوری، نجمه؛ و صالحی‌کاخکی،احمد، 1395. سفال گلابه‌ای منقوش رنگارنگ (موزه بنیاد تهران). تهران: انتشارات بین المللی گیوا.

- نیبرگ، هنریک سموئل، 1359، دین‌های ایران باستان. ترجمۀ سیف‌الدین نجم‌آبادی، تهران: مرکز ایرانی مطالعۀ فرهنگ‌ها.

- نیشابوری، ابواسحاق‌ابراهیم بن منصور بن خلف، 1382، قصص‌النبیاء. به‌اهتمام: حبیب یغمایی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

- هال، جیمز، 1380، فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب. ترجمۀ رقیه بهزادی، فرهنگ اساطیر و داستان‌واره‌ها در ادبیات فارسی. تهران: نشر فرهنگ معاصر.

- همپارتیان، تیرداد، 1382، «نقوش انسانی، حیوانی و گیاهی سفالینه‌های نیشابور». تهران: پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت‌مدرس (منتشر نشده).

- همپارتیان، مهرداد؛ خزایی، محمد، 1384، «نقوش انسانی بر سفالینه‌های نیشابور( قرون دهم و یازدهم / چهارم و پنجم)». فصلنامۀ هنر اسلامی، پاییز و زمستان، شمارۀ 3، صص: 39-60.

- همدانی، عباس، 1382، «نقد تاریخ‌گذاری کازانووا بر رسائل اخوان الصفا». در: تاریخ و اندیشه‌های اسماعیلی در سده‌های میانه، تنظیم و تدوین فرهاد دفتری. ترجمۀ فریدون بدره‌‌ای، تهران: نشر فروزان، صص: 188-182.

- هینتس، والتر، 1376، دنیای گمشده ایلام. ترجمۀ فیروز فیروز‌نیا، تهران: انتشارت علمی وفرهنگی،  چاپ دوم.

- یاحقی، محمد‌جعفر، 1386، فرهنگ اساطیر. تهران. سروش.

 

- Grube, E., J., 1976, Islamic Pottery Of The Eight To The Fifteenth Century In The Keir Collection. London: Faber And Faber.

- Zick-Nissen. J., 1973, “Iran und Turkestan Unterglasurdekor,in: Islamiche Keramik, Bearbeitet von Adalbert Klein, Johanna Zick-Nissen und Ekkart Klinge”. Hetjens- Museum in Zusammenarbeit mit dem Museum fur islamische Kunst Berlin. Dusseldorf: Hetjens- Museum, Pp: 38-84.

- Amiet, P., 1972, Glypitque Su Sienne, Des Origins Alepoque des Perses Achemeni des Cachets Sceaux-Cylienders Et Empreintes Antiques Decouverts a Suse De 1913 A 1967. Vol. I, Texte. Paris, Libririe Orientaliste Paul Geuthner (Oi. Uchicago. Edu).

- Bartholimae, Ch., 1904, Altiranisches Worterbuch. Strassburg.

- Bulliet, R. W., 1992, “Pottery style and social status in Medieval Khorasan”. In: Archaeology, Annales and Ethnohistory, A. B Knapp(ed.), Cambridge Univercity Press, Pp: 75-82.

- Carter, R., 2006 “Boat remains and maritime trade in Persian gulf during     sixth and fifth millinia BC”. Antiquity, Vol 80, No. 307, Pp: 52-66.

- Daneshvari, A., 2007, “Cup,Branch, Bird and Fish: An iconographical study of the Figure Holding a cup and a Branch Flanked by a Bird and a Fish”. The iconography of Islamic Art, studies in Honour of Robert Hillenbrand, Edited by Bernard Okane, (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2005), ournal of Islamic Studies, Vol. 18, No. 2, Pp. 299–302.

- Fitzherbert, T., 1983, “Themes and images on the Animated Buff Ware on  Medieval Nishapur Unprinted”. Thesis submitted to the faculty of oriental studies for the degree of master of philosophy, in the university of Oxford.

-Fehervari, G., 2000. Ceramics of the Islamic Worlds in the Tareq Rajab Museum. I.B. Tauris, London.

- Jung, C. G., 1971, Psychlological Types. Translated by: Richard Francis Carrington Hull, Helton Godwin Baynes, Routledge and K. Paul.

- Lane, A., 1948. Islamic Pottery From The Ninth To The Fourteen Centuries A.D. In: The Collection Sir. E. Hitchcock, Faber and Faber Limited, London.

- Loftus, R. T.; Machugh, D. E.; Bradley, D. G.; Sharp, P. M. & Cunningham, P., 1994, Evidence for two independent domestication of cattle (animal domestication/bovine evolution/conservation genetics/mitochondrial DNA).

- Narayan J. D., 2004. The Myth of the Holy Cow. Edition: 2,Verso.

- Pancaroglu, O., 2013, “Feassts of Nishapur: cultural Resonances of Tenth-century Ceramic production in Khurasan”. In: M.Mc Williams(ed.), In Harmony: The Norma Jean Calderwood Collection of Islamic Art, Harvard Art Museums, Cambridge.

- Samanian, S. & Bahmani, P., 2013, “Spring summer.(studying the Identity of Nishapur during the First few centuries…”. Armanshahr ARCHITECTURE & Urban development, No. 1-(10), Pp: 5-14.

- Shayganfar, N. & Nouri, N., 2016. “The investigation role of horse in ancient Persian and its continuity in Neyshabor pottery in samanid era”. International Journal of Humanities and cultural studies,Vol. 3, No. 1, Pp: 1278-1289, http://www.ijhcs.com/index.

- Watson, O., 2004. Ceramics From Islamic Lands. London, Thames & Hudson Ltd.

- Wilkinson, Ch. K., 1973, Nishapur: pottery of Early Islamic period. The Metropolitan Museum of Art.

- Wite, G., 2008. Babylonian Star-Lore: An Ill usstrated Guide to the star-Lore.and Constellation of Ancient Babylonia. London: Solaria publication.

- Yar-Shater, E., 1982, Encyclopaedia Iranica, Vol. 5, No. 1-4, Routledge& Kegan Paul.

- Ziaii-Bigdeli, L., 2017, “Nīshāpūr Figural Buff Ware Pottery: Facing Unprovenanced Objects”. Master's thesis, Rutgers University, ProQuest (Order No. 10799451).

- http://www.metmuseum.org/   

- https://www.harvardartmuseums.org/art/

- https://www.louvre.org/

- https://www.sassanids.com/

- https://www.irania.ir.com

- https://www.hermitagemuseum.org

- https://www.irannationalmuseum.ir/fa/