آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,885 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,354 |
مطالعه‌ی باستان‌سنجی سفال‌های گورستان عصر مفرغی کِشیک شهرستان نیکشهر | ||
| پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
| مقاله 2، دوره 9، شماره 23، بهمن 1398، صفحه 25-38 اصل مقاله (828.67 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2019.15778.1717 | ||
| نویسندگان | ||
| یاسین صدقی* 1؛ مهدی رازانی2؛ محمد حیدری3 | ||
| 1کارشناس ارشد باستان‌سنجی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
| 2استادیار، عضو هیأت علمی دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز. | ||
| 3کارشناس باستان‌شناسی اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سیستان و بلوچستان. | ||
| چکیده | ||
| کشف اتفاقی گورستان پیش‌ازتاریخی کشیک در شهرستان نیکشهر استان سیستان و بلوچستان منجر به شناسایی آثار قابل‌توجه بسیاری ازجمله فلزات، سفال‌هایی گوناگون و غیره گردید. در همین‌راستا مطالعه‌ی حاضر برروی خمره‌ی منسوب به چرخه‌ی زندگی و تعداد 9 قطعه‌ی دیگر از سفال‌های به‌دست‌آمده که از این گورستان کشف شدند، صورت گرفته است. به‌همین‌منظور نمونه‌ها با استفاده از روش‌های آنالیزی و آزمایشگاهی میان‌رشته‌ای همانند پتروگرافی مقاطع نازک و آنالیز پراش پرتوایکس به‌روش پودری آزمایش گردید، تا به پرسش‌هایی از قبیل: چگونگی فنِ ساخت(؟) تفاوت‌ها و شباهت‌های ساختاری(؟) و همچنین نوع کانی‌های تشکیل‌دهنده‌ی سفال‌ها(؟) برای به‌دست آمدن منشأ کانسارهای آن‌ها پرداخته شود؛ ازاین‌رو با توجه به یکسان بودن عناصر کانی‌های موجود در خاک منطقه، نتایج حاصل از روش‌های فوق نشان‌دهنده‌ی استفاده از خاک‌هایی با منشأ آبرفتی و منطقه‌ای رودخانه‌ی کشیک برای تمام سفال‌ها دارد که حاکی از منشأ محلی و بومی سفال‌های بررسی‌شده در این منطقه است؛ همچنین در ساخت سفال‌ها هیچ‌گونه تنوعی از کانی‌ها مشاهده نمی‌شود و تمام آن‌ها از خصوصیات کانی‌شناسی و فناوری همسانی پیروی می‌کنند. فنِ ساخت چرخ‌ساز سفال‌ها باتوجه‌به هم‌سویی یکسان حفره‌ها در مقاطع عرضی مشهود است. حضور کانی‌های کلسیت در سفال‌های 4، 5 و 10 نشان‌دهنده‌ی دمایی تاحدود 850 درجه‌ی سانتی‌گراد است که برای سایر سفال‌ها دما فراتر از آن پیشنهاد می‌گردد. درنهایت باتوجه به آنالیزهای صورت گرفته تشابه تمام نمونه‌ها را چه از لحاظ مواد مورد استفاده در ساخت و چه تکنیک و نحوه‌ی ساخت را یکسان معرفی می‌نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| باستان‌سنجی؛ پتروگرافی؛ آنالیز پراش پرتوایکس؛ گورستان کشیک؛ جنوب‌شرق ایران | ||
| مراجع | ||
|
حیدری، محمد، 1391، «گزارش گمانه‌زنی و ساماندهی گورستان کشیک شهرستان نیکشهر». زاهدان: اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان (منتشرنشده). - سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 1367، نقشه زمین‌شناسی 1:2500000 شهرستان نیکشهر. تهران: افست. - شیرازی، روح‌الله، 1388، «گزارش بررسی باستان‌شناسی شهرستان نیکشهر و چابهار». محفوظ در آرشیو اداره میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان (منتشرنشده). - فورون، رمون، 1364، زمین‌شناسی فلات ایران (ایران، افغانستان، بلوچستان). ترجمه‌ی عبدالکریم قریب، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تربیت معلم. - گرگی، مرتضی، 1396، «گزارش فصل اول مطالعات باستان‌شناسی در محوطه کشیک شهرستان نیکشهر (تعیین عرصه و پیشنهاد حریم)». پژوهشگاه سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری. - گرگی، مرتضی؛ محمدخانی، کوروش؛ حیدری، محمد؛ و بامری، حمزه، 1397، «فصل اول مطالعات باستان‌شناسی در محوطه کشیک شهرستان نیکشهر به‌منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم». گزارش‌های شانزدهمین گردهمایی سالانه‌ی باستان‌شناسی ایران (مجموعه مقالات کوتاه 1395). به‌کوشش: روح‌الله شیرازی، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری.
- Bonis, D. A.; Grifa, C.; Langella A.; Mercurio, M.; Perrone, M. L. & Morra, V., 2010, “Archaeometric study of roman pottery from Caudium area (Southern Italy)”. Periodico di Mineralogia. 79, 2, 73-89. - Darchuk, l.; Tsybrii, Z.; Worobiec, A.; Vazquez, C.; Palacios, O. M.; Stefaniak, E. A.; GattoRotondo, G.; Sizov, F. & Van Grieken, R., 2010, Argentinean prehistoric pigments study by combined SEM EDX and molecular spectroscopy. SpectrochimicaActa Part A: Molecular and Biomolecular Spectroscopy. 1398-1402 - Emami, S. M. & Trettin, R., 2012, “Mineralogical and Chemical investigation on the ceramic technology in ČoġāZanbil, (Iran, 1250 B.C.)”. In: Periodico di Mineralogia, 81 (3): 359-376. - Fabbri, B.; Gualtieri, S. & Shoval, S., 2014, “The presence of calcite in archaeological ceramics”. Journal of the European Society, 34, 1899-1911. - Maritan, L.; Nodari, L.; Mazzoli, C.; Milano, A. & Russo, U., 2006, “Influence of firing conditions on ceramic products: Experimental study on clay rich in organic matter”. Applied Clay Science, (31), 1-15. - Matson, F., 1971, “A study of temperatures using in firing ancient Mesopotamian pottery”. In: R. H. Brill, Science and Archaeology (pp. 65-79). M.I.T. Press, - Nourzehi, Z.; Ajorloo, B.; Kasiri, M. B. & Ebrahimi, Gh., 2017, “The Archaeo-mineralogy of the Bronze Age Ceramics from Kul Tepe of Ajabshir”. Eastern Lake Urmia Basin, Iran. Journal of Research on Archaeometry. (2), 1-17. - Peterson, S. E. & Betancourt, P. P. 2009, Thin Section Petrography of Ceramic Materials.Instap Archaeological Excavation Manual 2. Instap Academic Press Philadelphia, Pennsylvania. - Quinn, P. S., 2013, Ceramic Petrography: The Interpretation of Archaeological Pottery & Related Artefacts in Thin Section. Oxford: Aechaeopress. - Rathossi, C.; Pontikes, Y. & Tsolis-Katagas, P., 2010, Mineralogical Difference Between Ancient Sherds and Experimental Ceramics: Indices for Firing Conditions and Post-Burial Alteration. Bulletin of the Geological Society of Greece, Proceedings of the 12th International Congress Patras.. - Razani, M.; Martinez Conejero, F.; Mansori Isfahani, M. & Afsharinezhad, H., 2017, “Preparation of Thin Sections of Porous Materials for Polarizing Microscope Investigation in Archaeometry”. Journal of Research on Archaeometry, 3(2), 45-60. - Romani, A.; Miliani, C.; Morresi, A.; Forini, N. & Favaro, G., 2000, “Surface morphology and composition of some "lustro" decorated fragments of ancient ceramics from Deruta (Central Italy)”. Applied Surface Science, 157, 112-122. - Sedghi, Y.; Abedi, A.; Razani, M. & Heidari, M., 2017, “Chemical-Mineralogical Analyses of Exquisite Pottery of Life Cycle from Prehistoric Cemetery of Keshik in Sistan and Baluchistan, South East IRAN”. Journal of Research on Archaeometry, 3 (2), 1-14. - Stein, A., 1937, Archaeological Reconnaissances in North-western India and south-eastern Iran. London: MacMillan. - Tonoike, Y., 2012, “Petrographic Analysis of the 6th Millennium B.C. Dalma Ceramics from Northwestern and Central Zagros”. Iranian Journal of Archaeological Studies, (2), 65-82. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 683 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 823 |
||