
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,938 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,381 |
تدوین برنامه مدیریت رودخانه های شهری مبتنی بر مطالعات رسوب شناسی، با مثال هایی از کارون و کرخه | ||
دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی | ||
دوره 7، شماره 14، دی 1398، صفحه 85-96 اصل مقاله (1.59 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/psj.2019.3439 | ||
نویسنده | ||
اکبر حیدری* | ||
استادیار گروه زمینشناسی، دانشکده علومزمین، دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
چکیده | ||
رودخانهها به لحاظ زیستمحیط و تأمین آب، دارای اهمیت بسزایی هستند. استفاده درست از منابع رودخانهها میتواند در حفظ این منابع ارزشمند نقش برجستهای داشته باشد. در کشور ایران به سبب میانگین بارش سالانه پایین و قرارگیری بیشتر مناطق کشور در اقلیمهای خشک و نیمهخشک، بسیاری از شهرها در حاشیه رودخانهها بنا شدهاند. از آنجایی که منابع حیاتی آب شرب، کشاورزی و صنعت از این رودخانهها تأمین میگردد، اهمیت حفظ و پاسداری از آنها در سلامت جامعه امری انکارناپذیر است. طی دو دهه گذشته به سبب وقوع چندین سال خشکسالی پیاپی و احداث سدهای متعدد، سطح آب زیرزمینی و به تبع آن رودخانهها افت اساسی داشته است. به سبب افت سطح آب بخشهایی از بستر و دشت سیلابی رودخانهها مورد تعرض شهری قرار گرفته و در این تعرض گاهی سازمانهای دولتی نیز دخیل بودهاند و مجوزهایی برای آن صادر نمودهاند. در این مطالعه بهعنوان مثال رودخانههای کارون، کرخه و تغییرات ایجاد شده در آن بررسی شده است. در خلال 4 سال گذشته روند بارندگیها در منطقه غرب و جنوبغرب کشور به سبب تغییرات اقلیمی سیاره زمین با بارندگیهای بالاتر از میانگینهای بلندمدت و بهصورت سیل آسا رخ داده و هنوز هم ادامه دارد. بهنظر میرسد عقبنشینی تودههای یخی در قطب شمال موجب انحراف چند درجهای تودههای بارانزای اقیانوس اطلس جنوبی شده و این تودهها با عبور از قاره آفریقا و منطقه عربستان خود را به فراز ایران میرسانند. پیشتر اغلب این تودههای بارانزا به طرف پاکستان و هند رفته و سبب بارانهای شدید در آنجا میشدند. برخورد این تودههای اطلسی با تودههای مدیترانهای چرخندههای بزرگی را بر فراز زاگرس ایجاد نموده و بارانهای سیلآسا را در غرب و جنوبغرب سبب شده است. در این مطالعه اثرات چنین بارشهایی بر شرایط رودخانههای کارون و کرخه طی چند سال اخیر بررسی شده است. در این بررسیها مشخص گردید که رفتار رودخانههای مذکور به نحوی تغییر کرده که میبایست رویکردهای مواجه با آنها بهویژه در محدوده شهرها تغییر یابد. اصلیترین تغییر در راهبرد کمـک به تحـمل بار رسـوبی و حـجم آب رودخـانه در طی سیلابهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
رودخانه؛ رسوب شناسی؛ تدوین برنامه؛ زیست محیط | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
پایگاه خبری شوشان: http://shooshan.ir/fa/news/66772
وبسایت سازمان هواشناسی کشور: http://www.irimo.ir/far/services/climate
پایگاه دادهای تصاویر ماهوارهای سنتینل: https://apps.sentinel-hub.com/eo-browser
ایرانمنش، ف.، مقصودی، م؛ مقیمی، الف.، یمانی، م.، چرخابی، الف (۱۳۹۲) نقش مورفودینامیک دیرینه رودخانه کرخه در تجلی ساختار فضایی دشت آزادگان، فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 8، سال دوم، ص 19-32. همتی، مرتضی و آذرنوش امیری (۱۳۹۵) تعامل شهر اهواز با رود کارون، فصلنامه منظر، شماره 37، دوره 8، 22-31. Arnell,N.W., Halliday, S.J., Battarbee, R.W., Skeffington, R.A., Wade, A.J (2015) Wade The implications of climate change for the water environment in England Prog. Physical Geography, 39 (1): 93-120.
Brierley, G. J., Fryirs, K. A (2005) Geomorphology and River Management: Applications of the River Styles Framework. Blackwell Publishing, Malden, Massachusetts, USA.
Burbank, D. W., Anderson, R. S (2012) Tectonic Geomorphology, second edition Wiley-Blackwell, hichester, UK.
Dayaratne, S. T., Perera B. J. C (2008) Regionalisation of impervious area parameters of urban drainage models. Urban Water Journal, 5 (3): 231-246.
Eshtawi, T., Evers, M., Tischbein B (2016) Quantifying the impact of urban area expansion on groundwater recharge and surface runoff. Hydrology Sciences Journal, 61 (5): 826-843.
Feyen, L., Dankers, R., Bodis, K., Salamon, P., Barredo, J. I (2012) Fluvial flood risk in Europe in present and future climates. Climatic Change, 112: 47–62.
Garzanti, E., Al-Juboury, A. I., Zoleikhaei, Y., Vermeesch, P., Jotheri, J., Akkoca, D. B., Obaid, A. K., Allen, M. B; Andó, S., Limonta, M., Padoan, M., Resentini, A., Rittner, M., Vezzoli, G (2016) The Euphrates-Tigris-Karun river system: Provenance, recycling and dispersal of quartz-poor foreland-basin sediments in arid climate. Earth-Science Reviews, 162: 107-128.
Jonkman, S. N (2005) Global perspectives on loss of human life caused by floods. Natural Hazards, 34: 151–175.
Kvocka, D., Falconer, R. A., Bray, M (2016) Flood hazard assessment for extreme flood events. Natural Hazards, 84: 1569–1599.
Leopold, L. B., Wolman, M. G (1957) River Channel Patterns: Braided, Meandering and Straight; United States Geological Survey Professional Paper 282-B, 39-85.
Rubinato, M., Nichols, A., Peng, Y., Zhang, J., Lashford, C., Cai, Y., Lin, P., Tait, S (2019) Urban and river flooding: Comparison of flood risk management approaches in the UK and China and an assessment of future knowledge needs. Water Science and Engineering, 12 (4): 274-283.
Schumm, S. A (2005) River Variability and Complexity; Cambridge University Press, Cambridge, UK, 197p.
Shrestha, E. D. P., Perera, S., Kudo, M., Miyamoto, Y., Yamazaki, D., Kuribayashi, H., Sawano, T., Sayama, J., Magome, A., Hasegawa, T., Ushiyama, Y., Iwami, Y (2019) Assessing flood disaster impacts in agriculture under climate change in the river basins of Southeast Asia. Natural Hazards, 97: 157–192.
Soetanto, R., Mullins, A., Achour, N (2017) The perceptions of social responsibility for community resilience to flooding: The impact of past experience, age, gender and ethnicity. Natural Hazards, 86 (3): 1105-1126.
Westra, S., Evans, J. P., Mehrotra, R., Sharma, A (2013) A conditional disaggregation algorithm for generating fine time-scale rainfall data in a warmer climate. Journal of Hydrology, 479: 86-99.
Woodbridge, K. P., Parsons, D. R., Heyvaert, V. M. A., Walstra, J., Frostick, L. E (2016) Characteristics of direct human impacts on the rivers Karun and Dez in lowland south-west Iran and their interactions with earth surface movements. Quaternary International, 392: 315-334.
Xu, Z. X., Zhao, G (2016) Impact of urbanization on rainfall-runoff processes: Case study in the Liangshui River Basin in Beijing, China Proceedings of the International Association of Hydrological Sciences, 373: 7-12.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 422 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 240 |