Statistics
| Number of Journals | 22 |
| Number of Issues | 501 |
| Number of Articles | 5,252 |
| Article View | 9,906,545 |
| PDF Download | 6,602,420 |
“Sepehr Bariin” A Summer Residence in Sultāniyya Plain | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| Article 8, Volume 9, Issue 23, February 2020, Pages 129-148 PDF (1.9 M) | ||
| DOI: 10.22084/nbsh.2019.16365.1771 | ||
| Authors | ||
| Mahsa Feizi* 1; Haeedeh Laleh2; Firouz Mahjour2 | ||
| 1Ph.D. in Archaeology, Department of Archaeology in University of Tehran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Archaeology in University of Tehran | ||
| Abstract | ||
| In the XIXth century, Sultāniyya plain became an important region; this importance is due to favorable climate, rich pasturage, strategical location, including proximity to Tehran and Tabriz and the borders of Ottoman Empire and Russia. Thus during this period, a large number of evidences were written that show the various aspects of Sultāniyah plain’s cultural landscape. Political condition was required that FatḥʿAlī-Shāh spent several summers in Sultāniyya, he set up an encampment and a palace near the grass or Čaman Sultāniyya. Now, this monument is destroyed completely and remained two mounds with 25 height that are called “Tepeh qaleʿh”. The analysis of historical and cultural context in which the palace was constructed and the study of its architectural structure, can help us to understand the cultural landscape of Sultāniyah in the XIXth century, and also it can be a great step to preserve the actual site or Tepeh qaleʿh. The aims of this paper are why the Qajar chosen and stayed in Sultāniyah and built such palace here, and also the analysis of architectural aspects of this building. This paper shows that the choice of Sultāniyya as a summer residence was initially linked to the military operations against Russia. Hence FatḥʿAlīShāh built a palace or a summer residence to train the army in the grass or Čaman and called it “Sepehr Barin”. This building contained several spaces that were related to the interconnected elements such as Garden, Qanat, Hamams, yards, mosque and other small constructions around it. Studying this palace beside the other contemporary buildings show that this building was not specified to the women (Haram), rather than it was constructed for political purpose. The Women’s apartment was only a part of this complex and other parts like Divan khāneh and Khalvat khāne was the places for kings and elites. . Keywords: Sultāniyya Plain, Sultāniyya Palace, Tepeh Qaleʿh, Fatḥ Alī-Shāh, Nāṣer-al-dīn Šāh. Introduction The Sultāniyya plain is one of the old plains which situated in north-west of Iran; the archaeological evidence show the oldest settlement there back to the Paleolithic period (Feizi, 2016:45). This region is a part of the bigger one which connected the center of Iran to its north-west so that the most crowded routes were there. In the XIXth Century, this region had a pivotal role during the reign of Fatḥ-ʿAlī Šāh to Nāṣer-al-dīn Šāh for two reasons: firstly, the route between Tabriz, the residence of the prince (waliahd), and Capital–Tehran- was drawn through the Sultāniya plain. Secondly, it was proximate the north-western borders of Iran, near to Russia and the Ottoman Empire. Therefore, a large number of travelers, politician Men, merchants and pilgrims crossed there and discussed the region. In 1848, near the grass or Čaman, Fatḥ-ʿAlī Šāh built a palace, in Dubeux’s picture, it can be seen next to Fatḥ-ʿAlī Šāh’s Ordū. Nowadays, this palace is destroyed completely, and its remains is known as “Tapeh Qaleh”. There is little publish date on this palace, in 1976, Hambly discussed it, but this research has not treated studying the palace in much detail because it focused upon the European resource and ignored the Iranian ones. Anyway, one of the main obstacles in studying this palace is the lack of archaeological evidence, but on the other hand, the written sources can help us to find some answer about its historical context and its structure. Based on written sources, illustrated documents and archaeological survey, this paper attempts to show the historical background which leads to building this palace and also, to argue its architectural structure and inter-connected elements which depend on it. My main reason for choosing this topic is personal interest. In the summer of 2016, one of the writer (Feizi) conducted an archaeological survey in the Sultāniyya plain, and there she was very astonished to observe that such a magnificent palace- as we saw in illustrated documents- destroyed utterly. The essay has been organized in the following way. Firstly, we study the written sources as the primary resources to address the reason for which the Qajar had chosen Čaman Sultāniyya as a temporary place to stay. All of these sources are the historical texts and travelogues of the XIXth century. Secondly, to examine the different parts of the palace, in this section, in addition to written sources, archaeological evidence –although it does not efficient- and aerial photo which has taken in 60 decades have used. In the systematic archaeological survey, the trace of the Qanāts, other building and the foundations of the different part have been determined. The literature has emphasized the importance of the Sultāniyya plain in the XIXth century. The previous studies of Sultāniyya have only focused on the old city in the XIVth century, while in the XIXth century, the plain is regarded as an important region for political purpose and in travelogue and other written sources, we can find the precise details about its cultural landscape. Conclusion The main reason of FatḥʿAlīŠāh to choose Sultāniyya as a summer residence was conducting the war against Russia and also training the army. In the years between the wars, he spent 6 summers in 11 ones in the grass (Čaman), but even in the years that there was no war, FatḥʿAlī Šāh stayed in Sultāniyya to train the army. The first Fatḥ-ʿAlī Šāh’s residence in Sultāniyya was in 1804 with the start of war against Russia, and his last one was in 1828, this year coincided with the permission of war by Olamā (Ezn Jahad) which led to the advance of the Russia army and sign the agreement of Turkmān-chāy (Kavari Širāzī, 1380:194-614). He never returned to Sultāniyya after the war, because there was no reason to train the army there. During the residence of Fatḥ-ʿAlī Šāh in 1847-1847, a palace was built and named as “Imarat-e Sepehr Barin”. The palace consisted of several buildings which connected with various elements, including Hamam, Qanats, several small building around it and a small village that was named Sultan-Abad and located right next to it. The aerial photos and the result of archaeological survey also show that the palace consisted of several buildings and some related elements. According to written sources, this palace contained several Hamam which was situated inside and out sides the palace, several complicated yards, a pavilion (Kolah Farangi) for kings and his women to enjoys, a tower (Borj) as a safe place for king’s dormitory, an women’s house (Haram-sara) with several buildings and yards, a Divan Kaneh which was a place where king was observing maneuvers and also the camp and a Khalvat Kaneh which was probably an official meeting place of kings and the courtiers. Studying this palace beside the other contemporary buildings show that this building was not specified to the women (Haram), rather than it was constructed for political purpose. The Women’s apartment was only a part of this complex and other parts like Divan khāneh and Khalvat khāne was the places for kings and elites. | ||
| Keywords | ||
| Sultāniyya Plain; Sultāniyya Palace; Tepeh Qaleʿh; Fatḥ Alī-Shāh; Nāṣer-al-dīn Šāh | ||
| References | ||
|
اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، 1367، تاریخ منتظم ناصرى. بهتصحیح: محمداسماعیل رضوانى، ج. 3 تهران: دنیای کتاب. - اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، 1374، چهل سال تاریخ ایران (المآثر و الا آثار). به تصحیح: ایرج افشار، جلد 2. تهران: اساطیر. - اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، 1367، مرآت البلدان. به تصحیح: عبدالحسین نوایى و هاشم محدث، ج 1. تهران: دانشگاه تهران. - اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، 1367، تاریخ منتظم ناصرى. به تصحیح: محمداسماعیل رضوانى، ج 3، تهران: دنیاى کتاب. - اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، 1357، صدر التواریخ. به تصحیح: محمد مشیرى، تهران: روزبهان. - الراوندى، محمد بن على بن سلیمان، 1364، راحة الصدور و آیة السرور در تاریخ آل سلجوق. به تصحیح: محمد اقبال و مجتبى مینوى، تهران: امیرکبیر. - ادیبالممالک، عبدالعلی خان مراغهای، 1349، دافع الغرور. به تصحیح: ایرج افشار، تهران: خوارزمی. - تورنتن، لین، 1374، تصاویری از ایران (سفر کلنل ف. کلمباری به دربار شاه ایران 1249 تا 1265 هجری قمری). ترجمهی مینا نوائی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. - جهانگیر میرزا، 1384، تاریخ نو. به تصحیح: عباس اقبال آشتیانى، تهران: نشر علم. - جوینى، علاءالدین عطا ملک بن بهاءالدین محمد بن محمد، 1385، تاریخ جهانگشاى جوینى. به تصحیح: محمد قزوینى، ج 1، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى. - حافظ ابرو، 1351، ذیل جامع التواریخ. به تصحیح: خانبابا بیانی، تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملی. - حسامالسلطنه، سلطان مراد، 1389، «سفرنامه مکه، دلیل الانام فی سبیل زیارة بیتالله الحرام و القدس الشریف و مدینة الاسلام»، سفرنامههای حج قاجاری. ج 4، تهران: نشر علم. - حسینیراد، عبدالمجید، 1384، شاهکارهای نگارگری ایران. تهران: موزه هنرهای معاصر. - حسینی، معصومه، 1390، مطالعات برنامه آمایش استان زنجان، ج 5، زنجان: معاونت برنامهریزی استانداری زنجان. - خاورى، میرزا فضلالله شیرازى، 1380، تاریخ ذو القرنین. به تصحیح: ناصر افشار فر، ج 2، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى. - خوئی، حمیدرضا؛ و گراوندپور، محمدرضا، 1385، «شرح معماری باغ تخت شیراز برپایه اسناد مصور و مکتوب». صفه، شمارهی 48، صص: 40-31. - خورموجى، محمدجعفر، 1344، تاریخ قاجار، حقایق الاخبار ناصرى. به تصحیح: حسین خدیوجم، تهران: زوار. - دلاواله، پیترو، 1384، سفرنامه پیترو دلاواله. ترجمهی شعاعالدین شفا، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی. - دیولافوا، ژن، 1332، ایران، کلده و شوش. به تصحیح: بهرام فرهوشی، ترجمهی علیمحمد فره وشی، چاپ چهارم، تهران: دانشگاه تهران. - راوندى، مرتضى، 1382، تاریخ اجتماعى ایران. ج 2، تهران: انتشارات نگاه. - ژوبر، پیرامده، 1347، مسافرت در ارمنستان و ایران. ترجمهی علیقلی اعتماد مقدم، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. - سررشتهدار، میرزاعلی، 1380، «سفرنامه سررشتهدار تبریز به تهران (۱۲۸۸ ه.ق.)». به تصحیح: ایرج افشار، جلد 1، دفتر تاریخ. تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار، صص: ۱۱۰-۱۵۰. - سودآور، ابوالعلا، 1380، هنرهای دربار ایران. ترجمهی ناهید محمد شمیرانی، تهران: کارنگ. - سلطان محمد میرزا، سیفالدوله، 1384، سفرنامه سیفالدوله معروف به سفر مکه. به تصحیح: علیاکبر خداپرست، تهران: نشر نی. - شاردن، ژان، 1345، سیاحتنامهی شاردن. ج. 7 تهران: امیرکبیر. - شریفزاده، عبدالمجید، 1370، نامور نامه. به تصحیح: محمد ابوذری، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، سازمان میراث فرهنگی کشور. - شیبانی، زرینتاج، 1371، «طرح پیگردی و شناسانی برج مجموعه سلیمانیه کرج». فصلنامه علمی ترویجی اثر، شماره ۲۱، صص: ۶۶-۱۰۷. - طباطباییدیبا، میرزا نصرالله ناصر السلطنه، 1390، سفرنامه ناصری. به تصحیح: رسول جعفریان، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. - ظهیرینیشابورى، ظهیرالدین، 1332، سلجوق نامه. تهران: کلاله خاور. - عالی، ابوالفضل، 1384، «گزارش بررسی ابهر». اداره کل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان زنجان (منتشرنشده). - عمرانی، حمیدرضا؛ و جیحانی، آتوسا، 1393، «قصر و باغ بانوی عظمی، بازشناسی یک باغ قاجاری در شرق اصفهان». فصلنامه علمی ترویجی اثر، شمارهی ۶۵، صص: ۳۳-۵۰. - فرصتشیرازى، محمد نصیر بن جعفر، 1377، آثار عجم. به تصحیح: منصور رستگار فسایی، ج 2، تهران: امیرکبیر. - فریزر، جیمز بیلی، 1362، سفرنامه فریزر معروف به سفر زمستانی جیمز بیلی فریزر. ترجمهی منوچهر امیری، تهران: توس. - فلاحفر، سعید، 1379، فرهنگ واژههای معماری سنتی ایران. تهران: ناشر مؤلف. - فلاندن، اوژن، 1356، سفرنامه اوژن فلاندن به ایران. ترجمهی حسین نور صادقی، تهران: اشراقی. - فووریه، ژوانس، 1385، سه سال در دربار ایران. ترجمهی عباس اقبال آشتیانى، تهران: نشر علم. - فیودوروکف، بارون، 1372، سفرنامه بارون فیودورکورف. ترجمهی اسکندر ذبیحیان، تهران: فکر روز. - کاشانی، میرزا مهدی خان، 1361، سفرنامه مظفرالدین شاه به فرنگ. به تصحیح: علی دهباشی، تهران: فرزان. - کرزن، جورج ناتانیل، 1349، ایران و قضیه ایران. ترجمهی غلامعلی وحید مازندرانی، ج 1، تهران: انتشارات علمى و فرهنگى. - کمپفر، انگلبرت، 1363، سفرنامه کمپفر. ترجمهی کیکاووس جهانداری، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی. - کنبی، شیلا، 1386، عصر طلایی هنر ایران. ترجمهی حسن افشار، تهران: مرکز. - کنت دو سرسی، دوسرسیاتر، 1362، ایران در ۱۸۳۰- 1849 م (۱۲۵۵-۱۲۵۶ ه.ق.) سفارت فوقالعاده کنت دو سرسی. ترجمهی احسان اشراقی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - کوتز بوئه، موریتس وان، 1348، مسافرت به ایران. ترجمهی محمود هدایت، تهران: امیرکبیر. - کوتز بوئه، موریتس وان، 1365، مسافرت به ایران دورهی فتحعلی شاه قاجار (۱۸۱۷ م). ترجمهی محمود هدایت، تهران: جاویدان. - کیکاووس میرزا، 1395، سفرنامه مکه (مسالک السالکین)، [شانزده سفرنامه حج صفوی و قاجاری دیگر]. ج 10، تهران: نشر مورخ- نشر علم. - گری، بازیل، 2535 (1355)، نگاهی به نگارگری ایران. ترجمهی فیروز شیروانلو، تهران: توس. - گروسی، فاضل خان راوی، بیتا، انجمن خاقان: (تذکره شاعران). نسخهی خطی شمارهی 12902، برگهی 38، آرشیو کتابخانه مجلس شورای اسلامی. - گونسالس دو کلاویخو، روى، 1384، سفرنامه کلاویخو. ترجمهی مسعود رجبنیا، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی. - مافى، حسین قلى خان نظامالسلطنه، 1362، خاطرات و اسناد حسینقلیخانی نظامالسلطنه مافی. به تصحیح: معصومه مافى، منصوره اتحادیه، سیروس سعدونیان و حمید رامپیشه، ج 10، تهران: نشر تاریخ ایران. - مایدا، تادئوش، 1393، شاهکارهای هنر ایران در مجموعهی لهستان. ترجمهی مهدی مقیسه و داوود طبائی، تهران: متن. - مروزی، محمدصادق خان (متخلص به هما)، بیتا، تاریخ جهانآرا. نسخهی خطی شمارهی 10-7941، آرشیو کتابخانهی مجلس شورای اسلامی. - معتمدالدوله، فرهاد میرزا، 1366، سفرنامه فرهادمیرزا. به تصحیح: غلامرضا طباطبایىمجد، تهران: مؤسسه مطبوعاتى علمى. - ملکآرا، سام بن محمدقلی، بیتا، سفرنامه چمن سلطانیه. نسخهی خطی شمارهی 1188، آرشیو کتابخانهی ملی ایران. - مهاجرینژاد، عبدالرضا، 1388، «گزارشهای کاوشهای فصل اول جمعه مسجد، سلطانیه». آرشیو اداره کل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان زنجان (منتشر نشده). - مهندس عبدالله، 1389، سفرنامه مهندس عبدالله. به تصحیح: سیروس آرین پور، تهران: کندوکاو. - مهریار، محمد؛ کبیری، احمد؛ و توحیدی، فائق؛ 1365، «بررسی و پیگردی مقدماتی: برج و باروی ارک شهر قدیم سلطانیه». مجلهی اثر، دورهی 7، شمارهی 12، 13 و 14، صص: 209-264. - موریه، جیمز، 1385، سفرنامه جیمز موریه. ترجمهی ابوالقاسم سری، تهران: توس. - ناصرالدینشاه قاجار، 1379، روزنامه خاطرات ناصرالدینشاه در سفر دوم فرنگستان. به تصحیح: فاطمه قاضیها، تهران: سازمان اسناد ملى ایران. - ناصرالدینشاه قاجار، 1371، روزنامه خاطرات ناصرالدینشاه در سفر سوم فرنگستان. به تصحیح: فاطمه قاضیها و محمداسماعیل رضوانى، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگى رسا. - نظام العما تبریزی، محمد رفیع، 1388، «سفرنامه رضوی»، سفرنامه خطی فارسی. ج 3، تهران: نشر اختران. - هدایت، رضا قلىخان، 1373، فهرس التواریخ، به تصحیح: عبدالحسین نوایى و میرهاشم محدث، تبریز: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى. - آرشیو سازمان نقشهبرداری کشور. - آرشیو کتابخانهی گنبد سلطانیه.
- Alexander, J. E., 1827, Travels from India to England: Comprehending a Visit to the Burman Empire, and a Journey through Persia, Asia Minor, European Turkey, &c. in the Years 1825-26. London, Allen, and Company. - Armstrong, T. B., 1831, Journal of Travels in the Seat of War, During the Last Two Campaigns of Russia and Turkey: Intended as an Itinerary Through the South of Russia, the Crimea, Georgia, and Through Persia, Koordistan, and Asia Minor, to Constantinople. With Map Expressly Drawn Up, and Illustrative of the Author’s Tour. A. , London, A. Seguin. - Blair, Sh.. 2014, Text and Image in Medieval Persian Art. Edinburgh: Edinburgh University Press. - Bakhtiar, K., 2004, “Palatial Towers of Nasir al-Din Shah”. Muqarnas 21: 33–43. - Bassett, J., 1886, Persia: The Land of the Imams. A Narrative of Travel and Residence, 1871-1885. New York, Scribner. - Benjamin, S. G. W., 1887, Persia and the Persians.London, Ticknor. - Brydges, Sir Harford Jones. 1834. An Account of the Transactions of His Majesty’s Mission to the Court of Persia: In the Years 1807-11. London, J. Bohn. - Johnson, J. (Lieut Col)., 1818, A Journey from India to England, Through Persia, Georgia, Russia, Poland, and Prussia, in the Year 1817. London, Longman. - Drouville, G., 1825, Voyage en Perse, fait en 1812 et 1813. Paris, Masson et Yonet. - Dubeux, L., 1841, La Perse. Paris, Firmin Didot. - Eastwick, E. B., 1864, Journal of a Diplomate’s Three Years’ Residence in Persia. London, Smith, Elder and Company. - Flandin, E., 1851, Voyage en Perse. Paris, Gide et J. Baudry. - Gavin, H., 1972. “A Note on Sulṭaniyeh/Sulṭanabad in the Early Nineteenth Century.” Art and Archaeology Research Papers, Pp.89-98. - Jaubert, P. A. É. P., 1821, Voyage en Arménie et en Perse: fait dans les années 1805 et 1806. Paris, chez Pélicier et Nepveu. - Kleiss, V. W., 1997, “Bauten und Siedlungsplatze in der Umgebung von Soltaniyeh”. Archaeologische Mitteilungen aus Iran und Turan, 29: Pp. 341‑91. - Kondo, N., 2013, “Between Tehran and Sultaniyya. Early Qajar Rulers and Their Itineraries” Turko-Mongol Rulers, Cities and City Life, (David Durand-Guédy) eds. Leiden, BRILL, 416–385. - Kotzebue, M. V., 1820, Narrative of Journey into Persia: In the Suite of the Imperial Russian Embassy, in the Year 1817. Philadelphia, M. Carey and son. - Melville, Ch., 1990, “The Itineraries of Sultan ضljeitü, 1304–16”. Iran 28 (1): 55–70. - Price, W., 1825, Journal of the British Embassy to Persia; Embellished with Numerous Views Taken in India and Persia; Also a Dissertation Upon the Antiquities of Persepolis, Kingsbury, Parbury, and Allen. - Scarce, J., 1991, “The Art of Eighteenth to Twentieth Century : Architecture, Ceramic, Metalwork”. The Cambridge History of Iran: from Nadir Shah to the Islamic Republic, ( P. Avery, G. Hambly, et C. Melville) eds, Cambridge, Cambridge University Press. - Scarce, J. M., 2001, “The Architecture and Decoration of the Gulistan Palace: The Aims and Achievements of Fath ’Ali Shah (1797-1834) and Nasir al-Din Shah (1848-1896)”. Iranian Studies 34 (1/4): pp.103–16. - Scarce, J.; Hillenbrand, C. & Bosworth, C. E., 1992, “The Royal Palaces of Qajar Dynasty, a Survey”, Political, Social, and Cultural Change Qajar Iran: 1800-1925, (Edmund Bosworth and Carole Hillenbrand) eds, California, Mazda Publishers, pp. 329–44. - Stuart, Ch., 1854, Journal of a Residence in Northern Persia and the Adjacent Provinces of Turkey. London, Richard Bentley. - Wolff, J., 1845, Narrative of a Mission to Bokhara: In the Years 1843-1845, to Ascertain the Fate of Colonel Stoddart and Captain Conolly. London, Harper & brothers. | ||
|
Statistics Article View: 825 PDF Download: 1,785 |
||