آمار
| تعداد نشریات | 22 |
| تعداد شماره‌ها | 485 |
| تعداد مقالات | 5,045 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,290,965 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,393 |
تحلیل مضمون عهدنامۀ امیرالمؤمنین‌علی(ع) با مالک‌اشتر | ||
| فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه | ||
| مقاله 4، دوره 7، شماره 28، بهمن 1398، صفحه 57-77 اصل مقاله (1009.8 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nahj.2019.17614.2149 | ||
| نویسنده | ||
| آتنا بهادری* | ||
| استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه الزهراء(س) | ||
| چکیده | ||
| نامۀ 53 نهجالبلاغه، عهدنامهای از جانب امیرمؤمنانعلی(ع) به والی مصر، مشهورترین سند شرح وظایف حاکمان و مدیران اسلامی است. در اهمیت این سند همین بس که طراحی ساختار و چینش محتوایش، نه به ابتکار سیدرضی که توسط خود امام صورت گرفته است. سیاستنامهای که از یکسو شیوهها و ابزارهای حفظ مشروعیت و اقتدار سیاسی عهدهداران ادارۀ امور جامعه را تبیین و از سوی دیگر عوامل تضعیف و اضمحلال حکومت را بازگو مینماید و ترسیمکنندۀ اهداف، وظایف، شعارها و مبانی فکری حکومت اسلامی است. پژوهش حاضر، تحقیقی نظری از نوع توصیفی-اکتشافی است که به بررسی مضامین عهدنامه با روش تحلیل مضمون پرداخته است. در استخراج و کدگذاری مضامین و کشف روابط آن‌ها از نرم‌افزار MAXQDA استفاده شده است. استنباط روابط بینامضامینی، الگوی حکومتی-تربیتی امیرمؤمنان(ع) را دارای سه بعد رابطۀ حاکم با خدا، مردم و کارگزاران نشان میدهد. این سیاستنامۀ علوی، وظایف حاکم را حول این سه مقوله بیان میدارد. تدابیر و راهکارهای تحقّق این بایستهها محورهای متعددی دارند. مقولۀ نخست به ضرورت خودسازی در قالب 13 محور نظیر ارتباط حاکم با خدا، پیروی از قرآن و سنت و مشورت صحیح میپردازد. مقولۀ دوم به مقبولیت مردمی و کارآمدی حاکم در قالب 9 محور نظیر مدارا با مردم، جلب حسنظنّ و ادای حقوقشان اشاره دارد و مقولۀ سوم به تعامل حاکم با کارگزاران در قالب 5 محور میپردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امیرالمؤمنین‌علی(ع)؛ عهدنامه مالک اشتر؛ حکومت؛ مردم؛ تحلیل مضمون | ||
| مراجع | ||
|
- قرآنکریم. - آیتی، عبدالمحمد. (1378). ترجمه نهجالبلاغه. تهران: نشر فرهنگ اسلامی. - ابنأبی‌الحدید، عزّالدین. (1378ق). شرح نهجالبلاغه. محقق: محمد أبوالفضل إبراهیم. بیروت: دار إحیاء الکتب العربیه. - ابنشعبه حرّانی، حسنبنعلی. (1394ق). تحفالعقول عن آلالرسول(ص). قم: بصیرتی. - احمدی، سید علیاکبر؛ درویش، حسن؛ سبحانیفر، محمدجواد؛ فاضلی کبریا، حامد. (1393ش). «طراحی و تبیین الگوی مفهومی شایستگیهای منابع انسانی در نهجالبلاغه با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون و ISM». فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج. سال 17، شماره 64، 27-55. - اسماعیلی، محسن. (1394). سیاستنامۀ علوی. تهران: بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق(ع). - اعرافی، علیرضا. (1380). «نگرش به حکومت و مدیریت از منظر امامعلی(ع)». مجله حوزه و دانشگاه. ویژه سیاست علوی، شماره 26،. 22-45. - امیری، علینقی. (1394). «مدیریت عمومی مبتنی بر نهجالبلاغه». مدیریت فرهنگ سازمانی. دوره 13، شماره 3، 907-924. - پورعزّت، علیاصغر. (1382). طراحی سیستم خطمشیگذاری دولتی برای تحقق عدالت اجتماعی، بر مبنای مدل حکومت حقمدار علوی (در نهجالبلاغه). استاد راهنما: سیدمهدی الوانی. رساله دکتری دانشگاه تربیت مدرس. - پورعزّت، علیاصغر. (1387). مختصات حکومت حقمدار در پرتو نهجالبلاغه امامعلی(ع). تهران: علمی و فرهنگی. - جعفری، محمدتقی. (1379). حکمت اصول سیاسی اسلام، ترجمه و تفسیر فرمان مبارک امیرالمؤمنین علیبنأبیطالب(ع) به مالک اشتر. تهران: بنیاد نهجالبلاغه. - حسینی اصفهانی، سیدمرتضی. (1384). کارگزاران شایسته در اسلام. قم: فرهنگ قرآن. - حکیمی، محمدرضا. (1386). نان و کتاب. چاپ 3. تهران: دلیل ما. - خامنهای، سیدعلی. (1360). سخنرانی در کنگره هزاره نهجالبلاغه (کنگره اول). - خسروپناه، عبدالحسین. (1384). جامعۀ علوی در نهجالبلاغه. قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه. - دلشاد تهرانی، مصطفی. (1379). ارباب امانت، اخلاق اداری در نهجالبلاغه. چ2. تهران: دریا. - --------------. (1390). رایت درایت، اخلاق مدیریتی در عهدنامه مالک اشتر. تهران: دریا. - دینپرور، سیدجمالالدین. (1385). سیمای کارگزاران در نهجالبلاغه (ترجمه عهدنامه امام امیرالمؤمنین(ع) به مالک اشتر). تهران: بنیاد نهجالبلاغه. - سرمد، محمدرضا. (1386). مدیریت اسلامی. تهران: پیام نور. - عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن و شیخزاده، محمد. (1390). «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در دادههای کیفی». اندیشه مدیریت راهبردی. سال5، شماره 2، 151-198. - فاضل لنکرانی، محمد. (1366). آیین کشورداری از دیدگاه امام علی علیهالسلام. تقریر و تنظیم: حسین کریمی. چ 1. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. - لیثی واسطی، علیبنمحمد. (1376). عیون الحکم و المواعظ. محقق: حسین حسینی بیرجندی. چ 1. قم: دار الحدیث. - محمدی ریشهری، محمد. (1375). میزان الحکمه. قم: دارالحدیث. - مروتی، سهراب و رضایی، زهرا. (1392). «شاخصهای ارتباط مطلوب مردم با زمامدار در نهجالبلاغه». فصلنامه پژوهشنامه نهجالبلاغه. سال 1، شماره 1، 25-37. - مطهری، مرتضی. (1382). سیری در نهجالبلاغه. چ 28. تهران: صدرا. - مکارم شیرازی، ناصر. (1392). پیام امامامیرالمؤمنین(ع) (شرح تازه و جامعی بر نهجالبلاغه). چ 4. قم: انتشارات امامعلیبنأبیطالب(ع). - موسویزاده، سید محمد. (1382). بررسی ویژگیهای شخصیتی مدیران در سیرة علوی. همایشرفتارشناسی علویدرگسترهمدیریت. تهران: دانشگاه شاهد. - مولوی، محمد. (1395). «اصول و مبانی اخلاقی سیاست در دیدگاه امام علی(ع)». فصلنامه پژوهشنامه نهجالبلاغه. سال چهارم، شماره 14، 1-18. - نزهت، ابراهیم. (1380). «اولویتها و حساسیتها در مدیریت امام علی(ع)». دانش مدیریت. سال 14، شماره 53، 19-30. - یاوری، وحید. (1391). طراحی مدل مفهومی مدیریت عملکرد سازمانی برای سازمان اوقاف و امور خیریه. استاد راهنما: شمسالسادات زاهدی. رساله دکتری دانشگاه علامه طباطبایی. - Braun, V. & Clarke, V. (2006). “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in psychology, Vol. 3, No. 2, 77-101.
- Attride-stirling, J. (2001). “Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research”, Qualitative Research, Vol. 1, No. 3, 385-405. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,974 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,065 |
||