
تعداد نشریات | 22 |
تعداد شمارهها | 485 |
تعداد مقالات | 5,045 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,290,919 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,135,369 |
خوانِش توتمی نقوش جانوری تمدن حوزه هلیلرود جیرفت (هزاره سوم ق.م) | ||
پژوهش های باستان شناسی ایران | ||
مقاله 4، دوره 9، شماره 20، خرداد 1398، صفحه 55-74 اصل مقاله (1.2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22084/nbsh.2019.15140.1671 | ||
نویسنده | ||
رضا صحت منش* | ||
استادیار گروه تاریخ دانشگاه جیرفت | ||
چکیده | ||
بر روی ظروف بهدست آمده از تمدن حوضهی هلیلرود، نقوش مختلف: انسانی، گیاهی، جانوری و هندسی نقش شده است. در میان آنها، نقوش جانوری از نظر فراوانی، خلاقیت انسانی، هنری و آیینی، ممتاز هستند. هدف اصلی پژوهش حاضر خوانش نقوش جانوری تمدن حوضهی هلیلرود جیرفت با تکیه بر اشیاء کشف شده و بهدست آمده از این تمدن در پرتو نظریهی توتمپرستی است؛ بنابراین پرسش اصلی پژوهش این است: نقوش جانوری تمدن حوضهی هلیلرود جیرفت چه معانی را بازتاب میدهند؟ با مطالعهی مقدماتی نقوش این فرضیه مطرح شد که خوانش توتمی نقوش جانوری حوزهی فرهنگی هلیلرود فهم تازهای برای مخاطب ایجاد میکند و احتمالاً کنشگران انسانی حوزهی فرهنگی هلیلرود برای نقش نمودن جانوران بر اشیاء نگاهی حاکی از احترام، تقدس، تابو و ترس داشتند. پژوهش پیشِرو مطالعهی میان رشتهای است و حوزهی تاریخ، باستانشناسی و روانشناسی را دربر میگیرد. دادههای پژوهش با مطالعهی میدانی و کتابخانهای نگارنده فراهم گردید و در چارچوب نظریهی توتمپرستی به موضوع پرداخته شده است. جامعهی آماری متشکل از 171 ظرف، 122 ظرف آن در کتاب جیرفت، کهنترین تمدن شرق، و 49 ظرف آن در گنجینهی آثار جیرفت، مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع، 213 نقش شمارش شد و براساس آنها تقسیمبندی و خوانش نقوش انجام گرفت. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که نقوش جانوری با 88/47 درصد از کل نقوش، فراوانترین نقوش تمدن حوضهی هلیلرود هستند و در ردهی بعدی نقوش هندسی با 65/20 درصد و نقوش گیاهی با 67/12 درصد، قرار دارند. نقوش انسان-جانوران نیز که بر 15 ظرف نقشبسته است، 73/11 درصد نقوش را تشکیل میدهند. نقوش جانوری دارای جنبهی آیینی و دینی هستند و به احتمال زیاد انسان متمدن ساکن حوضهی هلیلرود در نقش این جانوران و نیز نقش انسان-جانوران بر ظروف، نگاهی حاکی از احترام و تقدس داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
جیرفت؛ تمدن؛ هلیل رود؛ توتم پرستی؛ نقوش جانوری | ||
مراجع | ||
- Abbasi, Ali (2013). Iconography of the motifs of the artistic vessels of Jiroft and their classification; in: proceedings of the second international conference on the archaeology of the Halil Rud basin. Edited by Yousef Majidzadeh and Mohammadreza Miri. Tehran: Matn Honar AC Publisher. - Aghaabbasi, Zahra (2010). The new found motifs of Halil River’s domain Kerman: University of Shahid Bahonar. - Ascalone, Enrico (2008). Jiroft civilization in Susa; in: proceedings of the second international conference on the archaeology of the Halilrood basin. Edited by Yousef Majidzadeh. Kerman: Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Kerman. - Azadegan, Jamshid (1993). Elementary religions, Investigating Totemism. Tehran: Miras Malal. - Basafa, Hassan, Mohammad Hossein Rezaei (2014). A Comparative Study of Chlorite Vessels Iconography, Discovered from Halilrood Basin. Sociology and Anthropology 2(5). 196-200. - Bastide, Roger. (1991/1370SH). Dānesh-e Asātir (La Mythologie). Translated. By Jalāl Sattāri. 1st ed. Tehrān: Toos. - Delachaux, M. Loefer (1985). Le symbolism des legends. Translated by Jalal Sattari. Tehran: Toos. - Durant, Williams James (1993A). The Story of Civilization. Translated by Ahmad Aram, A. Pashaei, Amirhossein Aryanpoor. Vol 1. OUR ORIENTAL HERITAGE. Tehran: Elmi va Farhangi. - Durant, Williams James (1993B). The Story of Civilization. Translated by Amirhossein Aryanpoor, Fathollah Mojtabaei, Hooshang Pirnazar. Vol 2 THE LIFE OF GREECE. Tehran: Elmi va Farhangi. - Eliade, Mircea (1983). Aspects du mythe. Translated Jalal Sattari. Tehran: Toos. - Durant, Williams James (2010). Traite dhistoire des religions. Translated Jalal Sattari. Tehran: Soroosh. - Eslami, Hasan (2006). Sociology’s Attitude to Religion with Emphasis on Durkheim’s Theory. Pazhoohesh va Hoozeh. N 26. 78-116. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 815 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,726 |