
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,946 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,385 |
خوانش منظر باستان شناسی (بازسازی لایه های ادراکی و اکولوژیکی) | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 1، دوره 9، شماره 22، آذر 1398، صفحه 7-26 اصل مقاله (454.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2019.17760.1853 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه حیدری1؛ هما ایرانی بهبهانی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه باستانشناسی ، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران. | ||
2استاد گروه مهندسی طراحی محیط زیست ، واحد محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران،ایران. | ||
چکیده | ||
منظر، نمونهای از دیدگاه صریح رابطهی انسان با خود و جهان پیرامون او در طول تاریخ است؛ به شهر و زمین بهعنوان مکانی برای زندگی و مکانی مبهم از حافظهی جهان. آنچه که امروز در محیط ما میگذرد چیزی جز رابطهی بستر طبیعی و مردمانش طی زمان نبوده و این رابطه منجر به درک تمامی اتفاقاتی میشود که در آن رخ میدهد. منظرباستانی، بستری از طبیعت در جوامع انسانی است که در طول زمان بهواسطهی فعالیتهای بشری تغییر یافته و شکل گرفته است. منظری که حاصل تلفیق فعالیتهای انسان و طبیعت است و این مناظر نمایانگر تکامل جوامع بشری طی زماناند که در اثر بازدارندههای فیزیکی، ویژگیهای محیط طبیعی و عوامل درونی و بیرونی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خلق شدهاند. آنها نشانههای متنوعی از اثرات متقابل انسان و محیط طبیعی را دربر میگیرند و شامل منطقهی جغرافیایی با فردی خاص یا یک فعالیت یا واقعهی تاریخی مرتبط شده میباشند؛ بطوریکه بیانگر رابطهی متعادل بین فرهنگ و طبیعت است. در این مقاله، مسئلهی اصلی نحوهی خوانش مناظر باستانشناسی است. هدف دستیابی به تکنیکهای خوانش منظر است، که نیاز به توضیح مفاهیم و روششناسی، با استفاده از کار نظری و تجربی دارد. از اینرو مشاهده و درک تأثیرات فرهنگی گذشته در تکامل قلمرو و سازگاری گروههاییست که در آنجا زندگی میکردند، میباشد. در اصل این تکامل فرهنگی به درک برخی از عناصر، که حاصل تغییرات در گروههای فرهنگی مرتبط با محیطزیست و تأثیر آن در منظر بوده، مورد توجه قرار میگیرد. مهمترین پرسش، چگونگی خوانش این مناظر است و اینکه چگونه میتوانیم با تحلیل ساختار لایههای اکولوژیکی و ادراکی به مِتُدی برای بازسازی و درنهایت خوانش مناظر باستانشناسی دستیابیم؟ براساس این سلسلهمراتب، روش شناخت صحیح ارزشهای منظر، شناسایی و بررسی مؤلفههای سازندهی منظر، تشخیص اولویتها و بررسی ارتباطات میان آنها، درنظر گرفتن منطقهی باستانی و محیط پیرامونش بهعنوان یک کل منسجم، توجه به اجزای محیطی، مانند: پوشش گیاهی، حیاتوحش جانوری، عناصر مصنوع بشر، جامعهی محلی و فعالیتهایشان، بههمراه شناخت لایههای ادراکی (بهکارگیری حواس) و نیز تجزیه و تحلیل اجزاء با درنظر گرفتن یک کل همگن و... با توجه به مکان و زمان باید مدنظر قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
منظر فرهنگی؛ منظرباستانشناسی؛ لایههای ادراکی؛ لایههای اکولوژیکی؛ زمان و مکان | ||
مراجع | ||
داگلاس پورتئوس، جی، 1389، زیباییشناسی محیطزیست. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. - جان، لنگ، 1386، آفرینش نظریهی معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. ترجمهی علیرضا عینیفر، دانشگاه تهران. - علیزاده، عباس، 1380، تئوری و عمل در باستانشناسی. تهران: انتشارات سازمان میراثفرهنگی کشور (پژوهشگاه). - کن. آر. دارک، 1379، مبانی نظری باستانشناسی. ترجمهی کامیار عبدی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - ماتلاک، جان، ال، 1379، آشنایی با طراحی محیط و منظر. جلد 1، ترجمهی سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران، تهران: انتشارات سازمان پارکها و فضای سبز شهر تهران. - ضیغمی، مجید؛ و یوسفیزشک، روحالله؛ باقیزاده، سعید؛ و عباسی، قربانعلی، 1396، «آب و هوای باستانی و امکان سنجی حضور و توسعهی اجتماعات نوسنگی در حوزهی فرهنگی گرگان». فصلنامهی پژوهشهای باستانشناسی ایران، دورهی هفتم، شمارهی 15، زمستان، صص: 7-26. - کیمیایی، معصومه، 1383، «پژوهشهای باستانگیاهشناختی دومین فصل پژوهش در دشت شرقی مازندران: گوهرتپه». گزارشهای باستانشناسی 3، تهران: پژوهشکدهی باستانشناسی، صص: 95-99.
- Antrop, M., 2005, Sustainable landscapes: contradiction. fiction or utopia. - Council of Europe. 2000, European Landscape Convention. - Clark, D. L., 1977, Spatial Archaeology. Cambridge. Academic Press. - Goldhahn, J., 2002, “Roaring rocks: An audiovisual perspective on huntergatherer engravings in northern Sweden and Scandinavia”, Norwegian Archaeological Review 35: 29–61. - Goodwin, J. A., 2000, Landescape Principles and Issues to beConsidered When Developing District plan. New Zealand: Minstry for the Environment. - Harmer, D., 1998, History in Urban Places: The Historic Districs of the United States. Ohaio: Ohio State University Press, Columbus. - Head, L., 2000, Cultural Landescape and Environmental Changes. London: Arnold Press. - Harris, M., 1979, Cultural Materialism. The struggle for a science of culture. Vintage Books, New York. - Knapp, A. B. & Ashmore, W., 1999, Archaeological Landscapes: Constructed, Conceptualized, Ideational. Blackwell Publishers, Malden, Mass, Oxford, Social Archaeology - Lapointe, R., 2000, “Réflexion sur l’Archéologie du paysage”. Archéomaticien, Université Laval, pp 3-14. - Martin Seibert, E., 2010, Archeology and Landscapes. www.nps.gov/nr/publications/guidance/NR_workshop_3-11-09/Archeol_and_landscapes_Erika.doc. - Palang, H., & Fry, G., 2003, Landscape Interfaces- Cultural Heritage in Changing Landscapes. Institute of geography, University of Tartu Estonia, Institute of Landscape Planing. Norwegian Agricultural University, Norway. - Scazzosi, L., 2004, ؛Reading and Assessing the Landscape as Cultural and Historical Heritage”. Landscape Research, pp 6-7. - Taylor, K., 2008, Landscape and Memory: cultural landscapes. Intangible values and some thoughts on Asia. - Trigger, B. G., 1989, A History of archaeological tought. Cambridge University Press. - Tilley, Ch., 2010, “Interpreting Landscapes”. Explorations in Landscape Phenomenology 3, p:28-30, 482. - UNESCO, W. H., 2003, Operational Guidlines for the Implementation of the World Heritage Convention. Paris: World Heritage Center. - UNESCO, W. H., 2007, Operational Guidlines for the Implementation of the World Heritage Convention. Paris: World Heritage Center. - Wilkinson, T. J., 2003, Archeological landscapes of the Near East. University of Arizona. - Zifferero, A., 2008, “From Archaeological Park to the Enhancement of Archaeological Landescape: New Direction in Italian Heritage Management. Roma Dipartimento di Archaeologia Storia delle Arti, Pp. 4-5. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,066 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,692 |