
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,883 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,354 |
مطالعه و تحلیل سکه های مکشوفه از محوطه ولیران دماوند | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 7، دوره 9، شماره 21، شهریور 1398، صفحه 115-129 اصل مقاله (1 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2019.14060.1613 | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا نعمتی* ؛ فریبا شریفیان؛ علی صدرایی | ||
استادیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. | ||
چکیده | ||
سکهها اسناد و مدارک ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ و هنر و مذهب ایران در دورههای قبل و بعد از اسلام هستند که در کاوشها و مطالعات باستانشناسی جهت تاریخگذاری دارای اهمیت زیادی هستند. استفاده از این اسناد بخش مهمی از مطالعات تاریخی ایران در دورههای اشکانی و ساسانی را تشکیل میدهند و همانند کتیبهها و نقش برجستهها بسیاری از مسائل تاریخی را متبادر میکند. در کاوشهای باستانشناسی محوطهی باستانی ولیران آثاری از دورههای اشکانی و ساسانی کشف گردید. از مهمترین یافتههای کاوش در این محوطه تعداد هفت سکه از گورستان مربوط به دورهی اشکانی و هشت سکه از داخل معماری متعلق به دورهی ساسانی بود. از آنجاییکه سکههای دورههای اشکانی و ساسانی دارای کتیبه و نقشهای مختلفی هستند، مطالعه و خواندن آنها میتواند اطلاعات ارزندهای درخصوص نام شاهان و شکل ظاهری آنها، محل ضرب سکهها، القاب و عناوین، مذهب و بهطورکل تاریخگذاری دقیقتری از محوطه ارائه دهد. پژوهش حاضر برمبنای مطالعه و خواندن سکههای مکشوف از کاوشهای محوطهی تاریخی ولیران گذارده شده تا از این طریق بتوان خلاءهای علمی را درخصوص دورههای اشکانی و ساسانی که بهواسطهی عدم کاوش باستانشناختی در منطقهی شمال فلاتمرکزی و بهویژه منطقهی دماوند بهوجود آمده را تا حدودی جبران کرد. این پژوهش بـه روش توصـیفی و با تکیه بر کاوشهای میدانی، مطالعات کتابخانهای و با کمک از دانش زبانهای باستانی جهت پاسخ به پرسشهایی همچون، گورستان اشکانی و قلعهی ساسانی محوطه ولیران در زمان کدام یک از شاهان دورههای اشکانی و ساسانی و به مدت چند سال مورد استفاده قرار گرفته است؟ سکههای مکشوف دارای چه ویژگیهایی و سبکشناسی آنها چیست؟ به انجام رسیده است. نتایج حاصل از مطالعهی سکهها نشان میدهد که اشکانیان از دورهی مهرداد دوم تا اُرد اول در حدود 100 سال اشکانیان از گورستان ولیران جهت دفن اموات خود استفاده کردهاند و تقریباً پس از 500 سال وقفه، ساسانیان در زمان خسرو اول با ساخت قلعهای در این محل مستقر شدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
سکه؛ اشکانی؛ ساسانی؛ ولیران؛ دماوند | ||
مراجع | ||
-ابناسفندیار، بهاءالدین محمدبن حسن بن کاتب، بیتا، تاریخ طبرستان. به تصحیح: عباس اقبال، تهران: کلاله خاور. -اعظمی سنگسری، چراغعلی، 1349، "تحول سکه در ایران از دوره هخامنشی تا اوایل دوره اسلامی"، مجله هنر و مردم، شماره100، صفحه 14-9. -امیرلو، عنایتالله، 1370، «کاوش در دماوند». مجلهی باستانشناسی و تاریخ، شمارهی 9-8، ص: 90. - براون، ادوارد، 1361، تاریخ ادبیات ایران. ترجمهی فتحالله مجتبایی، تهران: انتشارات مروارید. - پازوکیطرودی، ناصر، 1381، آثار تاریخی دماوند. تهران: انتشارات اداره کل میراثفرهنگی استان تهران. - پازوکیطرودی، ناصر، 1381، معرفی اجمالی دماوند و فهرست آثار تاریخی - فرهنگی آن. تهران، انتشارات اداره کل میراث فرهنگی استان تهران. - تفضلی، احمد، 1368، رساله شهرستانهای ایران. در شهرهای ایران، جلد 2، بهکوشش: محمدیوسف کیانی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. - توحیدی، فائق؛ و طباطبایی، بیتا، «گزارش بررسیهای استان تهران، آبسرد دماوند». مرکز اسناد و مدارک فرهنگی (منتشر نشده). - عریان، سعید، 1361، «شهرهای ایران». چیستا، شمارهی 5، سال دوم، صص: ۵۹۳-۶۱۹. -عظیمزاده، هوشنگ، و راد، بابک، 1352، «گزارش امامزاده شلمبه». مرکز اسناد و مدارک فرهنگی (منتشر نشده). - سرافراز، علیاکبر، 1340، «گزارش بررسیهای استان تهران، تپههای اطراف دماوند». مرکز اسناد و مدارک فرهنگی (منتشر نشده). - صفایی، علی، 1335، دماوند، اوضاع اقتصادی و اجتماعی. تهران: معرفت. - صراف، محمدرحیم، 1361، «گزارش بررسیهای استان تهران، گرد تپه دماوند». مرکز اسناد و مدارک فرهنگی (منتشر نشده). - فرای، ریچارد، 1373، میراث باستانی ایران. ترجمهی مسعود رجبنیا، تهران: علمی و فرهنگی. -لوکونین، ولادمیر گریگوریوچ، 1365، تمدن ایران ساسانی. ترجمهی رضا عنایتالله، تهران: انتشارات علمی فرهنگی. -مارکوارت، یوزف، 1373 ایرانشهر: برمبنای جغرافیای موسی خورنی. ترجمهی مریم میراحمدی، تهران: انتشارات اطلاعات. - مرعشی، سید ظهیرالدین، بیتا، تاریخ طبرستان و رویان و مازندران. تصحیح: محمدحسین تسبیحی، تهران: موسسه شرق. - مرتضایی، محمد؛ و بنوار، ایما، 1382، راهنمای باستانشناسی ایران. تهران: انتشارات مریم. - مینوی، مجتبی، 1354، نامه تنسر به گشنسب. با همکاری محمداسماعیل رضوانی، چاپ دوم، تهران: خوارزمی. - نصرتی، مسعود، 1381، تاریخ دماوند و آثار تاریخی آن. تهران: فیض کاشانی. - نعمتی، محمدرضا، 1385، «گزارش فصل اول کاوشهای باستانشناسی محوطهی تاریخی ولیران». پژوهشکدهی باستانشناسی (منتشر نشده). - نعمتی، محمدرضا، 1386، «فصل اول کاوش محوطهی تاریخی ولیران دماوند». مجلهی گزارشهای باستانشناسی، شمارهی 7، جلد 2، پژوهشگاه سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، صص: 391-369. - نعمتی، محمدرضا، 1387، «پژوهشی در فرهنگ و هنر دورهی اشکانی در فلاتمرکزی ایران براساس ریتونهای مکشوف از محوطهی تاریخی ولیران دماوند». مجلهی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. شمارهی 4-186، دورهی 59، صص: 297-279. -نعمتی، محمدرضا، 1390، «بررسی منطقهی دماوند در دورهی اشکانی و ساسانی مطالعهی موردی: محوطهی تاریخی ولیران». رسالهی دکتری، دانشگاه تربیتمدرس. -نعمتی، محمدرضا، 1391، «بررسی شیوههای تدفین در گورستان اشکانی ولیران دماوند». مطالعات باستانشناسی، دورهی چهارم، شمارهی 2، صص: 121-103. - هدایت، صادق، 1361، «شهرستانهای ایران». مجلهی مهر، سال 7، شمارهی 2، صص: 131-127.
- Wooly, L., 1967, Diging up the past. Pengwn books.- - Sellwood, D., 1980, The conage of Parthia. ,London. - Henning, W. B., 1939, “The great inscription of Shahpur1”, BSO(A) 9, pp. 823-49 - Gobl, R., 1968, Sasanidische Numismatik. Braunschweig. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 769 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,806 |