
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,052 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,296,988 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,139,829 |
بررسی نظام پیمون در معماری هخامنشی: مطالعه ی موردی کاخ آپادانا و صد ستون1 | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 7، دوره 9، شماره 22، آذر 1398، صفحه 123-142 اصل مقاله (823.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2019.17557.1838 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جوانمردی1؛ کاظم ملازاده* 2؛ صاحب محمدیان منصور3 | ||
1دانشآموختهی کارشناسیارشد باستانشناسی دانشگاه بوعلی سینا. | ||
2دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه بوعلیسینا. | ||
3استادیار گروه معماری دانشگاه بوعلیسینا. | ||
چکیده | ||
دورهی هخامنشی یکی از اعصار طلایی فرهنگ و تمدن ایرانی است که در آن هنر و معماری اعتلا پیدا میکند. در این دورهی معماری هخامنشی با تکیهبر میراث سایر تمدنهای باستان، به ترکیبی نوین و پیشرفته در استفاده از پیمون دستیافت که پیش از آن، هرگز مشاهده نشده بود؛ و آن مشتملبر استفاده از شبکهبندی پنهان و خشت بهعنوان پیمون است. متأسفانه ابهامات اساسی در ارتباط با شکلگیری و سیر تحول و تغییرات پیمون معماری دورههای مختلف تاریخی ایران وجود دارد. تمرکز این پژوهش برروی مطالعهی روشمند نظام پیمون در معماری هخامنشی تختجمشید است. روش تحقیق این پژوهش توصیفیِ تاریخی-تحلیلی است که جمعآوری اطلاعات آن با استفاده از اسناد و نقشههای کتابخانهای، مشاهده و ثبت میدانی و روش تحلیل و آنالیز اطلاعات هم به کمک نرمافزار مَتلب و اتوکد صورت گرفته است. این پژوهش در راستای پاسخ به پرسشهایی همچون: مبانی شکلگیری نظام پیمون هخامنشی، میزان تأثیرپذیری معماری این دوره از نظامهای رایج پیمون و بررسی پیمون رایج در دو کاخ آپادانا و صدستون میباشد. نتایج حاصل از بررسیها، نشان میدهد که اساس نظام پیمون هخامنشی بر پایهی پیمون خشتی و ابعاد استاندارد خشتهای متداول این دوره (13×33×33 سانتیمتری) شکلگرفته است؛ همچنین، این نظام تحتتأثیر نظام پیمون خشتی رایج در بابل و نیز متأثر از واحدهای اندازهگیری طول در یونان بوده است. پیمون رایج در این دو کاخ «ذراع شاهی» و «ذراع» است که در ارتباط مستقیم با کاربری کاخها مورد استفاده بوده است. نظام پیمون در معماری تختجمشید سنتی ترکیبی از پیمون خشتی بابلی و واحدهای اندازهگیری یونانی است. این نظام به کمک روش شبکهبندی مصری برروی پلان اجرا شده است و سنتی کاملاً ترکیبی، اما مستقل از سایر نظامهای پیمون است.برآیند این تحقیق، هرگونه مطالعات پیشین در زمینهی پیمون هخامنشی توسط مایکل رف و فردریش کرفتر را مردود میشمارد. | ||
کلیدواژهها | ||
نظام پیمون؛ معماری هخامنشی؛ شبکهبندی؛ تختجمشید؛ کاخ آپادانا؛ صدستون | ||
مراجع | ||
- بمانیان، محمدرضا، 1381، «مقدمهای بر نقش و کاربرد پیمون در معماری ایرانی». مجله هنر و معماری: مدرس هنر، شمارهی اول، صص: 10-1. - بمانیان، محمدرضا؛ اخوت، هانیه؛ و بقایی، پرهام، 1389، کاربرد هندسه و تناسبات در معماری. تهران: انتشارات نشر هله. - رف، مایکل، 1381، نقشبرجستهها و حجاران تختجمشید. ترجمهی هوشنگ غیاثی، تهران: انتشارات گنجینه هنر. - روزبهانی، زهره؛ و رایتیمقدم، حسین، 1392، «بربست و طرحریزی معماری در ایران براساس آموزه های محمدکریم پیرنیا». اثر، شمارهی 60، صص: 55-68. - فلاحت، محمدصادق؛ محمدی، حسین، 1390، «از پیمون در معماری سنتی تا مدولارسازی در سازههای فضاکار». مجموعه مقالات سومین کنفرانس ملی سازههای فضاکار، تهران: صص: 1-9. - گرشوییچ، ایلیا، ۱۳۹۰، تاریخ کمبریج: تاریخ ایران دورهی ماد. تهران: انتشارات جامی، چاپ دوم. - کرفتر، فردریش، ۱۳۸۸، طرحهای بازسازی تختجمشید. فرانک بحرالعلومی، تهران: میراثفرهنگی، بنیاد پژوهشی پارسه-پاسارگاد.
- Babin, C. S., 1891, “Note sur la M'etrologie et les proportions dans les monuments Achéménid de la perse”. Revue Archéologiue (20): 80-105. - Bertman, S., 2005, Handbook to Life in Ancient Mesopotamia: Facts on File Library of world history. Newyork, OUP USA publication. - Briant, P., 2002, From Cyrus to Alexander: A history of the Persian Empire. volume I, United states of America, Eisenbrauns,. - Chyutin, M., 2006, Architecture and Utopia in the Temple Era. London, T & T Clark. - Clarke, S. & Engelbach, R., 1930, Ancient Egyptian construction and Architecture. New York, Dover Publications. - George, A. R., 1995, “the bricks of E-Sagil”. Iraq, Vol. 57: 173-197. - Harris, C. M., 2006, The dictionary of architecture and construction, United States. McGraw-Hill publication, fourth edition. - Herz-Fischer, R., 2000, The shape of the great Pyramid. Ontario,Wilfrid Lourier university press. - Høyrup, J., 2010, Length, Width, Surfaces: A portrait of old Babylonian Algebra and its kin. New York, Springer New York. - Jones, A. T., 2004, Empire of Bible. Fort Oglethorpe, Teach services INC. - Kleiner, S. F., 2015, Gardner's art through the ages: A global History. Boston ,Cengage Learning Publications. - Roaf, M. 1978, “Persepolitan Metrology”. Iran, 16: 67-78. - Robins, G., & Fowler, S. A., 1994, Proportions and Style in Ancient Egyptian Art. Texas, University of Texas Press. - Robson, E., 2000, Mathematics across cultures: “The history of non-western mathematics”. Selin. H. (ed), The uses of mathematics in ancient Iraq:6000-600 B.C., Dordrecht, Kliwer academic publishers (2): 93-113. - Schmidt, F., 1970, Persepolis I: Structures, reliefs and inscriptions. Chicago, Oriental University of Chicago press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 962 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,198 |